واکسیناسیون کرونا در ایران یک سال پس از اعلام رسمی شیوع بیماری کووید۱۹ در ایران شروع شد. وزارت بهداشت ۲۱ اسفند سال ۹۹ رسما آغاز واکسیناسیون کرونا را در ایران اعلام کرد. بر اساس سند ملی واکسیناسیون که ۲۰ دی همین سال منتشر شده بود، قرار بود تا پایان تیر ۱۴۰۰ فاز یک و دو واکسیناسیون تمام شود. فاز یک آن شامل همه کادر بهداشت و درمان درگیر و در خط اول مواجهه با بیماران کرونا و افراد بسیار پر خطر شامل جانبازان و معلولان در مراکز نگهداری بود و فاز دوم واکسیناسیون همه افراد بالای ۶۵ سال و افراد ۱۶ تا ۶۵ سال دارای حداقل یک بیماری زمینه ای و افراد شاغل در مشاغل پر خطر را شامل می شد.
تعداد دقیق افراد مشمول واکسیناسیون کرونا در فاز یک و دو به طور دقیق و رسمی اعلام نشده است اما جمعیت کادر درمان شامل پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان حدود ۴۰۰ هزار نفر برآورد می شوند که بر اساس اعلام وزارت بهداشت عمده این افراد واکسن کرونا را تزریق کرده و واکسینه شده اند و به همین علت میزان مرگ و میر در کادر درمان کاهش یافته است. در مورد تعداد افراد مشمول فاز دوم واکسیناسیون، گر چه سعید نمکی، وزیر بهداشت ۲۶ اردیبهشت امسال اعلام کرد که ۱۴ میلیون نفر گروه هدف اول این مرحله شامل افراد بالای ۶۰ سال و بیماران خاص و صعب العلاج تا اواخر خرداد واکسن کرونا می زنند اما آمار دقیقی افراد مشمول فاز دوم اعلام نشده است.
به گفته مسوولان وزارت بهداشت هدف اول واکسیناسیون، کاهش تعداد موارد مرگ و میر و بعد قطع زنجیره انتقال ویروس کروناست بنابر این اعلام کردند، حدود ۱۳ تا ۱۴ میلیون نفری را که به علت سن بالا و ابتلا به بیماری زمینه ای عامل اصلی بستری و مرگ و میر کرونا هستند تا اواخر خرداد و اوایل تیر واکسینه می کنیم و بعد سراغ بقیه گروهها می رویم.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت تا ۲۴ تیر ۱۴۰۰، در مجموع حدود هفت میلیون و ۷۰۰ هزار دُز واکسن تزریق شده است. حدود پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یک دُز واکسن کرونا را دریافت کرده اند و حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر هر دو دُز واکسن کرونا را زده اند. در واقع حدود ۲.۵ درصد جمعیت ایران با تزریق هر دو دُز واکسن تاکنون واکسینه شده اند و حدود ۶.۸ درصد نیز یک دُز واکسن کرونا دریافت کرده اند. آماری که نسبت به متوسط واکسیناسیون کرونا در دنیا پایین ارزیابی می شود.
تاکنون بیش از سه میلیارد و ۴۴۰ میلیون دُز واکسن کرونا در دنیا تزریق شده است که از این تعداد سهم چین با یک میلیارد و ۳۸۷ میلیون بیش از همه بوده است. هند با ۳۷۷ میلیون در رده دوم و آمریکا با ۳۳۴ میلیون در رده سوم است. در کشورهای همسایه ایران ترکیه با تزریق حدود ۵۸ میلیون واکسن بیشترین میزان واکسیناسیون را داشته و در رتبه نهم دنیا از نظر تعداد واکسن تزریق شده قرار دارد و توانسته است به بیش از ۶۹ درصد جمعیت خود واکسن کرونا تزریق کند. اما چرا ایران با تجریه پنج خیز اپیدمی کرونا از روند سریع واکسیناسیون جا مانده و هنوز نتوانسته جمعیت زیادی را علیه این بیماری مهلک واکسینه کند.
