آزمون سراسری ورودی دانشگاه ها امسال روزهای چهارشنبه تا شنبه نهم تا ۱۲ تیر ۱۴۰۰ برگزار می شود، در این آزمون قرار است تا به سیاق گذشته دانش آموزان سراسر کشور برای ورود به دانشگاه به رقابت بپردازند.
یکی از مشکلاتی که همواره وجود دارد و خانواده های کنکوری ها را درگیر خود می کند، فشار روانی و استرسی است که جوانان در این جریان متحمل می شوند؛ فشارهای خانوادگی و اجتماعی همگی بر این موضوع تاکید دارند که کنکور مسیری سرنوشت ساز برای ادامه زندگی فردی و اجتماعی است که عدم موفقیت و شکست در آن باعث نابودی زندگی و از دست رفتن مهم ترین فرصت است.
فرصتی که شاید پُر بیراه نباشد که آن را مسیری مهم برای زندگی و اشتغال و آینده افراد بدانیم اما این تصور که به عنوان مهم ترین تصمیم و تعیین کننده اصلی و قطعی آینده بدانیم تنها بار روانی و مشکلات روحی متعددی را برای دانشجویان آینده رقم می زند.
کنکور تنها راه ورود به جامعه نیست
سحر افراز روان شناس و درمانگر روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا درمورد مشکلات و اثرات قابل تاملی به نوع نگاه جامعه به کنکور و سد کنکور بر روان و و زندگی افراد می‌گذارد، اشاره کرد و گفت: ماراتن کنکور در ایران یکی از مهم ترین رویدادهای تحصیلی، اجتماعی و فرهنگی است و سالیانه تعداد زیادی دانش آموز در آن شرکت می کنند که به تعبیر برخی افراد سرنوشت جوانان را مشخص می کند.
تمایل روزافزون افراد جامعه برای ادامه تحصیل و جذب شدن در سازمان های دولتی و خصوصی، کم کم تب شرکت در کنکور و تمایل ورود به دانشگاه را بین جوانان افزایش داد تا آنجا که امروز کمتر جوانی را می بینیم که قبولی در این آزمون برای وی اهمیتی نداشته باشد.
وی افزود: اما مساله از زمانی آغاز می شودکه جایگاه کنکور برای دانش آموزان، ارزش و وزن زیادی پیدا می کند و زندگی آنها به قبل و بعد از کنکور تبدیل شده و فرد در این مسیر اضطراب و استرس فزاینده ای را متحمل می شود، به گونه ای که در برخی موارد به اختلالات حاد روانی کشیده می شود.
دانش آموزانی که این آزمون را سرنوشت ساز می دانند، تصور می کنند صرف اینکه دانشجو بشوند، موفقیت بزرگی در زندگی آنها رخ داده و این آزمون تنها وسیله برای ورودشان به جامعه است؛ اما واقعیت این است که دانشگاه هدف نیست و تنها بخشی از مسیر رسیدن به موفقیت است که متاسفانه به علت فشار اجتماعی و فرهنگ غلط برخی خانواده ها، این الگوی اشتباه در اذهان عمومی تثبیت شده است.
کنکور پایان زندگی نیست
این روانشناس به تبعات روانی نگرش جامعه به کنکور اشاره و تصریح کرد: هر ساله با فرا رسیدن زمان آزمون سراسری، دلشوره و نگرانی کنکوری ها افزایش پیدا می کند، گروهی افسرده و غمگین، گروهی عصبی و پرخاشگر و گروهی دیگر مضطرب و آشفته می شوند که حتی از پس ساده ترین سوال ها هم بر نمی آیند.
علت این تشویش های بیش از اندازه به علت فرهنگ غلطی است که در بین افراد جامعه در این زمینه شکل گرفته است اما واقعیت این است که کنکور پایان زندگی نیست و مسیر موفقیت، نه تنها مسیر تک بعدی نیست بلکه راه های رسیدن به موفقیت بسیار هستند که تنها یکی از آنها می تواند کنکور و ورود به دانشگاه باشد.
افراز ادامه داد: با ورود جوانان به جامعه، مسیرهای زیادی برای آنها باز می شود که می توانند با در نظر گرفتن شخصیت، روحیات و شرایط خود به هر کدام از این مسیرها ورود پیدا کنند و تجربه و موفقیت متفاوتی را رقم بزنند بنابراین آنچه اهمیت دارد تغییر سبک فکری و نظام ارزشی فرد نسبت به کنکور است.
وی خاطرنشان کرد: جوانان باید این نکته را در نظر بگیرند که با کمی برنامه ریزی، کمک گرفتن از افراد خبره می توانند بهترین مسیر را برای آینده خود پیدا کنند و از نگاه های غلط و تبعات منفی این دیدگاه در امان باشند.
این دیدگاه و فرهنگ غلط علاوه بر دانش آموزان، در خانواده ها و حتی جامعه هم به صورت اپیدمیک در حال رشد است. ما در حال حاضر شاهد خانواده هایی هستیم که بعضا میزان اضطراب و نگرانی آنها از فرزندانشان نیز بیشتر است. این مساله از طرفی باعث بوجود آمدن جو متشنج در خانه شده و از طرف دیگر ترس از کنکور و آینده را در دانش آموزان تقویت می کند.
این درمانگر به خانواده های کنکوری ها توصیه کرد که نگاه خود را مثبت و توام با تشویق کنند و نگاهی فرایندگرا به مساله موفقیت در کنکور داشته باشند، نه نگاه هدف گرا زیرا نوع نگاه آنها تاثیر بسزایی بر نگرش فرزندانشان دارد.
مساله دیگر فشار جامعه و تبلیغات زیاد در رسانه ها در باب این ماراتن بزرگ است. این روزها شاهد ورود موسسات و بخش های خصوصی به این عرصه شده ایم. فضای رقابتی بوجود آمده بین این موسسات و تبلیغات پر شور و گداز آنها، بار روانی مضاعفی را در اذهان عمومی بوجود می آورد به طوریکه دانش آموز استنباط می کند اگر در نهایت با کمک تمام این آموزش های مستقیم و غیر مستقیم نتواند از پس این آزمون بر بیاید، زندگی به آخر رسیده است.
افراز تاکید کرد: حال که در آستانه آغاز رقابت علمی بزرگ کشور هستیم، بهتر است دانش آموزان و خانواده ها نگرش خود را نسبت به این موضوع تغییر داده و از هر نتیجه ای که در انتظارشان است، استقبال کنند و مسیر موفقیت را مقطعی و وابسته به یک اتفاق ندانند بلکه آن را یک فرایند طولی دانسته که کنکور یک بخش کوچک آن است.
در این دوره از آزمون سراسری که در روزهای چهارشنبه تا شنبه ۹-۱۰-۱۱-۱۲ تیر برگزار می شود، یک میلیون و ۱۱۱ هزار و ۸۱۸ نفر شرکت می کنند. امید است همه جوانان بتوانند در این آزمون بر اضطراب خود غلبه کرده و بهترین دستاورد را از این ماراتن کسب کنند و این را بدانند که کنکور همه زندگی نیست و زندگی بعد از کنکور هم ادامه خواهد داشت و این خود افراد هستند که باید با به کار گیری نهایت تلاش و پشتکار، مسیرهای روشنی در آینده برای خود رقم بزنند.