حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز دوشنبه در آیین افتتاح طرح های ملی وزارت جهاد کشاورزی در هشتاد و دومین پویش تدبیر و امید برای جهش تولید، با بیان اینکه در زمینه کشاورزی معیارهای خوبی برای عرضه به مردم عزیز کشور داریم، گفت: مدیران حوزه کشاورزی در این دولت و طی ۸ سال گذشته خدمات ارزشمندی انجام داده اند و در این مدت تلاش های بسیار خوبی در زمینه کشاورزی انجام شده است.
دکتر روحانی با اشاره به دستیابی به خودکفایی در تولید برخی از محصولات مهم کشاورزی همچون گندم، برنج، روغن و شکر، طی این سال ها، گفت: اگر شرایط آب و هوایی مناسب باشد و دچار خشکسالی نشویم با اقدامات زیرساختی و توسعه ای انجام شده، در محصولات غذایی و کشاورزی خودکفا هستیم اما در شرایط خشکسالی نمی توانیم خودکفا باشیم به این دلیل که بخش زیادی از زراعت ما به صورت دیم و کاملا متکی به باران کافی و بموقع است.
رئیس جمهور با بیان اینکه بدلیل کاهش ۵۲ درصدی بارش در سال جاری و خشکسالی بی سابقه ۵۰ سال اخیر در کشور در شرایط بسیار سختی قرار داریم، گفت: متاسفانه بدلیل خشکسالی و کاهش بارش ها مردم عزیز خوزستان و برخی از دیگر استان های کشور با مشکل آب مواجه هستند و هرچقدر بخاطر این مشکلات ناراحت باشند، حق دارند.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه لحظه ای نیست که دولت به فکر مردم و حل مشکلات آنان نباشد، گفت: با همه توان و تا ساعت آخر در خدمت مردم هستیم و خود را مسئول در قبال مردم می دانیم.
دکتر روحانی با قدردانی از زحمات مهندس حجتی وزیر سابق جهاد کشاورزی و نیز تلاش‌های دکتر خاوازی وزیر فعلی جهادکشاورزی اضافه کرد: دولت در هشت سال گذشته تلاش بسیار خوبی در زمینه کشاورزی انجام داده است. در این ایام مردم در بسیاری از استان‌های کشور از جمله در خوزستان دچار مشکلات ناشی از خشکسالی شده‌اند و لذا در جلسه دیروز هیات دولت مصوبات بسیار خوبی برای اینکه مشکل را فعلا برای مردم عزیز خوزستان حل کنیم، داشتیم.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه مردم حق دارند ناراحت باشند، اظهار داشت: تا وقتی که کسی به چشم خود شاهد از بین رفتن محصول کشاورزی یا دام‌هایش نباشد نمی‌تواند حال امروز مردم خوزستان را درک کند. اتفاقی که این روزها در خوزستان رخ داده صرفا زیان مالی به مردم نیست، بلکه از لحاظ عاطفی هم مردم را تحت فشار گذاشته است.
دکتر روحانی تصریح کرد: در زمینه کشاورزی اگر چه بار اصلی کار بر عهده کشاورزان عزیز ماست، اما مدیران دولت نیز در ۸ سال گذشته کارهای بزرگی انجام داده‌اند. سطح زمین‌هایی که به آبیاری مکانیزه مجهز شده‌اند نسبت به هشت سال پیش دو برابر شده، حجم تولید محصولات کشاورزی از ۹۷ میلیون تن به حدود ۱۳۳ میلیون تن افزایش یافته و دولت تمام تلاش خود را برای ارتقای مکانیزاسیون در کشاورزی به کار گرفته است.
رئیس جمهور احداث شهرک های کشاورزی را یکی دیگر از اقدامات ارزشمند انجام شده در ۸ سال گذشته دانست و خاطرنشان کرد: احداث و گسترش این شهرک‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم شروع و انجام شده و امروز شهرک‌های زیادی را در استان‌های مختلف افتتاح کرده ایم که یکی از افتخارات این دولت است.
