در ادامه یادداشت هفتم تیر ۱۴۰۰ روزنامه مردم سالاری به قلم مصطفی کواکبیان می خوانیم: زندگی پرفراز سیاسی شهید بهشتی بیانگر نقش موثر و برجسته ایشان در تئوریزه کردن سیستم مردم‌سالاری دینی بر پایه تحزب است.
زندگی پرفراز سیاسی شهید بهشتی بیانگر نقش موثر و برجسته ایشان در تئوریزه کردن سیستم مردم‌سالاری دینی بر پایه تحزب است. ایشان با پایه‌ریزی «کانون اسلامی دانش‌آموزان و فرهنگیان قم» و «دبیرستان دین و دانش قم» و تاسیس «مدرسه حقانی» و «شورای روحانیت هیات‌های موتلفه» قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین تاسیس «حزب فراگیر جمهوری اسلامی» پس از انقلاب نشان داد که قطعا می‌تواند به عنوان یکی از طراحان اساسی تفکر تشکیلات اسلامی و انقلابی جهت انسجام نیروهای متعهد دلسوز برای هدایت ارکان نظام و انقلاب همواره الگوی مدعیان تداوم راه ایشان مطمح نظر باشد. آری او که به تعبیر امام‌خمینی(ره) به تنهایی یک ملت بود با برخورداری از تفکر تشکیلاتی نقش بی‌بدیلی در ساماندهی راهپیمایی‌های عظیم مردم تهران و هدایت شورای انقلاب و مجلس خبرگان و تنظیم قانون اساسی و ریاست قوه قضائیه داشت. بی‌شک اگر چنین روحیه و نظم تشکیلاتی نبود معلوم نبود که سرنوشت انقلاب و نظام برآمده از آن به کجا می‌انجامید؟
البته عدالت‌ورزی شهید بهشتی در مقام قضاوت هرگز برخاسته از نگرش حزبی نبود. او نشان داد در عین آن که در مقام عالیترین رکن تشکیلاتی یک حزب می‌توان نقش ایفا کرد؛ در همان حال می‌توان برجسته‌ترین نقش‌را برای تاسیس و هدایت دستگاه قضایی نظام جمهوری اسلامی داشت. او هیچگاه دیدگاه‌های حزبی را در مسوولیت ریاست قوه قضائیه به کار نمی‌گرفت. لذا پس از خیانت اولین رئیس‌جمهور و هنگامی که برخی از عناصرتندرو همسر آن عنصر نامطلوب را دستگیر کرده بودند ایشان با دستور آزادی فوری همسر بنی‌صدر نشان داد که می‌توان حتی قاضی‌القضات بود اما در برخوردهای سیاسی و اجتماعی و در بحث منافع ملی از هواهای نفسانی و سلایق شخصی یا تفکرات حزبی پیروی نکرد.
متاسفانه علی‌رغم گذشت ۴۳ سال از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران و تصریح قانون اساسی هنوز بحث تحزب برای برخی دست‌اندرکاران جا نیفتاده است. برخی هنوز فکر می‌کنند چون ما نمازجمعه و بسیج و مساجد داریم دیگر حزب نمی‌خواهیم.
بی‌شک انتخابات ۱۴۰۰ نشان داد فقدان نظام حزبی بزرگترین ضعف انتخابات ایران است زیرا هیچ‌کدام از احراز صلاحیت‌شدگان نه تنها کاندیدای حزبی نبودند بلکه در هیچ مناظره‌ای هم از تحزب سخن نگفتند و یقینا تا زمانی که این موضوع دغدغه مجلس، دولت و شورای نگهبان و... نباشد، سخن گفتن از انتخابات رقابتی آب در هاون کوبیدن است.