سازمان بهزیستی در ۲۴ تیر ماه سال ۱۳۵۷ با ادغام ۱۶ سازمان، نهاد، مؤسسه و انجمن و به پیشنهاد شهید فیاض بخش تشکیل و آغاز بکار کرد و مقرر گردید در جهت گسترش خدمات توان بخشی، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی و کمک به تأمین حداقل نیازهای اساسی گروه‌های کم درآمد، اقدام کند.
گرچه از بدو تأسیس سازمان بهزیستی، ۵۲ وظیفه بر عهده آن گذاشته شد اما اکنون حدود ۶۰ وظیفه بر عهده دارد که با انجام ۱۷۰ فعالیت در بخشهای متفاوت اقدام به انجام وظایف خود می‌کند.
گستردگی و تنوع وظایف این سازمان از رسیدگی به امور کودکان بی سرپرست، زنان بی سرپرست و سرپرست خانوار، مسوولیت سلامت روان جامعه، سالمندان، معلولان، کودکان کار و خیابانی، زنان آسیب دیده و در معرض آسیب، کاهش طلاق، مشاوره، اشتغال و مسکن، آموزش‌های پیش از ازدواج تا تلاش برای حفظ کیان خانوادههای آسیب دیده و آسیب پذیر، نگهداری و مراقبت و توان بخشی معلولان و آماده سازی آنان برای ازسرگیری زندگی عادی در جامعه، توسعه پژوهشهای کاربردی برای پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی است.
علاوه بر اینها بازپروری، اصلاح و ارشاد ناسازگاران و آسیب دیدگان اجتماعی، جلب مشارکتهای مردمی به منظور بهبود کیفیت خدمات رسانی و حمایت از اقشار محروم و آسیب پذیر و نیز تشویق و حمایت از بخش غیردولتی به منظور سرمایه گذاری در بخشهای حمایتی دیگر سرفصلهای عمده وظایف این سازمان است.
در این میان استان خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهای مهم و خاص به دلیل برخورداری از شرایط ویژه از جمله مهاجرپذیری و وجود بارگاه مطهر رضوی، استانی پراهمیت در کشور است که فعالیتهای این سازمان در آن رنگ و بوی بیشتری دارد.
زیرپوشش قرار داشتن حدود ۱۰ درصد جمعیت خراسان رضوی در بهزیستی استان، نشان از گستردگی وظایفت و خدمات آن دارد که جنبه و جهات مختلف به خود می‌گیرد.
شعار امسال هفته بهزیستی نیز "بهزیستی در گام دوم؛ هوشمندسازی، محله محوری و سلامت اجتماعی و خانواده"، تعیین شده است.
پوشش مستقیم ۱۰ درصد جمعیت خراسان رضوی
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: هم اکنون معادل ۱۰ درصد جمعیت این استان زیرپوشش مستقیم این اداره کل قرار داشته و مستمری دریافت می‌کنند.
مسعود فیروزی افزود: در حال حاضر ۲۰۰ هزار نفر معلول و افراد واجد شرایط با جمعیت تقریبی ۶۰۰ تا ۶۵۰ هزار نفر زیرپوشش بهزیستی این استان قرار دارند و مستمری دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: از این شمار ۱۳۰ هزار نفر افراد دارای معلولیت هستند که دارای پرونده در بهزیستی می‌باشند و ۷۰ هزار نفر هم در سایر بخشهای حمایتی، اجتماعی و سایر حوزه‌ها زیرپوشش حمایتی مستقیم قرار دارند.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: سازمان بهزیستی در حمایت های خود ملیت، قومیت و نژاد را مد نظر ندارد و گویای این حقیقت، شناسایی و ارائه خدمت به کودکان خیابانی و کودکان کار است که با قوت در مشهد در حال انجام است در حالی که دو سوم افراد شناسایی شده در این بخش را کودکان اتباع خارجی تشکیل می‌دهند.
وی افزود: تنوع و تعدد خدمات و وظایف در بهزیستی بسیار است و با توجه به دایره شمول خدمات به تمامی سنین می‌توان این سازمان را سازمان همه جانبه و تمام نما در حوزه اجتماعی دانست.
هوشمندسازی با هدف عدالت محوری
فیروزی با بیان اینکه مهمترین محور کاری در خراسان رضوی در حوزه ارائه خدمات بهزیستی، عدالت محوری است، ادامه داد: مهمترین رکن توزیع عادلانه خدمات و رعایت اولویتهایی که بر اساس آن خدمات به صورت عادلانه و تسهیل شده ارائه شود، هوشمندسازی است.
