به گزارش ایرنا، شبکه الشرق وابسته به عربستان سعودی امروز (دوشنبه) در گزارشی با اشاره به سفرهای اخیر وزیر امورخارجه چین به کشورهای خاورمیانه اضافه کرد: «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در سال جاری میلادی سفرهای دیپلماتیک زیادی به خاورمیانه داشته که تاکنون قاهره آخرین ایستگاه وی بوده است.
وزیر امور خارجه چین با سفر به قاهره با «سامح شکری» همتای مصری خود دیدار کرد و علاوه بر مسائل اقتصادی و امضای توافق نامه‌های همکاری در زمینه‌های مختلف، درباره آخرین تحولات ایجاد شده در خصوص بحران سد «النهضه» با وی گفت و گو کرد.
وزیر امور خارجه چین پیش از این سفر، با سفر به دمشق با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه و «فیصل مقداد» وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد و پیشنهادی برای راه حل سوریه ارائه داد که نشان دهنده موضع قاطع و حمایتی پکن از دولت سوریه است و بر اهمیت شروع بازسازی سوریه، پرونده‌ای که احتمالاً چین در آن حضور چشمگیری خواهد داشت، تاکید کرد.
بر اساس گزارش شبکه تلویزیونی الشرق وابسته به عربستان سعودی، وزیر امور خارجه چین در چارچوب سفرهای منطقه‌ای، خود را برای سفر به الجزایر آماده می‌کند.
بین ۲۴ تا ۳۰ مارس، «وانگ یی» سفرهایی به سایر کشورهای خاورمیانه داشت و طی این مدت هواپیمای حامل وی در آنکارا، ریاض، تهران، امارات، بحرین و عمان فرود آمد که نشان دهنده انگیزه چین برای درگیر شدن در مسائل خاورمیانه و تحکیم روابط خود با کشورهای منطقه است.
وی در جریان این سفرها اظهار داشت که کشورش آماده است تا در زمینه‌های صلح، امنیت، ثبات و توسعه [ خاورمیانه ] کمک کند.
وانگ یی گفت: چین از کشورهای منطقه حمایت می‌کند تا از فشارها و دخالت‌های خارجی دور بمانند و به طور مستقل مسیرهای توسعه را متناسب با واقعیت‌های منطقه بررسی کنند.
در همان زمان، «وانگ یی» طی یک مصاحبه تلویزیونی اظهار داشت که دولت چین قصد دارد شخصیت‌های فلسطینی و اسرائیلی را برای گفتگو به چین دعوت کند اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
الشرق با اشاره به اینکه با این نشانه‌ها، به نظر نمی‌رسد که این کشور خود را به عنوان یک رقیب تجاری صرف برای آمریکا نشان دهد، بلکه می‌خواهد خود را به عنوان گزینه جایگزینی واشنگتن در منطقه معرفی کند ، این سوال را مطرح کرد که اما محدوده نقشی که پکن می‌خواهد بازی کند، چیست؟ آیا واقعاً می‌تواند جایگاه آمریکا را اشغال کند؟ و موانع دستیابی به این هدف چیست؟
پروژه قدرت هژمونیک
دکتر «محمد فایز فرحات» رئیس مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام مصر معتقد است که سفرهای مکرر وزیر خارجه چین به خاورمیانه نشان دهنده افزایش نقش پکن در منطقه است.
وی گفت: نشانه‌های بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد چین در سیاست خود در قبال خاورمیانه به ویژه ابزارهایی که استفاده می‌کند، تجدید نظر کرده است زیرا قبلاً با توجه به حضور گسترده آمریکایی‌ها این امکان وجود نداشت.
فرحات با اشاره به بحران تنگه هرمز در سال ۲۰۱۹ و تنش‌های آبی کشورهای منطقه با ایران، گفت: در آن هنگام ترامپ صراحتاً از کشورهای نفتی خواست تا خود در این زمینه نقش امنیتی بیشتری داشته باشند و برای محافظت از منافع خود به واشنگتن تکیه نکنند و این موضوع باعث شد تا اعتماد کشورها به آمریکا برای تضمین امنیت خود کاهش یابد.
وی افزود: کنترل امنیت منطقه‌ای و بین المللی، تضمین آزادی ناوبری و خطوط دریایی تجاری، تدوین سیاستها، جنگ با تروریسم و نظارت بر وضعیت آزادی و حقوق بشر از جمله مهمترین شرایط اساسی برای ایفای نقش هژمونی در سیستم جهانی است که آمریکا برای دهه‌ها در این موضوعات نقش بازی کرده است.
رئیس مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام مصر اضافه کرد: اما پروژه چین برای تبدیل شدن به یک قدرت هژمونیک ناتمام است زیرا هنوز هم در داخل و هم در محیط جغرافیایی مسائل ناشناخته و چالش‌های زیادی وجود دارد که چین با آن روبرو است.
