خرداد ۱۴۰۰ انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری برگزار شد و از مرداد همین سال دولت سیزدهم جایگزین دولت فعلی خواهد شد. اما انتظار از دولت سیزدهم چیست. مردم انتظار دارند که مدیران کابینه حجت الاسلام ابراهیم رییسی کارنامه مدیریت شفاف، ضدفساد و مبارزه با رانت را به خوبی به نمایش گذاشته و این مساله به ویژگی مدیریتی وی تبدیل شود. در این میان بررسی تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی جنبه های مختلف این اتفاق مهم پرداخته اند.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
به طور مسلم نخستین انتظار مردم از دولت آینده، اصلاح وضعیت اقتصادی و بهبود شرایط معیشتی مردم به ویژه گروه های کم درآمد است اما این انتظار به حق چگونه قابل تحقق است؟ در این میان رسانه های اصلاح طلب اولویت های اقتصادی را مهمترین مسأله کابینه دولت جدید دانستند و بدان پرداختند. رسانه های اعتدالی نیز به چگونگی چینش کابینه سیزدهم پرداختند و رسانه های اصولگرا وضعیت معیشتی و رسیدگی به معضلات اجتماعی را مهمترین خواسته از رئیس جمهور منتخب دانسته و این موضوع را بازتاب دادند.
رسانه های اصلاح طلب
اولویت‌های اقتصادی دولت سیزدهم
روزنامه آرمان ملی با درج یادداشتی به قلم حسین راغفر اقتصاددان، آورده است:
*نخستین اقدام اقتصادی دولت سیزدهم محور قرار گرفتن تولید در کشور است اما تحقق این امر مستلزم اقداماتی است که یکی از آنها فراهم شدن امکان سرمایه‌گذاری در کشور است.
*فعالیت‌های تولیدی باید دسته‌بندی شوند و دولت فقط باید منابع موجود و حمایت‌های دیگر و بانکی را به سمت این دسته از فعالیت‌ها پیش ببرد و به بقیه صنایع به هیچ‌وجه تسهیلات ندهد و همه تسهیلات کشور را عملا به سمت این دسته از فعالیت‌ها هدایت کند.
* توجه به این اولویت‌ها می‌تواند محورهای اصلی دولت آینده در حوزه اقتصاد به منظور برنامه‌ریزی باشد.
* به نظر می‌رسد اگر دولت روی همین نکات متمرکز شود، قطعا در چهار سال آینده می‌تواند یک گام بزرگ برای رفع فقر و گرفتاری‌های مردم و کاهش مشکلات معیشتی مردم بردارد.
رئیسی بر سیاست‌های اعتدالی تاکید دارد
این روزنامه همچنین در گفت وگو با جلال خوش‌چهره تحلیلگر مسایل سیاسی، نوشت:
*به نظر می‌رسد سیدابراهیم رئیسی به دنبال این امر است که سیاست‌های اعتدالی را در دستور کار خود قرار دهد. این رویکرد را در دوران تبلیغات انتخابات از خود بروز داده و پس از پیروزی در انتخابات نیز تمام تلاش خود را کرده است تا افکار عمومی را به این باور برساند که دولت او دربرگیرنده تمامی تفکرات است.
* این احتمال وجود دارد که منتقدین به وزارت خارجه دولت سیزدهم راه یابند اما یک تناقض وجود دارد و آن، این است که سیدابراهیم رئیسی، مقوله‌ای همچون مذاکرات برجام را پذیرفته و این مذاکرات را دنبال می‌کند.
آقای رییسی! صدای ما می‌آید؟
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم سمیه عظیمی، نوشت:
* رییسی را شاید بتوان نخستین رییس‌جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از دولت سازندگی خواند که رای مردمی به او از قبل قابل پیش‌بینی بوده و ریاست او بر قوه مجریه حاصل آرای سلبی و دوقطبی‌های انتخاباتی نیست.
*بی‌شک، کابینه سیزدهم برای پیشگام شدن در پوست‌اندازی مدیریتی کشور، برداشتن گام دوم انقلاب با نسل دوم انقلاب و واگذاری امور اجرایی به جوانان دهه شصتی، نیازمند آن است که صدای این نسل به گوش رییس‌جمهور منتخب برسد.
* کشور برای بهره‌برداری از سرمایه متولدین دهه ۶۰ شاید تنها ۱۰ یا ۱۵ سال دیگر بیشتر فرصت ندارد؛ سرمایه‌ای که به تعبیر رهبر انقلاب یک سرمایه بی‌بدیل است که در طول ۳۰ سال در کشور حاصل شده است.
