عصمت عباسی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از وزن بدن یک فرد معمولی را آب تشکیل می دهد که تمامی فرآیندهای بدن و عموم واکنش ها در محیط آبی انجام می گیرند و بنابراین بدن با از دست دادن آب دچار عوارضی می شود که با میزان آب از دست رفته رابطه دارد.
وی اضافه کرد: بدن بدون وجود آب، بیشتر از چند روز قادر به ادامه حیات نیست و این مدت به طور طبیعی از ٢ تا ٣ روز تجاوز نمی کند و طولانی ترین مدت تحمل تشنگی بطور استثنایی ۱۷ روز بوده است درحالی که انسان بدون مصرف مواد غذایی از قبیل پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی مدت طولانی تری می تواند دوام بیاورد.
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه چنانچه بدن یک درصد از آب خود را دست دهد، شخص احساس تشنگی می‌کند ادامه داد: اگر این مقدار به ۲ درصد برسد، فرد علاوه بر احساس تشنگی، دچار آشفتگی و کم اشتهایی نیز می شود و با از دست دادن سه درصد آب، شخص دچار ضعف و بیحالی و افزایش غلظت خون شده و با کاهش چهار درصدی آب، مبتلا به تهوع و ضعف عضلانی می شود.
وی اظهار داشت: بر این مبنا با کاهش پنج درصدی آب در بدن، فرد دچار عدم تمرکز فکری نیز شده و با کاهش ۶ درصدی آب، اختلال در کنترل درجه حرارت بدن پیش می آید و در نهایت کاهش هفت درصدی به بالا موجب تنگی نفس و گرفتگی عضلات و افت گردش خون و نارسایی کلیوی می شود.
عباسی افزود: زمانی که فرد در گرمای زیاد به مدت طولانی قرار گیرد، با وجود افزایش تعریق باز هم دمای بدن از حد طبیعی بالاتر می رود و عروق سطحی پوست پرخون شده که این افزایش کنترل نشده دمای بدن موجب اختلال در تنظیم و کنترل دمای بدن می شود که این حالت گرمازدگی است.
وی اظهار داشت: چنانچه آب و هوا گرم و مرطوب باشد، از آنجا که عمل تعریق کُند شده و بدن به آسانی خنک نمی شود، در این حالت نیز گرمازدگی ایجاد می شود، در این شرایط، به علت اینکه مقدار زیادی از آب و املاح بدن از دست می رود، غلظت خون بدن افزایش یافته و جریان خون کُند شده و در عملکرد ارگانهای بدن اختلال به وجود می آید.
رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با اشاره به توصیه هایی جهت جلوگیری از گرمازدگی گفت: توصیه می شود از نوشیدنی های دیگر از قبیل چای، قهوه، نوشابه و آب میوه بجای آب، کمتر استفاده کرده و بجای آن بهتر است ظرف آب همیشه پیش روی باشد تا نوشیدن آب فراموش نشود و هر ساعت حتی بدون احساس تشنگی نیز، آب نوشیده شود.
این کارشناس تغذیه راه های دیگر رهایی از گرمازدگی را استفاده از لباسهای نخی، نازک و رنگ روشن عنوان کرد و گفت: توصیه می شود افراد خود را از تابش مستقیم آفتاب دور نگه دارند و از کرم‌های ضد آفتاب، کلاه و چتر در جای خود استفاده کنند.
وی با بیان اینکه ورزش و فعالیت های بدنی باید در سایه و در مکان های مناسب و به نسبت خنک انجام شود، افزود: به اندازه کافی باید به بدن استراحت داد و از فعالیت شدید در هوای داغ اجتناب شود.
گرما و توصیه های تغذیه ای
رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد: برای پیشگیری از گرما زدگی توصیه می شود هر روز از میوه ها و سبزی های تازه در حد مناسب استفاده شود.
وی اضافه کرد: برای این منظور پیش از ظهر یک واحد و عصر نیز یک واحد میوه میل کرده و هر واحد میوه می تواند به عنوان مثال شامل یک‌عدد سیب گلاب متوسط یا چهار زردآلو یا ۶ برش ۴۰۰ گرمی هندوانه و یا ۳۰۰ گرم طالبی باشد و در این میان بهتر است در بین میوه ها انواع آبدار مثل هندوانه، خربزه و طالبی را بیشتر انتخاب شود.
این کارشناس ادامه داد: همراه ناهار و شام نیز حداقل یک پیش دستی کوچک سالاد صرف شود و از سبزی هایی که در مقدار وزن و حجم مشابه دارای آب فراوان تری هستند مانند کاهو، کرفس، بروکلی، کلم خام، هویج خام، و خیار بیشتر استفاده کنید.
وی با تاکید بر اینکه از مواد غذایی که دارای ویتامین های B و C، فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها به سیستم ایمنی بدن کمک می کند، اما به اندازه کافی مصرف شود، اظهار داشت: نان سبوس دار، سبزیجات تازه و رنگی، میوه های مختلف نمونه هایی از این مواد غذایی هستند آب فراوان بنوشید تا موجب بی آبی بدن نشود و در نهایت استفاده از لبنیات و بخصوص شیر و ماست و دوغ در حد مناسب "سه لیوان در روز" توصیه می شود.