دکتر روحانی همچنین ادامه داد: در مساله پرورش آبزیان نیز کار بزرگی در این دولت انجام شده و اساسا پرورش ماهیان در دریا در دولت یازدهم و دوازدهم ترویج و سرمایه‌گذاری شد و مردم به انجام آن تشویق شدند. در آغاز کار از شرکتهای خارجی کمک گرفتیم اما امروز با کمک شرکت های دانش بنیان روی پای خود ایتساده ایم و خودکفا شدیم.
رئیس جمهور به آمار ارائه شده از سوی وزیر جهادکشاورزی اشاره کرد و گفت: آمار اعلام شده بسیار اهمیت دارد. مجموع کانال‌کشی، زهکشی، اجرای تاسیسات آبیاری مدرن و اقدامات مشابه انجام شده تا پیش از دولت تدبیر و امید حدود ۴۰۰ هزار هکتار بود که در این دولت ۶۱۸ هزار هکتار به آن افزوده شده است.
دکتر روحانی افزود: در سفر مقام معظم رهبری به خوزستان، تجهیز ۵۵۰ هزار هکتار زمین زراعی به تصویب رسید که تا پیش از این دولت اجرای این مصوبه پیشرفتی نداشت، اما از دولت یازدهم تا کنون ۲۹۵ هزار هکتار در خوزستان و ایلام زمین کشاورزی تجهیز و کانال‌کشی و زهکشی شده است. همچنین ۴۶ هزار هکتار طرح در سیستان و بلوچستان، حدود ۱۰۰ هزار هکتار در گلستان، ۱۲۷ هزار هکتار در منطقه غرب و اقدامات دیگری در استان‌های دیگر انجام شده است.
رئیس جمهور اظهار داشت: اجرای این طرح‌ها به این معناست که ارزش دارایی کشاورزان افزایش یافته و از سوی دیگر علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، تولید محصولات کشاورزی نیز افزایش قابل توجهی یافته است.
دکتر روحانی تصریح کرد: در دوران شیوع کرونا دیدیم که محصولات غذایی ارزش بیشتری یافت و بسیاری کشورها صادرات محصولات کشاورزی را محدود یا متوقف کردند. همین مساله باعث افزایش متوسط ۶۰ درصدی قیمت محصولات کشاورزی شد و این اهمیت بیش از پیش خودکفایی در تولید محصولات غذایی و کشاورزی را آشکار می‌کند.
متن کامل سخنان دکتر روحانی به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
محضر مردم شریف، بسیار خوب و عزیز سرزمین ما، ایران به مناسبت دو عید بزرگ تبریک عرض می‌کنم. فردا روز عرفه است که البته عرفه را به عنوان عید نمی‌گوییم، ولی خودِ عرفه یک عید بسیار بزرگی است. همچنین عید قربان و عید غدیر اعیاد بزرگی هستند که پیش رو داریم. انشاءالله برای همه ما مبارک باشد و مردم ما در سایه این روزهای نورانی مخصوصا قرائت دعای امام حسین(ع) در روز عرفه بتوانند روح و جان خود را در این ایام بسیار متبرک پالایش کنند و انشاءالله خودمان را برای خدمت بیشتر به مردم بسیار خوب و عزیز آماده کنیم.
امروز هشتادودومین افتتاح بود که با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان در استان‌های مختلف عمدتا در زمینه تحول در آب و خاک و همچنین در زمینه آبزیان انجام شد. مساله خاک و آب برای ما بسیار مهم است. قبلا هم گفتم مردم فکر می‌کنند فقط آب خیلی مهم است، البته آب منشاء حیات همه موجودات است و جایگاه خود را دارد، اما در بحث کشاورزی خاک هم جایگاه بسیار مهمی دارد. این خاک یک نعمت و سرمایه بزرگی است که در طول صدها هزار سال یا در طول میلیون‌ها سال این خاک به این صورت آماده شده است. حفظ خاک بسیار مهم است. یعنی وقتی به بحث مسکن می‌رسیم، نباید خاک کشاورزی را از بین ببریم و باید مسکن را در جایی بسازیم که مناسب برای مسکن است و زمین کشاورزی را از بین نبریم. مراتع به همین صورت، اگر حراست و حفاظت نشود، خاک از دست می‌رود. جنگل‌ها به همین صورت بسیار مهم است. بنابراین جنگل و مرتع ضمن اینکه برای هوا بسیار مهم هستند، برای حفظ خاک هم بسیار حائز اهمیت است و تلاش‌های بسیار خوبی هم در این دولت در زمینه جنگل‌کاری و همچنین زراعت چوب انجام گرفته که هر دوی آنها بسیار مهم است.