رئیسی با کدام کابینه می‌آید؟
پایگاه خبری فرارو در مطلبی آورده است:
*گویا حساسیت‌ها در ارتباط با حضور نامزدهای پوششی که عمدتا نماینده مجلس هم هستند، در کابینه آتی رئیسی و بحث سهم‌خواهی، اصولگرایان را به صرافت انداخته تا ثابت کنند قرار نیست هیچ نماینده‌ای از پارلمان به دولت برود.
* برای قضاوت درباره کارویژه دولت ابراهیم رئیسی که ادعای فراجناحی‌بودن دارد، باید منتظر چینش کابینه بود.
*به نظر می‌رسد رئیسی با چالش‌هایی در دولت آتی خود روبه‌رو است که برای حل‌وفصل آنها به گزینه و گزاره‌هایی بیشتر اجرائی و با غلظت عمل‌گرایی بیشتر نیاز دارد تا ایدئولوژیک.
گمانه‌زنی‌ها درباره دولت سیزدهم
روزنامه شرق در گزارشی آورده است:
*آیا دولت ابراهیم رئیسی امتداد دولت نخست احمدی‌نژاد خواهد بود؟ دولت نخست احمدی‌نژاد پر از گزینه‌های اصولگرایی خالصی بود که در دولت دومش از قطار دولت پیاده شدند.
*برای قضاوت درباره کارویژه دولت ابراهیم رئیسی که ادعای فراجناحی‌بودن دارد، باید منتظر چینش کابینه بود.
سهم‌خواهی از کابینه سیزدهم خلاف مصالح ملی است
محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت وگو با روزنامه سیاست روز گفت:
*باید به دولت منتخب فرصت دهیم تا با بهره‌گیری از همه فرصت‌ها و سلایق، کابینه‌ای هماهنگ با رئیس جمهور که توانایی پاسخگویی در مورد عملکرد آنها را داشته باشد، تشکیل دهد.
* کارآمدترین افراد در کشور انقلابی‌ها بودند، افرادی که بدون وابستگی به جناح‌های سیاسی تلاش می‌کردند.
* آخرین فرصت ما دولت سیزدهم است. اگر این دولت خوب کار کند مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری بعدی به ۸۰ درصد خواهد رسید. زیرا مردم به دنبال حل مشکلات‌شان هستند.
*درخواست ما از رئیسی این است که کامل‌ترین و جامع‌ترین و عملیاتی‌ترین برنامه اقتصادی را به مجلس ارایه کند و قوی‌ترین و انقلابی‌ترین افراد در حوزه اقتصادی را برای وزارتخانه‌های صمت، اقتصاد، نفت و سازمان برنامه و بودجه معرفی کند.
رسانه های اعتدالی
دست رئیسی برای چینش کابینه باز است؟
مرتضی طلایی از چهره های سیاسی اصولگرا در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت:
*مردمی که پای صندوق آمدند انگیزه همکاری با دولت را دارند.
*رئیسی بر جنگ اقتصادی، کرونا و تحریم ها اشراف دارد.
*رئیسی خود را وامدار و بدهکار کسی نمی داند.
*کابینه رئیسی سیاسی نخواهد بود.
*کابینه رئیسی باید ثبات و آرامش و امنیت شغلی را به وجود آورد.
رسانه های اصولگرا
نخستین چالش دولت سیزدهم؛ دوراهی سید ابراهیم رییسی برای تشکیل کابینه
باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی آورده است:
*شاید حکایت از همان جا شروع شد که در روز اول ثبت نام گفت من به صورت مستقل آمده‌ام.
*هیچ کدام از گمانه زنی ها درباره کابینه احتمالی آقای رئیسی صحت ندارد و کابینه ای جوان، تازه نفس، نخبه، کارآمد و فراجناحی تشکیل خواهد شد. حدسیات درباره ترکیب کابینه آقای رئیسی و نام بردن از برخی چهره ها کاملا اشتباه و غیرواقعی است؛ کابینه دولت آقای رئیسی در صورت اعتماد مردم و پیروزی در انتخابات فراجناحی خواهد بود.
* اگرچه افراد منتسب به جریان اصولگرایی معتقدند که روی کار آمدن یک دولت فراجناحی که بتواند از همه ظرفیت‌ها و تخصص‌ها استفاده کند می‌تواند چاره بسیاری از مشکلات کشور باشد، اما انگار این مفهوم برای جریان اصلاح طلب به سبب تجربه‌ای که از دولت حسن روحانی عایدشان شده چندان خوشایند نیست.
*حال باید دید که چیدمان دولت سیزدهم همانطور که محمد حسن قدیری ابیانه گفته است متشکل از تواناترین افراد جامعه که متعهد، متخصص و هم با تجربه و در عین حال انقلابی، ولایتمدار و جهادی باشند، خواهد بود یا خیر دولت سیزدهم مسیری دیگر را انتخاب می کند.
