فعالان حوزه دامپروری کهگیلویه و بویراحمد که به شکل سنتی و صنعتی ۲ هزار و۴۰۰ هزار راس دام سبک و سنگین را پرورش می دهند امسال به دلیل کمبود علوفه طبیعی و بالا بودن قیمت نهاده های دامی به شدت در تنگنا قرار گرفته اند به طوری که بهره برداران ناچار به فروش دام های مولد خود شده اند.
سالیانه ۹۶هزار تن شیر و ۱۶ هزار تن گوشت قرمز از سوی دامپروران کهگیلویه و بویراحمد تولید می شود که ۳۵هزار تن شیر و هشت هزار تن گوشت قرمز این میزان از سوی عشایر تولید می شود و آمار یاد شده نشان می دهد بخش قابل توجهی از محصولات دامی استان به صورت سنتی تولید می شود.
اگرچه دولت تلاش کرده است تا با توزیع نهاده های دامی به صورت یارانه ای به معیشت دامداران کمک کنند اما فعالان این عرصه اعتقاد دارند میزان توزیع نهاده های دامی با نرخ دولتی کمتر از میزان نیاز دام های آنان است.
هزارتوی موانع تولید
یک از فعالان دامداری های سنتی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه هرساله بخش قابل توجهی از علوفه مورد نیاز دام های عشایر از طریق مراتع تامین می شد ، اظهارداشت: امسال خرید همه خوراک مورد نیاز دام ها به شدت درآمد عشایر را تحت تاثیر قرار داده است.
مراد اکبری تاکید کرد: افزایش نیاز به نهاده های دامی از سویی و گران شدن قیمت همه انواع نهاده های دامی در یک ساله گذشته تاکنون به شدت سفره فعالان این عرصه در کهگیلویه و بویراحمد را کوچک کرده است.
وی در پاسخ به این سئوال که توزیع نهاده های دامی از سوی دولت چقدر در کاهش این مشکلات اثربخش بوده است اظهار داشت: توزیع نهاده های دامی به قیمت دولتی یکی از برنامه های حمایتی خوب دولت از دامداران است اما دارای اشکالاتی است.
او تصریح کرد : در حالیکه به دلیل ارزان تر بودن جو بیشتر دامداران خواهان خرید این نهاده برای خوراک دام خود هستند اما بیشتر نهاده های دامی عرضه شده از سوی دولت کنستانتره است.
صاحب یک دامپروری صنعتی در گچساران با اشاره به اینکه هزینه های تامین نهاده های دامی،دستمزد کارگران و پرداخت اقساط راه اندازی دامداری در شرایط کنونی برای او کمرشکن است ، گفت: ادامه حیات حوزه دام کهگیلویه و بویراحمد نیازمند حمایت جدی دولت است.
محمد حسن زاده عنوان کرد: برای نگهداری هر راس دام ماهانه بیش از ۲۰ کیلوگرم نهاده مورد نیاز است که هزینه بر بودن تامین نهاد برای دامپروری در این شرایط مقرون به صرفه نیست.
وی با یادآوری اینکه منزل مسکونی خود را فروخته تا با اخذ تسهیلات بانکی ضمن نان آوری برای خانواده خود زمینه اشتغال چند جوان تحصیل کرده فراهم شود ابراز داشت: دامپروری به عنوان یکی از ارکان اشتغال استان نیازمند حمایت جدی تر مسئولان است.
راهکارها و چالش های دامپروری از دیدگاه مسئولان
مدیرکل امور عشایری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به وجود کارخانه تولید کنستانتره گفت: در صورت استقبال عشایر از مصرف نهاده دامی کنستانتره بخش قابل توجهی از این مشکلات عشایر رفع می شود.
فیض الله آذرفر افزود: با وجود فعالیت کارخانه خوراک دام استان واقع در منطقه دشت روم بویراحمد اما عشایر خواهان استفاده از نهاده دامی جو هستند به همین دلیل نیاز است تا رسانه های ارتباط جمعی برای ترغیب دامپروران جهت استفاده از کنستانتره به جای جو تلاش کنند.
به گفته آذرفر با وجود طرح دولت برای خرید تضمینی محصول جو از کشاورزان اما بیشتر بهره برداران به دلیل پایین بودن نرخ تضمینی ترجیح می دهند محصولات خود را به دولت نفروشند.
وی تصریح کرد: البته با این وجود در ۲ ماه اخیر ۲هزار و۷۰۰ تن نهاده دامی با قیمت دولتی بین عشایر استان توزیع شده است که ۷۰۰ تن آن جو بوده است.
وی بیان کرد: هرکیلوگرم جو ۲ هزار و۲۰۰ تومان و کنستانتره نیز به نرخ ۲ هزار و ۸۰۰ تا سه هزار و ۸۰۰ تومان براساس نوع و محل بارگیری آن به دامداران عرضه می شود.
مدیرکل امور عشایری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه خشکسالی باعث خسارت به مراتع شده و دامداران ناچار به استفاده از خوراک دام هستند تاکید کرد: افزایش سهمیه خوراک دام در استان ضروری است.
آذرفر بیان کرد: خرید دام مازاد عشایر این استان با هدف حذف دلال و کاهش اثرات تنش آبی بر زندگی آنان از خدمات حمایتی در حال اجرای استان است که افزون بر کمک به معیشت دامداران به کنترل قیمت محصولات دامی از جمله لبنیات کمک می کند.