علیرضا رییسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا فروردین امسال علت تاخیر در واکسیناسیون و عقب ماندن از برنامه ملی واکسیناسیون را بد عهدی کشورها و نهادهای فروشنده واکسن از جمله هند، چین، روسیه و متولیان سبد کواکس سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد.
رونمایی از واکسن های کرونا نمایشی و تبلیغاتی نیست
حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در این باره به پژوهشگر ایرنا گفت: در واقع علت تاخیر و کندی واکسیناسیون این است که به ایران واکسن ندادند.حتی پول هم دادیم و ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دز واکسن از سبد کواکس خریدیم ولی هنوز از این سبد سه میلیون دُز واکسن به ایران بیشتر ندادند. روسیه هم برای واکسیناسیون مردم کشور خودش مشکل دارد و نمی تواند تعداد زیادی واکسن به ایران بدهد. چین هم همین طور است. چین مواد اولیه واکسن را از آمریکا وارد می کند و اگر مشخص شود که تعداد زیادی واکسن به ایران داده است، می ترسند که آمریکا آنها را تحریم کنند به همین علت چین هم به ایران به مقدار کافی واکسن نداد بنابراین شرکتهای داخلی، تولید واکسن در داخل کشور را شروع کردند.
وی افزود: اکنون این تلاش ها به ثمر رسیده و تولید نیمه صنعتی چند نوع واکسن در ایران شروع شده است. واکسن برکت اکنون در مرحله تولید نیمه صنعتی است و به زودی به مرحله تولید صنعتی می رسد. فعلا می تواند هر ماه دو تا سه میلیون واکسن تولید کند، انستیتو پاستور هم شروع کرده است. موسسه سرم سازی رازی هم واکسن کووپارس رازی را تا شهریور تولید می کند. روند تولید واکسن فخرا در وزارت دفاع هم خوب پیش می رود. واکسن کرونا نورا نیز در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله سپاه مراحل تولید و کارآزمایی بالینی را طی می کند.
شهریاری ادامه داد: اینکه چرا با وجود واردات واکسن کرونا در تکمیل واکسیناسیون افراد و تزریق دُز دوم به مشکل خوردیم، علتش این است که فکر کردیم، کشورهای فروشنده واکسن به موقع به وعده هایشان عمل می کنند و واکسن دُز دوم به موقع می رسند بنابراین مسوولان فکر کردند که هر چقدر واکسن وارد می شود حداقل یک دُز واکسن به افراد تزریق شود تا ایمنی نسبی پیدا کنند و افراد بیشتری که پر خطر هستند دست کم یک دُز واکسن بگیرند تا مرگ و میر کم شود. اما به موقع به ایران واکسن ندادند و همین مساله باعث نگرانی مردم شد. بعد هم که واکسن آمد یک دفعه با هجوم مردم مواجه می شدیم که منتظر پیامک نمی مانند و صف های طولانی تشکیل شد.
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: این مشکلات در حال حل شدن است. البته همه امید ما به تولید واکسن در داخل است. بسیار امیدوار هستیم که واکسن برکت به موقع به تولید صنعتی برسد. بر اساس اعلام دکتر علیرضا رییسی، معاون وزیر بهداشت از شهریور هر ماه حداقل ۱۰ میلیون دُز واکسن تولید داخل خواهیم داشت. بنیاد برکت وعده داده است که تا آخر شهریور ۵۰ میلیون واکسن تولید می کند حتی اگر این اتفاق هم نیفتد با تولید ماهانه ۱۰ میلیون دُز واکسن از شهریور تا پایان سال، ۷۰ میلیون واکسن برکت در داخل تولید می شود و با استفاده از آن عمده جمعیت کشور یک دُز واکسن را دریافت می کنند و خطر مرگ و میر کم می شود.