مردمی بودن و کارآمدی باید از شاخصه‌های اصلی دولت بعد باشد
ولی اسماعیلی نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت:
* به غیر از گرانی‌ها و شرایط معیشتی که مردم از آن رنج می‌برند، واقعیت امر این است که مسوولان بین مردم نیستند.
*مردمی بودن مسوولان و مدیران به این معنی نیست که حضور آنها در بین مردم نمایشی و برای سلفی گرفتن باشد و باید برای آشنایی با مشکلات مردم سفرهای استانی به شیوه کاربردی آن در دستورکار دولت بعد قرار گیرد.
*مردمی بودن و مرد عرصه و میدان بودن مدیران و زندگی متوسط آنان باعث بازگرداندن اعتماد مردم می‌شود که این مسأله موضوع بسیار مهمی است.
* موضوع اقتصاد و تولید از موضوعات مهمی است که باید در دستورکار دولت بعد قرار گیرد و ما نیز در مجلس کمک‌کار دولت در بحث تامین اعتبار و اصلاح قوانین برای رفع خلاء‌ها و ابهامات قانونی خواهیم بود.
دولت آینده حل معضلات اجتماعی در اولویت قرار دهد
یک جامعه شناس و پژوهشگر آسیب های اجتماعی در گفت وگو با خبرگزاری مهر افزود:
*دولت سیزدهم در حالی سکان اداره کشور را برعهده گرفته است که در هریک از حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی با افزایش آمار روبه رو هستیم برای مثال آمار طلاق‌های ثبت شده در سال گذشته با رشد ۳۵ تا ۳۷ درصدی همراه بوده است همچنین گره معضل اعتیاد هم نه تنها باز نشده بلکه کورتر شده است.
*دولت سیزدهم حل معضلات اجتماعی را در اولویت قرار دهد.
*آنچه که بسیار حائز اهمیت است این است که امروز معضلات اقتصادی و اجتماعی از معضلات بزرگ کشور هستند و معاش مردم می‌تواند آسیب‌های اجتماعی را در کشور به دنبال داشته باشد.
دولت آینده باید کنترل کالای اساسی را از مبدا تا مقصد رصد کند
احسان خاندوزی نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجو، درباره اولویت اقتصادی دولت آینده اظهار کرد:
* آن چیزی که می‌تواند در ابتدای دولت سیزدهم موجب شود که اقتصاد ایران در معرض آسیب‌پذیری جدی قرار گیرد، عبارت است از بی‌ثباتی در بازار کالاهای اساسی و ثانیاً در بازار ارز.
*به عبارت دیگر دولت سیزدهم باید تقدم زمانی اولویت‌های اقتصادی خودش را اختصاص دهد به اینکه بتواند از چشم‌انداز بروز بی‌ثباتی در بازار کالاهای اساسی و چشم‌انداز بی‌ثباتی در بازار ارز جلوگیری کند.
*دولت سیزدهم باید سامانه رصد آنلاین برای زنجیره کالاهای اساسی ایجاد کند.
در سودای دولتی برای همه!
روزنامه فرهیختگان در یادداشتی به قلم مجید محمدزمانی، پژوهشگر هسته افکارعمومی مرکز رشد دانشگاه امام‌صادق(ع)، نوشت:
*رئیسی مطابق آنچه خود گفته رئیس‌جمهور همه ملت است و نباید برای او بین کسانی که به او رای دادند و آنانی که به وی رای ندادند، و چه آنان که رای باطله دادند و حتی آنانی که اصلا پای صندوق‌ها نیامدند، فرقی در خدمتگزاری باشد.
*دولت رئیسی باید گفتمان بسازد اما شعارسازی نه! باید از دولت‌های قبل متمایز شود اما انگشت‌نما نه!
*حرف‌های اخیر رئیسی در ایجاد وفاق ملی برای «اقتدار و استقلال» کشور، اندک ظرفیتی برای محور قرارگرفتن دارد، اما هنوز این حرف‌ها با مسائل کف اجتماع و شبکه نخبگانی جامعه، پیوندی برقرار نکرده و در حد شعارهایی پراکنده و پاره‌پاره در ذوق می‌زند و مردم و نخبگان درجهت ساخت شبکه معانی آن حرکت نکرده‌اند. باید گفتمانی مردمی ساخت.
*در عرصه اجتماعی نیز باید صداهای مختلف مردم، واقعا شنیده و به رسمیت پذیرفته شوند و برای اصلاح امور به کار گرفته شوند.
*دولت رئیسی برای بازسازی اعتماد اجتماعی و همراه‌سازی مردم برای کارهای بزرگ، بیش از ۶ ماه تا یک‌سال زمان ندارد و ادامه عمر دولت، خرج تقویت گفتمان و تصویر دولت می‌شود.