اکبر فتحی روز جمعه در یک گفت و گوی خبری با اشاره به اقدامات گسترده سازمان جهاد کشاورزی در راستای احیای دریاچه ارومیه در سال های گذشته افزود: جلوگیری از هدر رفت آب در مسیر انتقال، استفاده از روش های نوین آبیاری و کشت محصولات کم آب بر، عمده اقدامات سازمان جهاد کشاورزی استان در راستای بهینه سازی مصرف آب کشاورزی و احیای دریاچه ارومیه است.
وی با اشاره به نحوه تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: با توجه به مشکلات و معضلات کاهش آب دریاچه ارومیه دولت با اراده قوی تصمیم به تشکیل این ستاد گرفت.
وی افزود: همجواری استان آذربایجان شرقی با دریاچه ارومیه موجب استحصال محصولات متنوع و زیادی در این حوضه می شد،اما خطر کاهش آب امکان کاهش تولید محصولات کشاورزی را به دنبال داشت و همه دستگاه های دولتی عضو ستاد با در اولویت قرار دادن این هدف در دستور کار خود، اقدامات لازم را انجام داده اند.
فتحی با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی کل برنامه های مربوط به بهینه سازی مصرف آب کشاورزی را در اولویت برنامه های خود قرار داده است، تشریح کرد: برای اینکه میزان تولید محصولات کشاورزی در استان به دلیل کاهش آب دریاچه، کاهش نیابد، پروژه های مربوط به بهینه سازی مصرف آب کشاورزی در اولویت قرار گرفت.
وی تاکید کرد: اگر اقدامات صورت گرفته در ستاد احیای دریاچه ارومیه انجام نمی شد، حیات در این منطقه کامل از بین رفته بود و هیچ محصول کشاورزی در این حوضه امکان تولید نداشت.
رییس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی به اقدامات زیرساختی و جایگزینی تولید محصولات با مصرف کمتر آب در استان نیز اشاره کرد و گفت: پروژه های بزرگ و مطلوبی در این رابطه ازمحل اعتبارات دریاچه ارومیه اجرا، تکمیل و به بهره برداری رسیده و این روند ادامه خواهد داشت.
وی افزود: علاوه بر اقدامات زیرساختی مثل ایجاد و اصلاح سیستم ها و کانال های آبیاری و بهسازی قنوات، اقدامات نرم افزاری در راستای اصلاح الگوی کشت برای استفاده مطلوب از آب در استان در این مدت انجام شده است که به عنوان مثال می توان به جایگزینی محصولات مثل کلزا و کینوا که جدیداً وارد ادبیات کشاورزی استان شده، با محصولاتی با مصرف آب بیشتر مثل پیاز و یونجه، اشاره کرد.
فتحی با اشاره به کشت نشایی برخی محصولات مثل پیاز در این حوضه آبریز گفت: در این کشت حداقل ۴ مرحله از آبیاری محصول حذف می شود که برای کشت محصولات ضروری و پرمصرف مناسب و با استقبال کشاورزان همراه شده است.
وی در ارتباط با توسعه گلخانه ها با رویکرد اصلاح الگوی کشت و کاهش مصرف آب در آذربایجان شرقی نیز توضیح داد: تا سال ۱۳۹۲ حدود ۵۶ هکتار گلخانه در استان وجود داشت که در حال حاضر این مقدار به ۳۲۰ هکتار افزایش یافته و حدود ۲۸۰ هکتار نیز در دست ساخت بوده و پیش بینی می شود تا انتهای امسال به مرحله بهره برداری برسد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص اقدامات انجام شده در زمینه بهینه سازی مصرف آب کشاورزی نیز گفت: منابع آبی استان از دو بخش آب های زیر زمینی و سطحی تامین می شود که عمده اقدامات سازمان جهاد کشاورزی، جلوگیری از هدر رفت آب در مسیر انتقال و کاهش مصرف آب کشاورزی با استفاده از روش های نوین آبیاری و کشت محصولات کم آب بر است.
فتحی در تشریح اقدامات انجام گرفته در این زمینه یادآوری کرد: سازمان جهاد کشاورزی برای جلوگیری از هدر رفت آب در مسیر انتقال، از روش لاینینگ کانال ها یا بهسازی کانال های آبیاری استفاده می کند که با همکاری شرکت آب منطقه ای استان تحت عنوان شبکه های آبیاری یک و دو و سازمان جهاد کشاورزی با عنوان شبکه های آبیاری سه و چهار اجرا می شود.
وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۶ تاکنون حدود ۱۳۳ کیلومتر لاینیگ با اعتباری بالغ بر ۵۲ میلیارد تومان در حال اجرا می باشد.
وی افزود: ایجاد شبکه های آبیاری فرعی سه و چهار و زهکشی در پایاب سدهای استان از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۳۹۹ در حدود ۱۶ هزار هکتار با اعتبار ۲۵۶ میلیارد تومان اجرا شده است، در حالی که تا سال ۱۳۹۲ کل شبکه های آبیاری استان در مجموع حدود ۴۰ هزار هکتار بود.
وی با اشاره به اعتبارات اختصاص یافته از محل رودخانه های غرب و شمالغرب در شهرستان های جلفا، خداآفرین، ورزقان و مرند گفت: علاوه بر ۱۶ هزار هکتار اشاره شده در کل استان، حدود ۱۹ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان ها تحت پوشش شبکه های آبیاری قرار گرفته است که انقلابی در زمینه شبکه های آبیاری در این شهرستان های مرزی می باشد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه استفاده از روش های سنتی آبیاری در مزرعه، باعث هدر رفت آب می شود گفت: برای استفاده بهینه از آب، روش های مدرن آبیاری که همان آبیاری تحت فشار می باشد، به کار گرفته شده است که شامل آبیاری قطره ای، بارانی ، تیپ و جالیزی است و در طول چهار سال گذشته حدود ۱۴ هزار و ۳۲۸ هکتار آبیاری قطره ای و بارانی در کل استان با اعتبار ۱۵۵ میلیارد تومان اجرا شده است.
وی لوله گذاری پایاب چاه ها و انتقال آب از طریق لوله را یکی دیگر از روش های بهینه سازی مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: با شروع این فرآیند از سال ۱۳۹۳ حدود ۲۸۵ کیلومتر لوله گذاری انجام شده است.
فتحی، بهسازی قنوات را یکی از مهم ترین پروژه های آبیاری در راستای بهینه سازی مصرف آب کشاورزی قلمداد کرد و گفت: از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۳۹۹ برای استفاده از آب این قنوات برای کشاورزی، لایروبی و مرمت آنها در دستور کار قرار گرفت که تاکنون تعداد ۲۵۱ رشته قنات با اعتبار بالغ بر ۱۵ میلیارد تومان بهسازی و لایروبی شده و در اختیار بهره برداران بخش کشاورزی قرار گرفته است.
وی وسعت کل آبیاری تحت فشار اجرا شده در استان آذربایجان شرقی را تا پایان سال ۹۹ در حدود ۷۸ هزار و ۴۴۰ هکتار بیان کرد.