وی گفت: هوشمندسازی از نظر ارائه خدمات دقیق و هدفمند به معنای شناسایی دقیق و ارائه خدمات به موقع و شفاف به افراد واجد شرایط است.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: شناسایی و مداوای به موقع دو اصل مهم در پیگیری آسیبها و معضلات هستند که با استفاده از تیمهای توانمند، کارشناسان موثر و نیز متخصصان مسلط به ارائه خدمت انجام می‌شود.
وی ادامه داد: همه افراد مشمول خدمات بهزیستی باید از خدمات بهره ببرند و در این راستا تمامی افراد و خانواده‌هایی که به ما معرفی می‌شوند پس از یک دوره تحقیق و بررسی کارشناسانه از خدمات مستقیم و موردی بهره‌مند می‌گردند.
مراکز مثبت زندگی مصداق محله محوری
فیروزی با بیان اینکه ایجاد مراکز جدید در مجموعه بهزیستی با عنوان "مراکز مثبت زندگی" اوج محله محور کردن شناسایی افراد نیازمند، کمک، پیشگیری از افزایش آسیبها و ارائه خدمات در کمترین زمان ممکن است، گفت: مهمترین هدف ایجاد این مراکز محله محور کردن ارائه خدمات و تسهیل دسترسی افراد محلات مختلف به مجموعه خدمات بهزیستی در استان است.
وی افزود: در حال حاضر ۲ هزار و ۵۰۰ مرکز مثبت زندگی در کشور وجود دارد که در هر مرکز دستکم پنج نفر متخصص شامل روانشناس، مددکار، کارشناس، مسوول مرکز و مشاور حضور و فعالیت دارند.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: ایجاد شفافیت، توسعه، فراگیری و توزیع عادلانه خدمات، تقویت رویکرد خانواده محور و اجتماع محور در ارائه خدمات، افزایش رضایتمندی مردم، ارائه خدمات به صورت الکترونیکی و بر مبنای فناوری اطلاعات از دیگر اهداف فعالیت این مراکز است.
وی گفت: هم اکنون ۱۹۳ مرکز مثبت زندگی در استان خراسان رضوی دایر است که ۷۷ مرکز در مشهد و بقیه در سایر شهرستانهای استان قرار دارند.
فیروزی با بیان اینکه هم اکنون دستکم ۲۲ فعالیت بهزیستی در مراکزمثبت زندگی ارائه می‌شود، افزود: این تعداد روز به روز در حال افزایش است تا جایی که تمامی فعالیتهای بهزیستی امکان ارائه در این مراکز را داشته باشد.
خانواده متولی سلامت اجتماعی
وی با بیان اینکه خانواده به مثابه سلول جامعه است و از آن به عنوان متولی سلامت اجتماعی یاد می‌شود، ادامه داد: مدیریت آسیبها را می‌توان از خانواده آغاز کرد، معلولیتها را می‌توان در خانواده پیشگیری نمود، پیشگیری و درمان اعتیاد، طلاق و سایر آسیبهای اجتماعی را می‌توان از خانواده آغاز کرد.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: خانواده اساس و پایه فعالیتها و خدمات ماست و با هدف حمایت از خانواده ها، امسال مستمری افراد زیرپوشش تا ۵۰ درصد افزایش یافت که سرعت و حجم فشار اقتصادی، شیرینی این افزایش را به خانواده‌ها نچشاند.
وی افزود: به همین دلیل نگهداری از فرزندان بدسرپرست و بی‌سرپرست و سالمندان در درجه اول در محیط و فضای خانواده و شبه خانواده مد نظر قرار می‌گیرد و حمایتهای فراوانی هم از آنها انجام می‌شود.
اتمام واکسیناسیون افراد مقیم در مراکز بهزیستی
در مدت بیش از ۱۷ ماه از شیوع کرونا و تبعات ناشی از قرنطینه، مراکز نگهداری معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن، جزو مراکزی محسوب می‌شدند که به دلیل وجود بیماریها و مشکلات زمینه‌ای، احتمال ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در آنها بیشتر بود و همین امر مشکلات و سختی کار را دو چندان می‌کرد.
فیروزی با بیان اینکه تخصیص اعتبارات کلان از ابتدای شیوع کرونا به تمامی مراکز تحت نظارت اعم از مراکز درمان و ترک اعتیاد و مراکز شبانه روزی و روزانه نگهداری از افراد معلول، سالمند و نیز بیماران روانی مورد توجه جدی قرار داشت ادامه داد: با آغاز واکسیناسیون طی هماهنگی و پیگیری انجام شده در سازمان بهزیستی، افراد مقیم و کارکنان این مراکز در اولویت دریافت واکسن قرار گرفتند.