شهریاری: تولید واکسن کرونا در ایران نمایشی نیست و به مرحله ای رسیده که روی انسان آزمایش می شود، این اتفاق واقعی است. وقتی رهبر معظم انقلاب واکسن برکت را تزریق کردند، معنایش این است که مسوولان کشور به واکسن های داخلی اعتماد دارند. واکسن نورا را رییس بیمارستان بقیه الله و واکسن موسسه رازی را وزیر جهاد کشاورزی به عنوان اولین نفر تزریق کردند. مردم هم باید اعتماد کنند.
وی افزود: بنیاد برکت اعلام کرده که زیرساخت های لازم را فراهم کرده و توان تولید این تعداد واکسن را دارد ولی اگر حداقل های ممکن را هم در نظر بگیریم با تزریق یک دُز واکسن به حداقل ۶۰میلیون نفر تا پایان سال میزان مرگ و میر به شدت کم می شود.
شهریاری در پاسخ به این پرسش ایرنا که میزان ایمنی زایی و اثربخشی واکسن برکت چقدر است، ادامه داد: بر اساس اعلام مسوولان بنیاد برکت این واکسن حدود ۹۳.۵ درصد اثربخشی دارد و قرار است گزارش آن را هم به صورت مقاله ارایه کنند. اثربخشی واکسن های خارجی هم بین ۸۰ تا ۹۵ درصد است. مسوولان بنیاد برکت مدعی هستند که این واکسن را روی نوع انگلیسی و نوع ویروس کرونای آفریقای جنوبی آزمایش کرده اند و می گویند موثر است. روی نوع هندی(دلتا) کرونا هنوز در حال بررسی هستند و گزارش آن را هنوز اعلام نکرده اند. با این وجود حتی اگر واکسیناسیون هم به موقع انجام شود، مهمترین کار برای کنترل کرونا رعایت پروتکل های بهداشتی و بستن مرزهاست که در این مورد عملکرد خوبی نداشته ایم.
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند رونمایی های متعدد واکسن کرونا در ایران اقدامی نمایشی است، گفت: نه واقعا این طور نیست. تولید واکسن کرونا در ایران به مرحله ای رسیده است که روی انسان آزمایش می شود، این واقعی است. وقتی واکسن نورا در سپاه تولید شود، اولین کسی که واکسن را تزریق کرد، رییس بیمارستان بقیه الله بود. وقتی رهبر معظم انقلاب واکسن برکت را تزریق کردند، معنایش این است که مسوولان کشور به واکسن های داخلی اعتماد دارند. واکسن موسسه رازی را هم وزیر جهاد کشاورزی به عنوان اولین نفر تزریق کرد. مردم هم باید اعتماد کنند. این اقدامات تبلیغاتی نیست. کار تولید واکسن کرونا در ایران شروع شده است ولی فازهای اول تا سوم کارآزمایی بالینی آن باید طی شود. تولید واکسن در دنیا یک فرایند ۱۰ تا ۱۵ ساله دارد اما با توجه به اضطراری بودن وضعیت قرار بر این شده که به واکسن های تولید و تایید شده مجوز مصرف اضطراری داده شود. در واقع بعد از چهار یا پنج ماه سریع به واکسن مجوز داده می شود تا کار واکسیناسیون شروع شود. تمام واکسن های دنیا هم همین طور بوده است.
وی افزود: در هر صورت معلوم نیست خارجی ها به ایران واکسن بدهند، این یک مساله حاکمیتی است. دولت ها به بخش خصوصی هم واکسن نمی دهند بنابراین باید مسیر تولید واکسن را در داخل دنبال کنیم.
بهترین واکسن، واکسنی است که در دسترس است
داوود یادگاری، فوق تخصص بیماری های عفونی به پژوهشگر ایرنا گفت: ما در شرایطی هستیم که امکان انتخاب نوع واکسن را نداریم. از نظر من بهترین واکسن، واکسنی است که در دسترس است، واکسن های ایرانی اگر تاییدیه وزارت بهداشت را بگیرند، حتی اگر ۵۰ درصد اثربخشی داشته باشند که حتما بیشتر است، زدن آنها از نزدن بهتر است زیرا خطر مرگ و انتقال بیماری را کم می کند.
