غلامرضا قوسی روز شنبه در نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی که با حضور استاندار خراسان جنوبی برگزار شد، افزود: در حال حاضر ۱۵ کارخانه و کارگاه شیر با ظرفیت اسمی ۵۰۰ تن شیر در روز در استان وجود دارد که ۲۵۰ تن ظرفیت آنها فعال است.
وی بیان کرد: از این میزان ۱۲۰ تا ۱۳۰ تن توسط مراکز جمع‌آوری شیر ساماندهی می‌شود و بقیه خودمصرفی مردم است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: از این میزان ۸۰ درصد به صورت خام توسط شرکت‌های معتبر از استان خارج و مابقی در استان توسط کارخانه‌ها به فرآورده‌های لبنی تبدیل می‌شود.
وی گفت: نبود رقابت کارخانه‌های استان با کارخانه‌های معتبر، نبود تنوع در محصول، کمبود نقدینگی، نبود به‌روز رسانی تجهیزات و امکانات از دلایلی است که سبب شده ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید شیر استان استفاده نشود.
قوسی با بیان اینکه قانون خرید تضمینی شیر در کشور مغفول مانده است عنوان کرد: برای اینکه ۱۰۰ درصد شیر تولیدی در استان جمع‌آوری و فرآوری شود این قانون باید اجرا شود.
وی گفت: هیچ سالی برای این قانون اعتباری پیش‌بینی نمی‌شود که اگر اجرایی شود خیلی از مشکلات دامداران در سطح کشور حل می‌شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه فرآیند قیمت‌گذاری شیر طولانی است افزود: اگر قرار باشد این مشکل را حل کنیم باید خرید توافقی در قالب کشاورزی قراردادی را اجرا کنیم که مستلزم تامین اعتبار در سطح ملی یا استانی است.
وی گفت: برای حل مشکل دامداران در زمینه شیر و لبنیات، ایجاد و راه‌اندازی کارخانه تولید شیر خشک ضروری است و صادرات شیر خشک را می‌توان بدون محدودیت انجام داد که این پیشنهادات به وزارتخانه ارسال شده است.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم گفت: قیمت فروش محصولات لبنی استان خیلی پایین‌تر از محصولاتی است که از استان‌های دیگر وارد می‌شود.
سید حسین خیریه افزود: این در حالی است که هزینه تولید شیر و فرآورده‌های لبنی در استان بالا است و سودی عاید دامداران یا واحدهای تولیدی نمی‌شود.
وی بیان کرد: اگر دامدار یا کارخانه‌های لبنی سود کافی داشته باشند ظرفیت خود را افزایش می‌دهند همچنین در صورتی که قیمت‌ها یکسان باشد، سود دامدار بیشتر و محصولات بیشتری تولید خواهد شد.
فرماندار بیرجند هم در این نشست گفت: کارخانه‌های شیر و فرآورده‌های لبنی استان در حد واحد هستند و تنوع محصول ندارند.
علی ناصری افزود: می‌توان با استفاده از سرمایه شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان برای فرآوری محصولات لبنی و توسعه صنعت شیر با برند خاص اقدام کرد.
در ادامه این نشست رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر ۶۵ هزار راس دام سنگین با ظرفیت تولید روزانه ۲۵۰ تن شیر در استان وجود دارد که روزانه ۱۲۰ تن توسط مراکز جمع‌آوری شیر ساماندهی و مابقی در استان مصرف می‌شود.
جواد غریبی افزود: قیمت هر کیلوگرم شیر با ۴ هزار و ۵۰۰ تومان سال گذشته، ۵۰ درصد قیمت تمام‌شده شیر برای دامدار است که هزینه تولید در استان ما به نسبت سایر استان‌های برخوردار بالاتر است.
وی با بیان اینکه ۶۰ درصد شیر تولیدی مربوط به واحدهای سنتی است اظهار داشت: حمل و نقل شیر به استان‌های مجاور سبب کاهش کیفیت شیر می‌شود از طرفی در زمستان بابت سرما و مسدود شدن جاده‌ها و در تابستان به علت گرما مشکلاتی ایجاد می‌شود.
رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی گفت: فروش شیر به‌گونه‌ای است که دامداران مجبور هستند نقدینگی کارخانه‌ها فراهم کنند لذا مطالبه دامداران بالا است.
وی عنوان کرد: مجموعه‌ها و صنایع بزرگ شیر و فرآورده‌های لبنی برای جمع‌آوری و فراوری شیر در استان سرمایه‌گذاری نکرده‌اند.
غریبی افزود: ۱۱ کارخانه با ظرفیت اسمی ۲۵۰ تن در روز وجود دارد که اگر ۵۰ درصد ظرفیت آنها فعال باشد نباید شیر از استان خارج شود.
وی با بیان اینکه در ۳۰ سال گذشته کارخانه‌های لبنی تنها حول محور دو یا سه محصول کار می‌کنند گفت: نخستین مشکل این است که صلاحیت‌سنجی قبل از آغاز به کار این کارخانه‌ها به درستی انجام نشده است لذا از این تعداد دو کارخانه فعال و سه واحد نیمه فعال و مابقی تعطیل یا ورشکسته هستند.
رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی با بیان اینکه انگیزه لازم برای فعالیت کارخانه‌ها در استان وجود ندارد گفت: برخی کارخانه‌ها با وجود داشتن تمامی امکانات و تجهیزات اما با پنج درصد ظرفیت کار می‌کنند.
وی افزود: برخی واحدهای تولیدی بازاری را که یک دهه گذشته داشته‌اند از دست داده‌اند یا همان مسیر را با همان رویه ادامه می‌دهند و برخی از کارخانه‌ها اکنون در نقش مرکز جمع‌آوری شیر ظاهر شده‌اند.
غریبی بیان کرد: با توجه به اینکه فروش محصولات لبنی در کشور رقابتی است اما چون سبد محصولات در استان کامل نیست کارخانه‌ها قادر به رقابت نیستند لذا از دورترین نقاط کشور محصول در استان موجود است و رنگ و بویی از صنایع استان نیست.
وی گفت: پیشنهاد می‌شود برای کمک به دامدار مراکز جمع‌آوری شیر تجمیع و مجهز به دستگاه‌های پیشرفته شوند همچنین توسعه و احیای واحدهای فعال و تنوع‌بخشی به محصولات از دیگر راهکارها است.
رییس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی تاکید کرد: قبل از اینکه دام به روستاها تزریق شود باید زیرساخت‌های بخش دام تکمیل شود چراکه زیرساخت‌ها تکمیل نیست و ۷۰ درصد نهاده‌ها وارد می‌شود.
وی افزود: صنایع لبنی استان ضعیف بوده و انگیزه تولید ندارند بنابراین درخواست داریم نقدینگی و سرمایه در گردش این واحدها درخصوص دریافت تسهیلات مدنظر قرار بگیرد تا شاهد بازگشت مجدد واحدها به فعالیت باشیم.