به گزارش ایرنا، نگاهی به آمار منتشر شده توسط وزارت صمت و سازمان های تابع آن در استان ها، نشان می دهد در شرایطی که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ۷۰ درصد شیشه مورد نیاز کشور از خارج تامین می شد، امروز ایران اسلامی در تولید این محصول پرمصرف به خودکفایی رسیده و تنها در آذربایجان شرقی، بیش از ۴۰ درصد شیشه تولیدی، صادر می شود.
آذربایجان شرقی یکی از مهم ترین استان های کشور در صنعت شیشه به شمار می رود که فعالیت ۱۰ واحد تولیدی آن، نیمی از شیشه مورد نیاز کشور را تامین و ۴۰ درصد از محصول نیز به بازارهای هدف خارجی صادر می شود.
آذربایجان شرقی یکی از مهمترین استان های کشور در صنعت شیشه به شمار می رود و فعالیت ۱۰ واحد تولیدی آن، نیمی از شیشه مورد نیاز کشور را تامین و ۴۰ درصد از محصول نیز به بازارهای هدف خارجی صادر می شود.
اهمیت رونق صنعت شیشه سازی در آذربایجان شرقی از این روست که در زمان حاضر، صنایع شیشه‌سازی در کشور به طور عمده در پنج شاخه اصلی ساختمان سازی، صنایع غذایی، تهیه لوازم خانگی، صنایع خودرو سازی، صنایع دارو سازی و آزمایشگاه فعالیت دارند.
موفقیت آذربایجان شرقی در تولید شیشه های صنعتی در سال های اخیر، سبب شد که کلنگ احداث کارخانه تولید ظروف شیشه ای مورد نیاز صنایع مواد غذایی در مرداد ماه ۲ سال قبل در شهرک صنعتی «بیلوردی» شهرستان هریس با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت زمین زده شود؛ اتفاقی که در صورت تحقق، نقطه عطفی در ورود صنعت شیشه سازی استان به حوزه ساخت ظروف شیشه ای محسوب می شود.
محمدیان، مدیرعامل کارخانه تولید ظرف شیشه ای می گوید: خط تولید شیشه این کارخانه با استفاده از به روزترین فناوری و بهترین دستگاهای روز دنیا، در گام نخست ظرفیت تولید ۴۵ تن انواع ظروف شیشه ای در شبانه روز را دارد.
بریدن روبان نخستین شهرک شیشه کشور در تبریز در آذر ماه ۱۳۹۷ شمسی از دیگر اتفاقات مبارک صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در سال های اخیر محسوب می شود، زیرا ایجاد این شهرک، زمینه ساز طراحی و اجرای زنجیره تولید از معدن تا محصول است و نفس صنعت شیشه سازی استان را باز می کند.
به عقیده علی جهانگیری، معاون امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی، شهرک تخصصی، جزء شهرک‌های خاص تولیدی آذربایجان شرقی است که با فن آوری روز دنیا در زنجیره تولید خود محصولات خاص مانند شیشه‌های خم خودرو و سولارهای خورشیدی برای تولید برق را دارد و ایران سومین کشور در جهان است که این تکنولوژی را توسط کارشناسان داخلی بومی سازی می‌کند.
یعقوب محبوبیان، کارآفرین و صادرکننده نمونه کشوری نیز که سند شهرک تخصصی شیشه در آذربایجان شرقی به نام او صادر شده، می‌گوید: در روزهای آینده نخستین واحد تولید صفحه های خورشیدی کار خود را شروع خواهد کرد با این مزیت که روند ساخت این شیشه ها از فراوری مواد معدنی تا طراحی وتولید پنل، صفر تا صد ایرانی است.
محبوبیان اضافه می کند: محصول نهایی این شهرک در نیروگاه های پاک استفاده خواهد شد و صادراتی است، ولی با رونق استفاده از این پنل ها در کشور، قطعا تامین بازار داخل در اولویت قرار خواهد گرفت.
وی تشریح می کند: بعد از راه اندازی واحد تولید شیشه خودرو، راه اندازی ۱۲ واحد فراوری مواد معدنی نیز در همین شهرک در حال اجرا داریم.
وی تاکید دارد: اساس کار ما، تحقیق بر روی فن آوری شیشه های وارداتی است، تا بتوانیم رمز این تکنولوژی ها را باز کرده و در کشور بومی سازی کنیم.