مینو محرز، محقق ناظر تولید واکسن کوویران برکت درباره تولید واکسن های کرونا در ایران به پژوهشگر ایرنا گفت: همه واکسن های کرونای تایید شده در دنیا بر روی تمام انواع ویروس کرونا اثر نسبی دارند. حداقل این است که از بستری شدن بیماران و مرگ و میر آنها بر اثر بیماری کووید۱۹ جلوگیری می کنند و بیماری را خفیف می کند.
وی افزود: با وجود تحریم ها، اکنون امکانات تولید واکسن کرونا در کشور فراهم شده است. ارگانهای مختلف مشغول ساخت واکسن هستند و امیدواریم به زودی به تعداد زیادی از مردم واکسن کرونا تزریق شود زیرا اکنون بهترین کار برای مهار همه گیری کرونا تزریق واکسن است.
محقق و ناظر تولید واکسن کوویران برکت ادامه داد: این واکسن اکنون در فاز سوم کارآزمایی بالینی است. نتیجه فاز دوم انسانی کارآزمایی بالینی این واکسن نشان داد که بین ۷۲ تا ۸۰ درصد اثربخشی دارد ولی فاز سه مطالعات بالینی هنوز تمام نشده است. بنابراین هنوز نمی شود به طور دقیق میزان اثربخشی این واکسن را اعلام کرد اما نتایج فاز دو خوب و قابل قبول بوده است. فاز سوم کارآزمایی بالینی روی ۲۰ هزار نفر در حال انجام است. فاز یک نداشتن عوارض را بررسی می کند. فاز دو اثربخشی را در افراد محدود بررسی می کند و فاز سه نداشتن عوارض و اثربخشی را روی تعداد بیشتری بررسی می کند. همه ۲۰ هزار نفر، دٌز اول و دوم واکسن برکت را گرفته اند ۴۲ روز بعد از تزریق دز دوم این واکسن می توانیم میزان آنتی بادی را در بدن افراد بسنجیم و میزان اثربخشی واکسن را اعلام کنیم. احتمالا یک ماه آینده می توانیم میزان اثربخشی واکسن برکت را اعلام کنیم.
محرز گفت: البته واکسن کوویران برکت مجوز مصرف اضطراری را در ایران گرفته و تزریق عمومی آن به جامعه عمومی نیز همزمان با روند کارآزمایی بالینی شروع شده است. تولید این واکسن در مرحله نیمه صنعتی است و احتمالا تا یکی دو ماه آینده وارد فاز تولید صنعتی می شود.
محرز درباره علت کند بودن روند واکسیناسیون کرونا در ایران گفت: در هر صورت میزان واکسن در کل دنیا کم است. چون تقاضا میلیاردی است و تولید محدود است. کشورهایی که تولید کننده بودند، بیشترین میزان واکسیناسیون را داشتند، آمریکا بیشترین میزان تولید واکسن کرونا را دارد و بسیاری از مردم این کشور را واکسینه کرده است. به طور واضح میزان مبتلایان و مرگ و میر کرونا در این کشور با وجود انواع جدید ویروس رو به کاهش است. در ایران چون هنوز تولید واکسن به نتیجه نهایی نرسیده است باید از کشورهای دیگر واکسن می خریدیم اما اکنون که تولید واکسن در داخل به نتیجه رسیده است، می توانیم این مشکل را به سرعت حل کنیم.
وی افزود: دولت برای مراحل تولید و بررسی واکسن ها به شرکت ها و ارگانها کمک کرده است البته من از میزان کمک های دولت به شرکت های تولید کننده خبر ندارم. واکسن های دیگری هم در حال تولید است از جمله واکسن نورا که در سپاه تولید و رونمایی شد. واکسن فخرا نیز در وزارت دفاع در حال تولید است و مرحله سوم کارآزمایی بالینی را انجام می دهد. انستیتو پاستور هم با کمک شرکت کوبایی برای تولید واکسن کار می کند.نمی دانم در چه مرحله ای است. واکسن موسسه رازی هم در حال تولید و یک مقدار عقب تر است. شنیدیم که در یک شرکت خصوصی نیز واکسن اسپوتنیک قرار است تولید شود.