به گفته آذرفر استمهال تسهیلاتی که عشایر استان پیش از این دریافت کرده بودند به مدت یک سال از دیگر برنامه های کاهش پیامدهای تنش آبی بر معیشت عشایر است.
وی عنوان کرد:سالیانه هشت هزار تن گوشت قرمز، ۳۵ هزار تن شیر و۴۰۰ تن پشم از سوی عشایر کهگیلویه و بویراحمد تولید می شود.
توزیع نهاده های دامی
معاون امور دام و طیور جهاد کشاورزی کهگیلویه وبویراحمد گفت: در سال جاری ۳۸ هزار تن انواع نهاده های دامی شامل کنجاله سویا،ذرت، جو و کنستانتره بین شرکت های دام و طیور این استان توزیع شده است.
علی عزیزی تعداد انبارهای ذخیره نهادهای دامی را سه واحد اعلام کرد و افزود: بیش از ۷۰۰ تن کنجاله سویا و ۲ هزار و ۳۰۰ تن ذرت در این انبارها ذخیره سازی شده است.
عزیزی بیان کرد: یکهزار و ۳۰۰ تن کنجاله سویا و ۲ هزار تن ذرت خریداری شده و در حال ارسال به استان است.
به گفته عزیزی توزیع نهاده‌های دامی به منظور حمایت از دامداران، تنظیم بازار، تثبیت قیمت نهاده‌های دامی و تامین علوفه در مواقع بحران انجام می شود.
عزیزی افزود: در استان چهار واحد تولید خوراک دام و طیور وجود دارد که ظرفیت واحد کنسانتره آن یکصد هزار تن در سال است.
میزان تولید محصولات به روایت آمار
معاون امور دام و طیور جهاد کشاورزی کهگیلویه وبویراحمد گفت: سالیانه ۱۱۴ هزار تن محصول دامی شامل گوشت وشیر در استان تولید می شود.
علی عزیزی افزود: سالیانه ۹۶ هزار تن شیر و ۱۶هزار تن گوشت قرمز از سوی دامپروران صنعتی و سنتی کهگیلویه و بویراحمد تولید و روانه بازارهای مصرف می شود.
وی بیان کرد: دامپروران استان ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار راس دام سبک و سنگین در اختیار دارند.
دیگر برنامه های حمایتی از دامپروران
رئیس شرکت پشتیبانی امور دام کهگیلویه و بویراحمد گفت: خرید تضمینی دام زنده مازاد بر مصرف عشایر بهره برداران از برنامه های در حال اجرا بمنظور کمک به دامپروری در استان است.
محمد شفیع عزیزی افزود: قیمت هر کیلوگرم دام زنده از جمله بره ۵۰ هزار تومان، بزغاله ۴۵هزار تومان، میش ۳۲هزار تومان و قوچ ۴۲هزار تومان تعیین شده است.
وی تصریح کرد: به ازای هر کیلوگرم دام زنده افزون بر نرخ تعیین شده خوراک دام با قیمت یارانه ای به دامداران عرضه می شود.
رئیس شرکت پشتیبانی امور دام استان عنوان کرد: تنها دام هایی که پلاکوبی شده و مورد تایید امور عشایر است خریداری می شود.
عزیزی با اشاره به اینکه کشتارگاه دام یاسوج که برای خرید دام عشایر پیش بینی شده روزانه ظرفیت کشتار ۲۰۰ راس دام را دارد گفت: به همین دلیل نیاز است دامداران پس از هماهنگی با اتحادیه های دام یا امورعشایر و اخذ نوبت اقدام به انتقال دام های خود به کشتارگاه یاسوج کنند.
وی با بیان اینکه برای نخستین بار دام مازاد عشایر این استان خرید تضمینی می شود اضافه کرد: هزینه حمل و نقل نیز به دامداران شهرستانی پرداخت می شود.
وی افزود: عشایر کهگیلویه و بویراحمد در صورت تصمیم برای فروش می‌توانند دام مازاد خود را پلاک گذاری کنند و بعد از تایید سلامت آنان از طرف دامپزشکی به کشتارگاه تحویل دهند.
عزیزی بیان کرد: بهای دام خریداری شده از سوی شرکت امور پشتیبانی دام به حساب فروشندگان دام‌ها واریز می شود.
وی عنوان کرد: هدف از اجرای طرح خرید دام زنده مازاد عشایر کاهش اثرات خشکسالی، حذف دلالان، و حمایت از تولید کنندگان استان است.
عزیزی تاکید کرد: دام های خریداری شده پس از کشتار در بازار عرضه و گوشت مازاد نیز پس از بسته بندی در سردخانه ها ذخیره سازی می شود تا به تدریج وارد بازار مصرف شود.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد بیش از یک میلیون رأس دام سبک و سنگین نگهداری می کنند.
عشایر این استان همچنین ۳۵ درصد صنایع‌دستی شامل ۱۰ هزار مترمربع انواع گبه، جاجیم، قالی، گلیم و فرش این استان را تولید می‌کند.
۱۲ درصد از جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد در قالب ۱۱ هزار خانوار با جمعیتی معادل ۷۰ هزار نفر عشایر هستند.