وی گفت: بر این اساس از حدود ۲ ماه پیش تاکنون روند واکسیناسیون با اولویت مراکز سالمندان در استان آغاز شد و تاکنون تمامی افراد شامل معلولان ذهنی، جسمی، بیماران روانی مزمن و معلولان جسمی، حرکتی همراه با کارکنان مراکز هر ۲ مرحله واکسن را دریافت کرده‌اند و در مجموع ۱۴ هزار دوز واکسن به این گروه تزریق شده است.
پرداخت مستمری به نیمی از معلولان
سرپرست معاونت امور توانبخشی اداره کل بهزییستی خراسان رضوی نیز با بیان اینکه تا چندی پیش ۲۰ درصد معلولان شناسایی شده در استان مستمری دریافت می‌کردند گفت: هم اکنون این میزان به بیش از ۵۰ درصد رسیده است.
حمیدرضا علیزاده رضایی افزود: از مجموع ۱۳۰ هزار معلول شناسایی شده و دارای پرونده در استان هم اکنون ۶۶ هزار نفر کمک مستمری ماهیانه دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: هم اکنون یارانه نگهداری از افراد دارای معلولیت در مراکز شبانه روزی ماهانه ۱۰ میلیون ریال است.
سرپرست معاونت امور توانبخشی اداره کل بهزییستی خراسان رضوی گفت: ارائه این خدمات و حمایتها که باکمک خیران و نیکوکاران انجام می‌شود تنها با هدف تسهیل زندگی و ارائه خدمات مطلوبتر به آنان ارائه می‌شود.
جمع‌آوری ۴ هزار و ۵۰۰ معتاد متجاهر
معاون امور توسعه پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان رضوی هم گفت: یکی از اقداماتی که در جهت کاهش آسیبها، مدیریت سلامت اجتماعی و جلوگیری از جرایم خرد انجام می‌شود ،جمع آوری معتادان متجاهر و نگهداری از آنان در مراکز ماده ۱۶ یا همان کمپ‌های اجباری ترک اعتیاد است.
غلامحسین دلبری افزود: در اجرای این طرح امسال چهار هزار و ۵۰۰ معتاد متجاهر جمع آوری شده‌اند که ۲ هزار نفر آنان تاکنون ترخیص شده‌اند.
وی ادامه داد: جمع آوری ۹ هزار معتاد متجاهر تا پایان نیمه اول امسال هدفگذاری شده که با کمک مراکز خصوصی درمان و ترک اعتیاد اقدام به اسکان و ترک اعتیاد این افراد خواهیم کرد.
معاون بهزیستی خراسان رضوی گفت: در این زمینه همکاری خوبی میان نیروی انتظامی، دانشگاه علوم پزشکی و بهزیستی استان برقرار است.
خراسان رضوی رتبه اول در غربالگری شنوایی
وی با بیان اینکه در حوزه پیشگیری از معلولیتها نیز این استان اقدامات خوبی با اجرای طرح پیشگیری از تنبلی چشم، غربالگری شنوایی و آزمایشهای ژنتیک در کارنامه خود دارد افزود: در سال گذشته این استان با پوشش ۹۸ درصدی در اجرای طرح غربالگری شنوایی نوزادان رتبه اول کشور را در این زمینه کسب کرد.
دلبری ادامه داد: در اجرای طرح پیشگیری از تنبلی چشم نیز ۹۳ هزار کودک سه تا ۶ سال غربالگری شدند که رقم قابل توجهی است.
کودک آزاری بیشترین آسیب
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی نیز با اشاره به گستردگی خدمات در این بخش گفت: سال گذشته ۱۰۱ هزار تماس مرتبط با ماموریتهای اورژانس اجتماعی گرفته شد که کودک آزاری در میان سایر آسیبهای اجتماعی بیشترین میزان تماسها با اورژانس ۱۲۳ را به خود اختصاص داد.
شهره شاهرودی با اشاره به گزارش هفت هزار و ۷۱۹ مورد کودک‌آزاری در استان طی سال گذشته افزود: کودک آزاری رتبه نخست آسیبهای اجتماعی گزارش شده به اورژانس اجتماعی ۱۲۳ بهزیستی استان را دارد که از مجموع این تعداد چهار هزار و ۵۷۳ مورد شامل مسامحه و غفلت از کودک بوده است.
وی ادامه داد: از مجموع گزارشهای کودک آزاری ۲ هزار و ۱۰۰ مورد نیاز به اعزام تیم سیار مددکاری داشته که با مراجعه تیم هزار و ۸۲ مورد نیازمند مداخلات مددکاری و روانشناسی بوده است.