حجت الله نیکی ملکی، مدیر روابط عمومی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) که بنیاد برکت را در زیر مجموعه خود دارد گفته است: تاکنون دو میلیون و ۵۰ هزار دز واکسن برکت تولید شده است. از هفته گذشته افزایش ظرفیت تولید محقق شد و هم اکنون یک میلیون و ۲۰۰ هزار دز در هفته تولید واکسن داریم بر سر وعده خود هستیم و با افزایش ظرفیت های بعدی تا پایان شهریور بیش از ۵۰ میلیون دز واکسن تولید خواهیم کرد.
حمایت دولت از شرکت های تولید کننده
مصطفی قانعی، رییس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز با اشاره به حمایت‌های معاونت علمی، صندوق نوآوری و شکوفایی و پیش‌خرید از شرکتهای تولید کننده واکسن کرونا گفت: معاونت علمی به میزان ۲۵۰ میلیارد تومان و صندوق نوآوری و شکوفایی به میزان ۷۱۰ میلیارد تومان از این شرکت‌ها حمایت می‌کنند. همچنین با مدلی که در دنیا در پیش گرفته شده که آن هم پیش‌خرید است، در صدد هستیم که از شرکتهای تولیدکننده حمایت کنیم تا آنها بتوانند واکسن‌های مورد نیاز در زمینه کرونا را به تولید برسانند.
نظر محرز درباره سفر به ارمنستان برای تزریق واکسن
مینو محرز، فوق تخصص عفونی درباره سفر ایرانیان به ارمنستان برای تزریق واکسن کرونا نیز به پژوهشگر ایرنا گفت: اطلاعات زیادی درباره روند واکسیناسیون در ارمنستان و شرایط نگهداری واکسن نداریم. نمی توانم در این مورد اظهار نظر کنم اما امیدواریم به زودی با تولید انبوه واکسن کرونا در ایران دیگر نیازی به سفر مردم به کشورهای دیگر برای واکسیناسیون نباشد زیرا چنین سفرهایی خود عامل انتقال ویروس کرونا به مردم است.
وی درباره فعالیتش در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: کمیته علمی ستاد ملی کرونا منحل شده و دیگر وجود ندارد. من عضو اتاق فکر ستاد ملی کرونا هستیم. دیگر چنین ستادی وجود ندارد که عضو آن باشم اما همچنان به ستاد ملی کرونا مشورت می دهم. قبلا هر هفته سه بار با تعدادی از استادان دانشگاه های علوم پزشکی در جلسات این کمیته شرکت می کردیم اما مدتی است که دیگر جلسات کمیته علمی ستاد ملی کرونا تشکیل نمی شود.
واکسن ایران و کوبا در چه مرحله ای است؟
دومین واکسن کرونای تولید داخل که بعد از واکسن کوویران برکت توانست از وزارت بهداشت مجوز مصرف اضطراری بگیرد، واکسن مشترک ایران و کوباست که قرار است در کوبا با نام سابرانا۲ و در ایران با نام پاستوکووک تولید شود، کارازمایی این واکسن در کوبا تمام شده ولی در ایران هنوز در مرحله کارآزمایی بالینی فاز ۳ است و در عین حال مجوز استفاده اضطراری در ایران را کسب کرده است.
احسان مصطفوی، اپیدمیولوژیست و مدیر داخلی پروژه کارآزمایی واکسن کرونا در انستیتو پاستور ایران درباره آخرین وضعیت این واکسن به پژوهشگر ایرنا گفت: کارآزمایی بالینی فاز سوم واکسن مشترک کوبا و ایران از ۶ اردیبهشت در ایران آغاز شده است. این مرحله از مطالعه بر روی جمعیت ۲۴ هزار نفر در گروه سنی ۱۸ تا ۸۰ سال انجام می شود. تاکنون همه ۲۴ هزار نفر در هشت شهر مورد مطالعه دو دز این واکسن را دریافت کرده اند و عوارض جدی منتسب به واکسن گزارش نشده است.