بدیهی است که رونق صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی منوط به وجود مواد اولیه معدنی در داخل کشور، به ویژه با لحاظ تحریم های غیرقانونی و نامشروع آمریکا و متحدانش علیه ایران اسلامی، است؛ به عبارت دیگر در صورت وجود دسترسی به ذخایر معدنی مورد نیاز صنعت شیشه سازی، حتی در اوج تحریم ها و در شرایطی که فروش مواد اولیه به کارخانجات کشور دچار اختلال می شود، هیچ گونه خللی در روند تولید شیشه ایجاد نمی شود.
بدیهی است که رونق صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی منوط به وجود مواد اولیه معدنی در داخل کشور، به ویژه با لحاظ تحریم های غیرقانونی و نامشروع آمریکا و متحادنش علیه ایران اسلامی، است.
خوشبختانه وجود کارخانه «کاوه سودا» در شهرستان مراغه در ۱۲۷ کیلومتری جنوب تبریز، نیاز صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی به مواد اولیه مورد نیاز را تامین کرده است؛ این کارخانه، آهک مورد نیاز خود را از آذرشهر، میاندوآب و نقده و نمک را نیز از دریاچه ارومیه تامین و سالانه ۲۵۰ هزار تن کربنات سدیم سبک و سنگین، به عنوان ماده اولیه اصلی ساخت شیشه، را تولید می کند.
صادرات ۳۰۰ هزار تنی شیشه از آذربایجان شرقی به خارج از کشور
آن گونه که حبیب امین زاده، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی می گوید، کارخانه های شیشه استان، علاوه بر تامین نیاز داخلی، گام مهمی در صادرات برداشته اند و تنها در سال گذشته بیش از ۳۰۰ هزار تن شیشه از استان به خارج از کشور صادر شده است.
امین زاده اضافه می کند: سالیانه در آذربایجان شرقی حدود ۶۰۰ هزار تن شیشه تولید می شود که ۷۰ درصد آن به دیگر استان ها و خارج از کشور صادر می شود.
وی تشریح می کند: میزان صادرات سالیانه شیشه از آذربایجان شرقی استان بیش از ۶۲۰ میلیون دلار است و در سبد صادارت غیر نفتی استان، بعد از فرش و صنایع دستی، شیرینی و شکلات، شیشه و مصنوعات شیشه ای در جایگاه سوم ایستاده است.
بنابه گفته های امین زاده قرار است، با ورود بخش خصوصی استان در صنایع معدنی شیشه، تولید شیشه خودرو برای اولین بار در کشور نیز در همین شهرک عملیاتی می شود.
محصولی که تاکنون وارداتی بوده و میلیون ها دلار ارز از کشور خارج می کرد، و تنها فرآیند خم در استان ما انجام می‌شد، اما با تکنولوژهای نوین و توان مهندسان داخلی محصول یاد شده تولید خواهد شد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به ظرفیت بالای ذخایرمعدنی و منابع طبیعی غنی آذربایجان شرقی می گوید: افزایش سهم معادن از کسب و کار استان و ایجاد واحدهای فرآوری با تکمیل زنجیره تولید در جهت ایجاد ارزش افزوده از جمله اقدامات مهم در این حوزه است.
مهر انگیز رحمانی معتقد است که چشم انداز این صنعت با اجرای شرکت سهند فلوت نیز روشن خواهد شد.
شرکت سهند فلوت، مجری طرح تولید انواع شیشه با پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصد با پیش بینی سرمایه گذاری به میزان ۷ هزار و ۹۴۹ میلیارد ریال و پیش بینی اشتغال هزار نفر و با پیش بینی تولید انواع شیشه و آینه به میزان ۳۹۰ هزار تن است.
این شرکت نیز قابلیت تولید شیشه اتومبیل، شیشه رنگی و رفلکس آنلاین در رنگ های آبی، سبز، صورتی و طلایی را داراست.
«سهند جام»، بزرگ ترین واحد شیشه سازی شمال غرب
در حال حاضر شرکت شیشه سازی «سهند جام تبریز»، بزرگ ترین واحد تولید کننده شیشه در شمال غرب و تنها تولید کننده شیشه سیمی(مسلح) کشور شناخته می شود.
یعقوب محبوبیان، مدیر عامل این شرکت می گوید: ما تولید کننده انواع شیشه مشجر رنگی و سفید و سیمی (مسلح) با تکنولوژی اروپایی(آلمان) و استانداردهای روز اروپا هستیم و انحصار تولید شیشه های پروفیل و شیشه بدون آهن (سولار) که صرفاً جهت آبگرمکن های خورشیدی استفاده می شود، در اختیار ماست.
