به گزارش ایرنا، ایران و عراق نخستین بار در سال ۹۰ برای احداث این خط آهن، تفاهم نامه‌ای امضا کردند که اجرایی نشد؛ در سال ۹۳ بار دیگر تفاهم نامه احداث راه آهن شلمچه-بصره میان تهران و بغداد به امضا رسید.
طبق این تفاهم‌نامه‌ها ایران متعهد به طراحی و ساخت یک پل بر روی اروند و طرف عراقی موظف به احداث ۳۲ کیلومتر خط آهن از مرز شلمچه تا ایستگاه راه‌آهن بصره در خاک عراق شد.
همه ۳۲ کیلومتر مذکور در خاک عراق قرار دارد؛ ۹۰۰ متر نیز عرض رودخانه شط العرب (بهمنشیر) است که ایران قول ساخت پل بر روی آن را داده است. با این حال این پروژه بعد ده سال هم چنان با بدقولی طرف عراقی روی زمین مانده بود.
«محمد اسلامی» وزیر راه و شهرسازی در نیمه دوم اسفند ماه سال گذشته در سفری که به بغداد و بصره داشت، علاوه بر دیدار با «ناصر حسین بندر»، وزیر حمل‌ونقل جمهوری عراق، توانست با «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر این کشور هم ملاقات کرده و رایزنی‌ها در خصوص این خط آهن را تقویت کند.
اهمیت خط آهن شلمچه- بصره از آن جهت است که خط آهن عراق از بصره تا کربلا متصل بوده و می‌تواند به عنوان خط مسافرت ریلی زائران ایرانی مورد استقبال قرار گیرد و هم اینکه از سمت شرق عراق به اردن و شمال شرق به سوریه متصل است و می‌تواند زمینه دسترسی ایران به بازارهای سوریه را هم فراهم کند.
وزارت راه وشهرسازی امروز- ششم تیر- اعلام کرد که در سفر اخیر «امیر محمود غفاری»، معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزیر راه و شهرسازی به کشور عراق، دو طرف برای آغاز عملیات اجرایی احداث راه آهن شلمچه-بصره در اسرع وقت توافق کردند.
در نشست غفاری با «ناصر حسین بندر الشبلی» وزیر نقل جمهوری عراق طرفین اولا برای ارائه فوری و رسمی محتوای نامه وزیر راه و شهرسازی ایران به عنوان پیشنهاد مورد تایید و حمایت وزارت نقل عراق جهت طرح و تصویب نهایی در هیات وزیران آن کشور با هدف واگذاری فوری پروژه به شرکت پروژه معرفی شده در این زمینه توسط طرف ایرانی موافقت کردند.
همچنین دو کشور موافقت کردند که اقدامات تحصیل مالکیت زمین‌های پروژه از سوی طرف عراقی را ادامه داده و علاوه بر آن، مقدمات تجهیز کارگاه و شروع اقدامات مقدماتی نظیر نقشه برداری، حفر گمانه و ...در دوطرف مرز توسط دو وزارتخانه نیز به زودی عملیاتی شود.