وی افزود: در شهر یزد و زنجان نیز این مطالعه در حال انجام است و طبق برنامه، علاوه بر تزریق دو دز واکسن، یک مرحله تزریق یادآور یا بوستر هم در این دو شهر انجام می شود. از آنجایی که دو هفته بعد از تزریق دز دوم واکسن بررسی اثربخشی واکسن شروع می شود، پیش بینی این است که بتوانیم نتایج اولیه بررسی اثربخشی این واکسن را در اوایل شهریور گزارش کنیم. نتایج اولیه کارآزمایی بالینی فاز سه در کشور کوبا گویای اثربخشی ۶۵ درصدی در مداخله دو دٌزی و اثربخشی ۹۱ درصدی در تزریق همراه با دز سوم یادآور است. این نتایج اولیه گویای بی خطری این واکسن هم هست.
رییس مرکز تحقیقات بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران ادامه داد: وزارت بهداشت مجوز مصرف اضطراری واکسن پاستوکووک را صادر کرده است و این واکسن به تدریج در اختیار وزارت بهداشت قرار می گیرد اگر چه هدف گذاری انستیتو پاستور تولید صنعتی این واکسن از شهریور است.
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران افزود: مطالعه بالینی این واکسن در کودکان ۳ تا ۱۸ سال هم در کشور کوبا آغاز شده است و در صورتی که نتایج اثربخشی و بی خطری این واکسن را در این گروه در این کشور نشان دهد و مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار بگیرد امکان استفاده از این واکسن در آینده برای کودکان هم در ایران وجود خواهد داشت.
عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی ستاد ملی کرونا درباره واکسن پاستور گفت: بررسی های انجام شده روی این واکسن نشان می دهد که واکسن مشترک تولیدی ایران و کوبا روی نوع آفریقای جنوبی ویروس کرونا نیز با تزریق دو دز حدود ۶۲ درصد اثربخشی دارد و ایمنی ایجاد می کند و در صورت تزریق سه دز اثربخشی آن روی این ویروس به ۹۲ درصد افزایش می یابد.
علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران گفت: مجوز مصرف اضطراری واکسن پاستوکووک از سوی سازمان غذا و دارو تازه صادر شده و بعد از مجوز اضطراری طبق قرارداد تولید واکسن انجام می شود. کارآزمایی بالینی این واکسن تمام شده، تزریق ها انجام شده و امیدواریم نتایج اولیه آن تا پایان مرداد قابل تحلیل باشد. تا اینجا کار به خوبی پیشرفته و مطمئن‌ترین کلینیکال ترایال (کارآزمایی بالینی) روی واکسن کرونا در کشور تاکنون روی این واکسن انجام شده است. پیش بینی می شود از شهریور امسال تولید صنعتی واکسن مشترک ایران و کوبا به نام پاستو کووک در داخل کشور آغاز شود.
او افزود: تامین و نصب تجهیزات و ماشین آلات مرحله تولید صنعتی این واکسن در حال انجام است و به نظر می رسد این کار تا مرداد به اتمام برسد، ظرفیت پیش بینی شده برای مرحله اول تولید صنعتی ماهانه بین ۲.۵ تا ۳ میلیون دز است. قبل از مرحله تولید صنعتی حداکثر ظرفیت تولید ماهیانه بیش از ۵۰۰ هزار تا یک میلیون دز نخواهد بود. بی خطری و ایمنی زایی واکسن پاستوکووک در مطالعات مختلف بالینی در گروه‌های سنی زیر ۱۸ سال و بالای ۱۸ سال به دقت بررسی شده و نشان داده شده که این واکسن یکی از موثرترین واکسن ها در مقابل جهش های ویروس کووید-۱۹ است.