وی اضافه می کند: با توجه به کیفیت بالا و به روز بودن طرح ها هم اکنون ۸۰ درصد از محصولات این واحد جهت صادرات به کشورهای اروپایی و آسیای میانه و عراق در نظر گرفته شده و مابقی آن نیز برای تامین نیاز بازار داخلی و فرآوری استفاده می شود.
وی یادآوری می کند: مقصد صادارتی محصولات شرکت سهند جام تبریز اغلب، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، رومانی، ایتالیا، افغانستان، هندوستان، ترکنمستان، قرقیزستان است.
محبوبیان که پیشتر به عنوان صادرکننده و کارآفرین برتر استانی انتخاب شده است، قطب شدن آذربایجان شرقی در زمینه تولید شیشه خاورمیانه را چندان دور از انتظار نمی بیند و او رمز موفقیت مجموعه خود را در وهله نخست صادرات محور بودن و در اولویت قرار دادن استفاده از ظرفیت داخلی برای افزایش تولید، ترکیب بهینه از ماشین آلات داخلی و خارجی برای ارتقای کیفیت محصولات تولیدی، بهینه سازی و ارتقای ماشین آلات موجود و تکیه بر توان داخلی متخصصان می داند.
درشکه ساز، مدیر تولید شرکت شیشه سازی «جام سهند تبریز» نیز اشاره می کند: این شرکت هم اکنون با ۱۴ واحد صنعتی فعال، سالانه ۱۷۳ هزار و ۵۰۰ تن انواع شیشه صنعتی، ساختمان و خودرو در بیش از ۳۰ طرح در رنگهای مختلف و به ضخامت ۲ الی ۱۲ میلیمتر تولید می کند.
وی توضیح می دهد: برای اینکه این شرکت به این اسم و رسم برسد، افزون بر سه هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری برای آن انجام شده است، شرکتی که فعالیت خود را با ۲۰۰ کارگر آغاز کرد، هم اکنون محل اشتغال بیش از یک هزار نفر است.
تولید روزانه ۳۵۰ تن شیشه در «شیشه آذر»
یکی از دیگر از کارخانه های صاحب نام در صنعت شیشه آذربایجان شرقی، کارخانه «شیشه آذر تبریز» است که بهره برداری از آن در زمینی به وسعت ۱۴ هکتار در سال ۱۳۸۴ با ظرفیت اسمی ۳۵۰ تن در روز آغاز شد.
این کارخانه نیز با سرمایه گذاری ۵ هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال به قیمت ۱۶ سال قبل، روی پا ایستاده و با اشتغال زایی برای ۳۵۹ نفر، توان تولید ۶۱ هزار و ۹۹۰ تن انواع شیشه را دارد.
این کارخانه، به عنوان نخستین تولید کننده شیشه فلوت در ایران شناخته شده، توانایی تولید شیشه های رنگی و رفلکس را داراست و تولیدات آن در ساخت شیشه اتومبیل، آینه و نیز صنعت ساختمان سازی کاربرد داردو
این واحد صنعتی با تولید محصولاتی مطابق با استانداردهای جهانی، در کوتاه ترین زمان ممکن، بازار خود در کشورهای اروپایی، روسیه، ترکیه، آسیای میانه، عراق و افغانستان را تضمین کرده است.
تقریباً ۴۰ درصد محصولات این واحد تولیدی، برای استفاده در بازارهای داخلی، فرآوری و مابقی عمدتاً صادر می شود.
تولید شیشه نانو و آینه آلومینیمی در مراغه
شرکت «آسا فلوت» مراغه از زیر مجموعه های گروه صنعتی «کاوه سودا» نیز با ۱۵ سال سابقه فعالیت در سه خط، ظرفیت تولید بیش از ۲۰۰ هزار تن انواع شیشه اعم از رفلکس، آینه و نانو در سال را دارد و از نام آوران این صنعت محسوب می شود.
این کارخانه، بزرگترین واحد تولید آینه در کشور است که در تولید محصول خود به جای جیوه از آلومینیم استفاده می کند؛ فن آوری جدیدی که محصولات مبتنی بر آن به طور عمده صادر می شود.
شیشه های هوشمند نانو و شیشه های خود تمیز شونده از جمله محصولات انحصاری شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه محسوب می شوند که در خاورمیانه تکنولوژی ساخت آن فقط در اختیار ترکیه است.
شیشه های هوشمند نانو به عنوان محصول شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه، طول موج حراراتی را عبور نمی دهند، به طوری که در تابستان نیاز به سیستم سرمایشی و در زمستان نیاز به سیستم گرمایشی وجود ندارد؛ هدررفت انرژی در این شیشه ها ۲ درصد است درحالی که در شیشه های معمولی ۳۵ درصد و در شیشه های ۲ جداره ۱۲ درصد، اتلاف انرژی صورت می گیرد.
