جابر حیدری فرد روز جمعه در گفت‌وگو با ایرنا افزود: این منطقه تاریخی از نظر دارا بودن آثاری از دوره‌های مختلف تاریخی همچون گور دختر و آثار اطراف آن متعلق به دوره هخامنشی یا نزدیک به آن است، کوشک اردشیر مربوط به دوره ساسانی و کاروانسراهای و گورستان‌های تاریخی و تپه‌های کهنسال اهمیت تاریخی و فرهنگی بسیاری دارد و شناخت آن نیازمند پژوهش‌های بیشتری است.
وی با بیان اینکه محور هخامنشی ساسانی دشتستان در تاریخ خلیج فارس نیز اهمیت بالایی دارد، اضافه کرد: آثار تاریخی این شهرستان مانند کاخ‌های مربوط به هخامنشیان از دوره‌های کوروش و داریوش به ویژه کاخ‌های چرخاب، بردک سیاه، و سنگ سیاه ارزشی جهانی دارد که لازم است در آن پژوهش‌ها و بررسی‌های جدیدتر صورت گیرد.
این پژوهشگر حوزه‌های ایران‌شناسی، ادامه داد: کاروانسرای مشیرالملک برازجان از دیگر آثار شایسته توجه دشتستان است که می‌تواند با تلاش‌های صورت گرفته در زمره کاروانسراهای تراز جهانی ایران درآید زیرا یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای کشور با معماری و کاربری خاص است.
حیدری فر اظهار کرد: دشتستان جاذبه‌های گردشگری، صنایع دستی، مفاخر علمی و فرهنگی و آثار تاریخی متعددی از دوره‌های گوناگون پیش از اسلام و سده‌های اسلامی بویژه دوران میانه و قاجار دارد، از این رو می‌توان این شهرستان را آیینه تمام نمای دوره‌های تاریخی ایران توصیف کرد.
وی با اشاره به قابلیت‌های گردشگری دشتستان مانند جاذبه‌های تاریخی و طبیعی تنگ فاریاب و رود فاریاب، تاکید کرد: لازم است حمایت‌های بیشتری از بوم‌گردی‌های موجو صورت گیرد و بوم‌گردی‌های علمی و متناسب با زیست‌بوم بخش‌های مختلف این شهرستان شکل گیرد.
موسس مرکز دشتستان شناسی گفت: بازدید میدانی از مجموعه دست‌کندهای مشهور به «چهل خانه» بر دامن رود تاریخی شاپور صورت گرفته است و مستندنگاری آنها بزودی از سوی این موسسه ارائه می‌شود.
وی افزود: این شهرستان از نظر مفاخر علمی و تاریخی و اجتماعی درخور توجه بسیاری است و ثبت تاریخ شفاهی و ایجاد آرشیو و مرکز اسناد آن در مرکز دشتستان‌شناسی آغاز شده‌است.
حیدری فر با اشاره به اهمیت ثبت ملی آبپخش به عنوان شهر ملی حصیربافی، اضافه کرد: شهرستان دشتستان به دلیل وسعت از تنوع صنایع دستی مانند فرش و دستبافته‌های عشایری قابل احیا، سفالگری تاریخی، حصیربافی و دیگر صنایع وابسته به نخل برخوردار است که در تراز ملی است و می‌تواند به بازارهای جهانی راه یابد.
موسس مرکز دشتستان‌شناسی با بیان اینکه ایجاد کارگروهی برای تالیف دانشنامه نخل در این مرکز در دستورکار قرار دارد، ادامه داد: آبپخش دشتستان با داشتن ده ها هزار اصله نخل و وسعتی بی‌نظیر از نظر طبیعی و زیست بوم و میراث ناملموس فرهنگی قابلیتی فراملی دارد و در صورت توسعه و توجه کافی به این ظرفیت مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار خواهد گرفت.
این پژوهشگر امور تاریخی و فرهنگی با اشاره به اهمیت تاریخی و طبیعی بخش‌های شش گانه‌ی شهرستان دشتستان به ویژه شبانکاره، دهرود و بوشکان، بیان کرد: در راستای پژوهش‌های مردم‌شناسی و دیگر شاخه‌های دشتستان‌شناسی، تأسیس موزه جامع و نشریه تخصصی دشتستان‌شناسی در دست پیگیری است و در این زمینه نیازمند همکاری مسئولان در راستای گرفتن مجوزهای لازم هستیم.
حیدری فرد عنوان کرد: تشکیل شورای نویسندگان و پژوهشگران، کارگروه‌های تخصصی دشتستان شناسی و تدوین افزون بر ۱۰ تاریخ شفاهی در زمینه تاریخ و فرهنگ دشتستان از اقدامات مرکز دشتستانی شناسی در مدت کمتر از یکسال از تاسیس آن است.
وی ضمن قدردانی از فرماندار و نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی و مسئولان میراث فرهنگی استان بوشهر و شهرستان دشتستان در تحقق اهداف مرکز دشتستان شناسی، بیان کرد: مهم‌ترین رسالت این مرکز پژوهش، شناسایی و سپس شناساندن دشتستان است و می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ این منطقه باشد که کمک شایانی به ایران‌شناسی می‌کند.