با وجود اقدامات انجام شده برای تولید واکسن کرونا در ایران هنوز واکسیناسیون در کشور با محوریت واکسن های وارداتی انجام می شود و از میزان استفاده شده واکسن های داخلی در برنامه واکسیناسیون اطلاع دقیقی منتشر نشده است. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، با توجه به ورود حدود دو میلیون واکسن جدید از هفته گذشته، تاکنون حدود ۹ میلیون و ۳۴۷ هزار دز واکسن کرونا وارد کشور شده است.
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد: علاوه بر دو میلیون واکسن وارد شده، در این هفته و هفته بعد محموله‌هایی شامل ٢.٩ میلیون دز واکسن وارد خواهد شد و محموله های دیگری بالغ بر دو تا سه میلیون دز از کشورهای مختلف با تلاش همکاران در دستگاه دیپلماسی و حمایت وزارت بهداشت از چین، نروژ، ژاپن و سایر مبادی رسمی وارد می‌شود.
معاونت علمی ریاست جمهوری ۲۵۰ میلیارد تومان و صندوق نوآوری و شکوفایی حدود ۷۱۰ میلیارد تومان از شرکتهای تولید واکسن کرونا حمایت کردند. ۷ واکسن برکت، پاستور ( تولید مشترک با کوبا)، رازی، فخرا، نورا، اسپوتنیک (تولید مشترک با روسیه) و اسپایکوژن (تولید مشترک با استرالیا) در مراحل تولید یا کارآزمایی بالینی هستند و دو واکسن برکت و پاستور مجوز مصرف اضطراری گرفته اند. واکسن برکت به مرحله تولید نیمه صنعتی رسیده و واکسن پاستور قرار است در شهریور به مرحله تولید برسد.حدود ۲.۹ میلیون دز واکسن از مجموعه واکسن های وارداتی جدید از ژاپن به ایران وارد می شود. توشیمیتسو موتگی، وزیر امور خارجه ژاپن اعلام کرد که دولت این کشور ۲.۹ میلیون دز واکسن آسترازنکا ساخت این کشور را در قالب کواکس به ایران اهدا می‌کند.
علیرضا رییسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا و معاون بهداشت وزیر بهداشت گفت: تاکنون هشت میلیون و ۱۰۰هزار دز واکسن تحویل نظام سلامت شده است. از این تعداد هفت میلیون و ۸۰۰ هزار دز واکسن در شبکه بهداشت کشور توزیع شده و نزدیک به هفت میلیون دز واکسن به ایرانیان تزریق شده است و بقیه واکسن های جدید نیز به تدریج وارد شبکه بهداشت می شود.
معاون وزیر بهداشت نگفت که چه میزان واکسن داخلی برکت در شبکه بهداشت برای واکسیناسیون مورد استفاده قرار می گیرد اما به گفته او، روند واکسیناسیون در ایران با استفاده از واکسن داخلی و خارجی سرعت می گیرد. رییسی اعلام کرد: از هفته گذشته واکسیناسیون گروه های سنی زیر ۷۰ سال با ارسال پیامک تسریع می شود. مشکل تامین واکسن از خارج بود زیرا حتی چینی ها هم می گویند اگر به ایران واکسن می دهیم اعلام نکنید زیرا می ترسند، آمریکا به آنها مواد اولیه ندهد. مشکل تحریم است. اگر تحریم نبودیم می توانستیم مثل بقیه کشورها با سرعت واکسیناسیون را انجام دهیم.
رییسی گفت: در برنامه جدید واکسیناسیون در شهرهای کوچک زیر ۲۰ هزار نفر و روستاها همه افراد بین ۶۰ تا ۷۰ سال با دریافت پیامک به تدریج واکسن می زنند و در کلانشهرها به تدریج افراد زیر ۷۰ سال را به صورت دو سال دو سال با ارسال پیامک فراخوان می کنیم و تحت واکسیناسیون قرار می دهیم. بعد از اتمام واکسیناسیون افراد بالای ۶۰ سال، واکسیناسیون افراد شاغل در مشاغل پر خطر شروع می شود. بعد از آن نیز واکسیناسیون گروه های سنی عمومی است و تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۷۰ درصد جمعیت عمومی کشور واکسن کرونا دریافت می کنند.