در حال حاضر در اروپا و کشورهای سردسیر جهان، استفاده از شیشه های نانو الزامی و جزو استاندارد های صنعت ساخت و ساز محسوب می شود؛ البته تولید این نوع شیشه ها در شرکت «آسا فلوت»، بر مبنای تقاضا است و ظرفیت تولید روزانه ۴ تا ۵ متر مربع را دارد؛ شیشه های «خود تمیز شونده» نیز در برج سازی ها استفاده می شود، شیشه هایی که در زمان گرد و خاک و بارندگی، لک نمی افتد و نیازی به تمیز کردن ندارد.
نیش ها و نوش های صنعت شیشه آذربایجان شرقی
تقریبا ۱۰۰ درصد صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در اختیار بخش خصوصی است که با وجود دستاوردهای خیره کننده در ۱۵ سال اخیر، از مشکلاتی همچون کاغذبازی های زاید اداری، حمایت های قطره چکانی و نوسانات ارزی، رنج می برند.
تقریبا ۱۰۰ درصد صنعت شیشه سازی آذربایجان شرقی در اختیار بخش خصوصی است که با وجود دستاوردهای خیره کننده، از مشکلاتی همچون کاغذبازی های زاید اداری، حمایت های قطره چکانی و نوسانات ارزی، رنج می برند.
البته فعالان صنعت شیشه از افزایش چند برابری نرخ ارز در سال های اخیر به عنوان چالش اصلی خود نام می برند و معتقدند که با بالا رفتن نرخ دلار، تمام کسانی که در بازار شیشه فعالیت می‌کردند، به یکباره تمام شیشه را از بازار جمع‌آوری و صادر کردند؛ اتفاق ناخوشایندی که به گفته آنان، ضمن برهم زدن بازار صادراتی، باعث شد در وهله نخست شیشه‌ها به ارزش واقعی خود در جهان صادر نشوند و از سوی دیگر با هر کیفیتی صادر شدند که این موضوع می‌تواند در دراز مدت، اعتبار صنعت شیشه ایران را خدشه دار کند.
فعالان صنعت شیشه آذربایجان شرقی همچنین با مشکلاتی در حوزه حمل و نقل و عدم ارائه سرویس مناسب از سوی ناوگان‌های ریلی و دریایی(کشتی) جهت صادرات محصولات تولیدی، مشکلات بانکی و هزینه بالای صادرات مواجه هستند.
با این وجود، حُسنی، مدیر عامل شرکت شیشه سازی «آسا فلوت» مراغه، آینده صنعت شیشه آذربایجان شرقی را روشن می داند و بر این باور است که به سبب همجواری با کشورهای عراق، ارمنستان، و مرکزیت استان در شمال غرب کشور و اینکه تا استان قزوین هیچ کارخانه شیشه سازی وجود ندارد، فرصت یکه تازی استان در این عرصه فراهم است، اما همین یکه تازی آسیب هایی نیز دارد.
وی که از ۱۵ سال پیش در کسوت مدیریت این مجموعه فعالیت می کند، معتقد است که تولید، صنعت و اشتغال باید از سیاست جدا باشد؛ تولید کننده باید مزیت های رقابتی خود را ارتقا دهد، حال آنکه به جای تمرکز به ارتقای کیفیت و رقابت با شرکت های دیگر، بر رفع مسائل سیاسی متمرکز می شود.
وی اضافه می کند: یکی از طرح های توسعه ای این شرکت ۲ سال پیش قربانی سیاست زدگی شد و طرحی که قرار بود در آذربایجالن شرقی پا بگیرد، به استان دیگری منتقل شد و اواخر پارسال فعالیت خود را شروع کرد.
محبوبیان، مدیرعامل شرکت شیشه سازی «جام سهند تبریز» و مالک «شهر تخصیصی شیشه» آذربایجان شرقی نیز که در این شرایط اقتصادی، سعی کرده تولید را پایدار و صد البته بالا نگه دارد، می گوید: تولید یک طرف قضیه است، و حل مسائل اداری و بخشنامه ها نیز دشواری بزرگی است، که کار را برای تولیدکننده سخت می کند.
وی اضافه می کند: همکاری نکردن برخی ادارات در امور مربوط به صادرات و واردات که در قالب صدور بخشنامه‌های خلق الساعه، بیشتر نمایان می‌شود، گره هایی است که با بازکردن آن‌ها می‌توان گامی موثر برای خارج شدن صنایع داخلی از رکود برداشت.