در زمینه کشاورزی معیارهای خوبی داریم و می‌توانیم با این معیارها خدمت مردم عزیز عرض کنیم که مدیران کشاورزی ما در طول این هشت سال خدمات ارزشمندی انجام دادند. در دوران آقای مهندس حجتی که وزیری بسیار پرتلاش در زمینه کشاورزی و بسیار علاقمند بودند، وقتی که در دولت دوازدهم می‌خواست وزارت کشاورزی را قبول نکند و دلایل آن را به من گفت، گفت دلم می‌خواهد به خوزستان بروم و زمین‌هایی که شروع کردیم به کاشت درخت برای مهار خاک و ریزگرد، البته عمدتا خاک‌هایی که آنجا به پا می‌شد، دوست دارم این سال‌ها را به آنجا بروم و در خوزستان بمانم و آن کار را ادامه بدهم و این حرف را از ته دل می‌زد. تا زمانی که بود بسیار تلاش کرد و بعد از ایشان آقای دکتر خاوازی ادامه داد که آقای دکتر خاوازی هم جزو معاونین آقای مهندس حجتی بودند و پیشنهاد وزارت ایشان را آقای مهندس حجتی کردند.
به هر حال دولت در این هشت سال تلاش بسیار خوبی در زمینه کشاورزی انجام داده است. در بعضی از زمینه‌ها به خودکفایی رسیدیم. یعنی اگر شرایط آب و هوایی نرمال باشد و در خشکسالی نباشیم، واقعا همه زمینه‌های لازم از لحاظ مکانیزه شدن بخش‌های کشاورزی از لحاظ بذر، کانال‌کشی و زهکشی‌هایی که انجام شده، در بعضی از محصولات در یک سال نرمال آبی، خودکفا هستیم. یعنی در تلید گندم خودکفا هستیم، اگر بارش نرمال داشته باشیم. در برنج هم تقریبا خودکفا هستیم اگر شرایط آب و هوایی مناسب باشد. در شکر هم در مرز خودکفایی هستیم. یعنی در این سه محصول، کشور در شرایط نرمال می‌تواند روی پای خود بایستد.
البته در شرایط خشکسالی متاسفانه نمی‌توانیم خوداتکا باشیم. به دلیل اینکه بخش بزرگی از زمین‌های کشاورزی کشور دیم است. اگر همه زمین‌های کشاورزی آبی بود و البته سدها آب به اندازه کافی داشت، شاید خیلی دچار تنش نمی‌شدیم، اما وقتی بسیاری از محصولات دیم هست، دیم کاملا متکی به باران است؛ باران به اندازه کافی و به موقع. هر دو برای ما مهم است، اینکه در چه موقعی بارش است و مقدار این بارش چقدر است که متاسفانه امسال شرایط بسیار سختی را می‌گذرانیم. یعنی شرایط از لحاظ خشکسالی شرایط خاصی است. در ۵۰ سال گذشته چنین خشکسالی تقریبا کم نظیر است. امسال نسبت به پارسال بیش از ۵۲ درصد کاهش بارندگی داریم. به همین دلیل هم در مساله آب، هم در مساله برق دچار مشکل شدیم.
مردم عزیز در خوزستان و در بسیاری از استان‌های جنوبی، در شرایط کم آبی، دام و کشاورزی آنها دچار مشکل شد. مردم خوزستان علیرغم اینکه توصیه ما این بود که آنجا برنجکاری نشود، اما سال‌هاست برنجکاری هم انجام می‌دهند که خودِ آن هم مزید بر علت شده و اینها همه دست به دست هم داده و مردم عزیز در سختی قرار گرفتند.
دیروز مصوبات بسیار خوبی در دولت داشتیم برای اینکه این مشکل را فعلا برای مردم عزیز خوزستان حل و جبران خسارت کنیم. جاهایی که باید آبرسانی شود، آبرسانی انجام بگیرد. مردم هر چه ناراحت باشند حق دارند، چون تا شخصی دامپروری نکرده باشد، تا کشاورزی نکرده باشد، نمی‌داند یعنی چه!