او چهارشنبه گذشته از آغاز ثبت نام همه افراد بالای ۶۰ سال در سراسر کشور برای دریافت واکسن کرونا خبر داد و اعلام کرد همه متولدان سال ۱۳۴۰ به قبل می توانند با ثبت نام در سامانه salamat.gov.ir در نوبت واکسیناسیون قرار بگیرند و به تدریج با ارسال پیامک، در زمان اعلام شده واکسن کرونا تزریق می کنند.
سعید نمکی، وزیر بهداشت نیز هفته گذشته اعلام کرد: با وجود اینکه در بحث خرید واکسن کرونا دوستان و دشمنان، کم کاری کردند اما از شنبه (۱۹ تیر) با تزریق روزانه ۴۰۰ هزار دز واکسن با قدرت تمام واکسیناسیون کرونا انجام می‌شود. او البته سال گذشته اعلام کرده بود که ایران تا خرداد ۱۴۰۰ قطب تولید واکسن کرونا در دنیا می شود، نمکی اسفند ۱۳۹۹ گفته بود: همه تلاش خود را به کار گرفته‌ام تا واکسن ایرانی به نتیجه برسد و به امید خدا، دنیا هم خواهد دید که با تلاش بی‌وقفه جوانان ایران در بهار آینده، ایران یکی از بزرگترین قطب‌های واکسن جهان خواهد شد.
علیرضا رییسی، معاون وزیر بهداشت و سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در آخرین اظهارات خود درباره روند واکسیناسیون کرونا اعلام کرد: قرار بود واکسن کرونا برکت به وزارت بهداشت تحویل دهند اما در خط تولید آن دچار مشکل شدند، اکنون در بنیاد برکت یک میلیون دز واکسن تولید شده دارند اما از نظر فنی ۱۶ روز باید از زمان ورود واکسن به ویال‌ها بگذرد و پس از آن در صورتی که واکسن ها رسوب نکند، می توانند میزان تولیدی واکسن را تحویل وزارت بهداشت بدهند و بر این اساس از هفته اول مرداد ماه همکاران موسسه برکت می‌توانند یک میلیون دز واکسن هفتگی به وزارت بهداشت تحویل بدهند.
اظهاراتی که واکنش نیکی ملکی، مدیر روابط عمومی ستاد اجرایی فرمان امام را در پی داشت، او گفت: بروز مشکل در خط تولید واکسن برکت کذب است ۷۰۰ هزار دٌز واکسن به وزارت بهداشت تحویل شده و از مرداد هر هفته یک میلیون و ۲۰۰ هزار دز واکسن به وزارت بهداشت تحویل خواهد شد نه تنها تولید درخط اول تولید این واکسن با تمام قدرت در حال انجام است، بلکه به زودی با راه‌اندازی خط دوم، واکسن با سرعت بسیار بیشتری تولید و تحویل خواهد شد.
هفته سوم تیر در حالی سپری شد که تعداد روزانه واکسیناسیون کرونا به مرز ۲۵۰ هزار تزریق در روز رسید و واکسن ایرانی برکت نیز به سبد واکسن های موجود در مراکز واکسیناسیون وزارت بهداشت اضافه شد. گر چه هنوز عمده واکسن های تزریقی، خارجی و یکی از انواع آسترازنکا، سینوفارم یا اسپوتنیک است اما به گفته مسوولان وزارت بهداشت در هفته ها و ماههای آینده سهم واکسن ایرانی در سبد مراکز بهداشتی بیشتر می شود و همان طور که علیرضا رییسی، سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرده، انتظار می رود با افزایش تولید واکسن های تولید داخل روند واکسیناسیون با واکسن ایرانی از شهریور سرعت بگیرد و تا پایان سال جمعیت واکسینه شده ایرانی به مرز ۶۰ درصد جمعیت نزدیک شود، آماری که به گفته معاون بهداشت حدود ۷۰ درصدشان واکسن ایرانی تزریق می کنند.