این محقق سیاسی مصری افزود: چین آمادگی شرکت در درگیر شدن با هزینه‌های بالای جنگ‌های منطقه را ندارد به ویژه اینکه استراتژی این کشور معتقد به تحول آهسته و تدریجی است و به رغم افزایش نقش آن در دوره آینده، مطمئناً به عنوان یک گزینه جایگزین برای ایالات متحده در سطح امنیتی خود را نشان نخواهد داد.
وی در عین حال تصریح کرد: نباید اینکه پکن بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای از نقشی که واشنگتن در کنترل امنیت جهانی ایفا کرده، بسیار سود برده است را نادیده گرفت.
فرحات توضیح داد که چین مصوبات داخلی گذرانده است که به دولت این کشور اجازه می‌دهد نقش بیشتری در امنیت جهانی داشته باشد و این، نشان از آمادگی پکن برای تغییرات استراتژیک دارد که جزئیات آن هنوز مشخص نیست.
جایگزین واشنگتن
«عامر تمام» روزنامه نگار متخصص در امور چین در مصاحبه با شبکه الشرق گفت که راهبرد جدید آمریکا تمرکز بر آسیا و اقیانوس آرام با هدف مهار چین است زیرا چین بزرگترین تهدید کننده موقعیت آمریکا است.
وی افزود: پکن می‌خواهد با استفاده از عقب نشینی آمریکا از خاورمیانه این خلأ را به گونه‌ای پرکند که به منافع خود دست یابد و این ممکن است واشنگتن را به بازنگری در محاسبات خود و خارج شدن از جنوب شرقی آسیا سوق دهد.
عامر تمام درباره اینکه آیا چین واقعاً می‌تواند نقش بزرگی ایفا کند ، توضیح داد که پکن شرایط لازم را برای این کار دارد اما باید در توانایی آن برای پر کردن خلاء آمریکا شک کرد زیرا چین دوست ندارد در درگیری‌های نظامی خارج از محدوده امنیت ملی خود از جمله اعزام سرباز یا ایجاد پایگاه‌های نظامی شرکت کند بنابر این در صورت عزیمت نیروهای آمریکایی از منطقه، جایگزین آن‌ها نخواهد شد.
وی افزود: "چین ترجیح می‌دهد نسبت به اختلافات منطقه‌ای بی‌طرف باشد و این را می‌توان در موضع این کشور در خصوص درگیری فلسطین و رژیم اسرائیل مشاهده کرد بنابر این دشوار است که چین یک میانجی قوی مانند آمریکا در روند صلح باشد.
چهره دیپلماسی چین
«وانگ یی» که از سال ۲۰۱۳ روی کار آمد به رغم اینکه در اواخر دهه ۹۰ میلادی، ۶ ماه را در دانشگاه «جورج تاون» پشت سر گذراند و به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد اما برخلاف سلف خود در وزارت امور خارجه، تخصصی در امور آمریکا نداشت.
با این حال، بر اساس گزارشی که وب سایت آمریکایی «کریستین ساینس مونتیتور» ( Christian Science Monitor) بلافاصله پس از انتصاب «وانگ یی» منتشر شد، انتخاب وی به عنوان وزیر امور خارجه چین تصادفی نبود زیرا وی بیشتر زندگی حرفه‌ای خود را در آسیا گذراند و یکی از کارشناسان اصلی در امور اصلی‌ترین رقیب منطقه‌ای یعنی ژاپن که با پکن بر سر گروهی از جزایر در دریای چین شرقی اختلاف نظر دارد، محسوب می‌شود.
«وانگ» در طول مسیر کار دیپلماتیک خود مناصب زیادی از جمله سفیر چین در توکیو، رئیس دفتر امور تایوان و معاون وزیر خارجه داشته است.
هشت سال پیش، «پل ایوانز» استاد روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا پیش بینی کرد که «وانگ» از تجربه و اقتدار بیشتری نسبت به سلف خود برخوردار است و سیاست خارجی چین را از نقش اجرایی به مشارکت در شکل گیری سیاست خارجی منتقل می‌کند.
وی گفت: وانگ از ذهنی آزاد، مبتکر و نافذ که توانایی دیدن یک مساله از دو یا سه زاویه مختلف را دارد، برخوردار است.
این استاد روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا که وانگ را از نزدیک می‌شناسد در ادامه وی را ملی گرای قاطع چینی توصیف کرد.
با این حال، «عامر تمام» روزنامه نگار و تحلیل گر مسائل سیاسی در گفت وگو با شبکه الشرق، نقش «وانگ» را در تدوین سیاست خارجی کشورش نادیده می گیرد و می گوید که سلسله مراتب سختگیرانه نظام چین، یک فرآیند تصمیم گیری غیر شخصی را تحمیل می‌کند.
وی افزود: سیاست‌های چین توسط نهادهای دولتی به ویژه حزب حاکم کمونیست و بصورت دقیق کمیته روابط خارجی که ریاست آن بر عهده دیپلمات کهنه کار «یانگ جیه چی» است، تدوین می‌شود.