به گزارش خبرنگار بهداشت و سلامت ایرنا، ۱۵ تیر ماه همزمان با ۶ جولای روز جهانی بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان بوده و در چنین روزی که لویی پاستور به طور موفق اولین واکسن ضد هاری را برای نجات یک فرد حیوان گزیده بکار برد این روز جهانی به منظور مشارکت همه سازمان ها برای کنترل و پیشگیری از گسترش این بیماری ها در نظر گرفته شده است.
زئونوزها گروهی از بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان محسوب می‌شوند که به طور مستقیم و تماس مستقیم با موارد آلوده یا به‌طور غیرمستقیم و از طریق مصرف موادغذایی و همچنین انتقال از انسانی به دیگری منتقل می‌شوند.
تقریبا ۱۵۰ نوع بیماری شناخته شده زئونوز وجود دارد، تماس با دام‌های زنده، جوندگان، خزندگان، حشرات، دوزیستان و سایر حیوانات اهلی و وحشی مبتلا به یکی از این ۱۵۰ بیماری مشترک میان حیوانات و انسان‌ها، منجر به گسترش آن‌ها در جوامع می‌شود.
در طول ۵۰ سال گذشته شماری از بیماری‌های عفونی پس از جهش تکاملی از حیوانات به انسان، به سرعت گسترش یافته‌اند. در دهه ۱۹۸۰ بحران ویروس اچ آی وی آغاز شد، در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ شیوع آنفلوآنزای پرندگان به دلیل سرایت ویروس از پرندگان به انسان اتفاق افتاد و در سال ۲۰۰۹ خوک‌ها باعث شیوع آنفلوآنزای خوکی شدند، هاری، سالک، تب مالت و امروز نیز کرونا گریبانگیر افراد شده است.
در طول تاریخ همواره بیماری‌هایی از حیوانات به انسان سرایت کرده و در حقیقت عامل بیشتر بیماری‌های عفونی جدید، حیوانات وحشی هستند اما تغییرات محیط زیست موجب تسریع این روند شده و افزایش جمعیت شهرنشین و سفرهای بین‌المللی سبب شده که این بیماری ها با سرعت بیشتری گسترش پیدا کنند.
تغییرات محیط زیست و اقلیمی، زیستگاه حیوانات را از بین برده و نحوه زندگی، زیستگاه آن‌ها و نوع تغذیه جانوران را تغییر داده است. روش زندگی انسان هم تغییر کرده، اکنون ۵۵ درصد جمعیت جهان در شهرها سکونت دارند در حالیکه ۵۰ سال قبل، تنها ۳۵ درصد جمعیت دنیا شهرنشین بودند.
بیماری‌های جدیدی که به حامل یا میزبان تازه‌ای منتقل شده‌اند، غالبا خطرناک‌تر هستند و به همین دلیل بوده که هر نوع بیماری جدیدی نگران کننده است. همچنین خطر ابتلا به این نوع از بیماری‌ها در بعضی از افراد بیشتر است.
افراد فقیر ساکن در شهرها اغلب در حوزه‌هایی فعالیت دارند که خطر تماس آنان با منابع و ناقلان بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است به دلیل تغذیه نامناسب و قرار گرفتن در معرض هوای آلوده یا شرایط غیربهداشتی، سیستم ایمنی بدن این افراد ضعیف‌تر باشد و درصورتی که بیمار شوند ممکن است توانایی پرداخت هزینه مراقبت‌های پزشکی را نداشته باشند. از طرف دیگر در شهرهای بزرگ به دلیل انبوه جمعیت، عفونت‌های جدید می‌تواند به سرعت پخش شود.
ناصر قره داغی کارشناس بهداشت در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: بیشتر حیوانات، ناقل یک رشته پاتوژن‌ها یعنی باکتری‌ها و ویروس‌هایی هستند که می‌توانند موجب بیماری شوند. لازمه بقای تکاملی پاتوژن، عفونی کردن میزبان یا ناقل جدید است و یکی از راه‌ها گذر ویروس به سایر گونه‌هاست. سیستم ایمنی میزبان جدید سعی می‌کند پاتوژن‌ها را از بین ببرد و به عبارت دیگر این دو در تلاش برای یافتن مسیری برای شکست دادن دیگری هستند.
این کارشناس تاکید می کند: عوامل ایجاد کننده بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان شامل ویروس ها، باکتری ها و انگل ها هستند و این بیماری ها دارای مخازن حیوانی و راه های انتقال متعدد بوده و به افراد منتقل می شوند.
وی، سالک، تب مالت، تب خونریزی دهنده کنگو، سیاه زخم، هاری و امروز ویروس کرونا را از جمله بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان بیان می کند و می افزاید: با توجه به استفاده روزانه از فراورده های دامی در صورت عدم اطمینان از سالم بودن آن ها امکان ابتلا به به بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وجود دارد و این بیماری ها آلودگی در گونه های مختلف حیوانات را دارد.
قره داغلی اظهار می دارد: به دلیل سهولت تماس با دام ها و سایر حیوانات حتی در مناطق شهری احتمال انتقال این بیماری ها وجود دارد و عوامل بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان توانایی ایجاد عفونت های مزمن و بدون علامت در حیوانات را دارند.
این کارشناس تصریح می کند: کنترل بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان نیازمند همکاری سازمان ها و وزارت خانه ها به خصوص سازمان دامپزشکی کشور، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت کشور و غیره است و بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۶۱ درصد بیماری های عفونی و ۷۵ درصد بیماری های نوپدید از بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان بوده که اطمینان از سلامت حیوانات نقش مهمی در پیشگیری از آن دارد.