وقتی یک مسئول دامپروری می‌بیند دام جلوی چشمش غذای کافی ندارد و یا حتی گاهی آب به اندازه کافی در اختیار او نیست، یا درخت باغ او خشک می‌شود، یا محصول کشاورزی او از بین می‌رود، این فقط بحث مالی نیست که پول و اموال او از دست می‌رود، این مثل این است که جان او از دست می‌رود. یعنی اینقدر برای او مهم است. این محصولات کشاورزی شبیه فرزندانش هست. این همه نخلستان‌ها، این همه باغ‌ها خیلی برای آنها سخت است. این شرایط سخت از لحاظ عاطفی هم هست و تنها مساله مالی نیست. از لحاظ عاطفی هم در فشار قرار می‌گیرند.
اولا به مردم عزیز عرض کنم که دولت لحظه‌ای نیست که به فکر مردم نباشد. جایی اگر خشکسالی مردم را در آزار قرار می‌دهد، جایی اگر زلزله، سیل هست، همه توان خودمان را به کار می‌گیریم. گاهی اوقات توان دولت به اندازه خسارت‌های مردم نیست و گاهی با تاخیر مواجه می‌شود. خدمت مردم عزیز عرض می‌کنم که با همه توان در خدمت مردم هستیم. برای دولت واقعا، حس می‌کنم برای همه وزرا، برای همه مسئولین هیچ فرق نمی‌کند که هفته های آخر یا هفته اول است، واقعا هیچ تفاوتی نه برای بنده و نه برای مسئولین دیگر نیست. تا ساعت آخر مسئول هستیم و بار مسئولیت بر دوش ماست و باید تلاش کنیم. ساعتی هم که مسئولیت را تحویل دولت بعد بدهیم، دولت بعد مسئولیت می‌پذیرد و همه باید دولت بعدی را یاری کنیم، چون بدون یاری و کمک مردم کار پیش نمی‌رود.
البته در بخش کشاورزی بار کشاورزی بر دوش کشاورزان عزیز است، زحمت را آنها می‌کشند. مدیران هم تلاش می‌کنند، دولت هم برنامه‌ریزی و تلاش می‌کند. در طول این هشت سال کارهای بسیار خوبی انجام گرفته است. ببینید زمین‌هایی که امروز آبیاری قطره‌ای می‌شود یا آبیاری مدرن در آن انجام می‌گیرد، تقریبا اینها دو برابر شده است. یعنی اگر یک میلیون و ۲۰۰ هزار قبلا آبیاری نوین بوده، یک میلیون و ۲۰۰ هزار هم اضافه شده است. یعنی از این دو میلیون و ۵۰۰ هزار تقریبا نصف آن در دولت یازدهم و دوازدهم انجام گرفته که این کار عظیم و بزرگی است.
در مساله محصولات کشاورزی که ۹۷ میلیون تن محصول کشاورزی داشتیم، امروز حدود ۱۳۰، ۱۳۳ میلیون تن محصول کشاورزی داریم. این رقم افزایش در سایه، البته دولت تلاش کرده کشاورزی را مکانیزه کند، نمی‌توانیم با کشاورزی سنتی محصول غذایی مورد نیاز را در اختیار مردم بگذاریم. باید اینها از سنتی به صنعتی تبدیل شود، باید مدرن شود. باید با فناوری‌های نوین همراه شود، یعنی آبیاری در زمین باید بر مبنای فضای مجازی و فضای سایبری پیش برود و انجام بگیرد. یعنی اینترنت اشیاء را در زمینه‌های کشاورزی و حتی در دامپروری و حتی در آبزیان، در همه جا در گلخانه‌ها نیاز داریم و این کار دارد قدم به قدم مدرن می‌شود.
شهرک های کشاورزی یکی از آن کارهای بسیار ارزشمندی است که این شهرک‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم شروع و انجام گرفته و بسیار مهم است. امروز شهرک‌های زیادی را در استان‌های مختلف افتتاح کردیم که یکی از افتخارات این دولت است.
در مساله آبزیان کار بزرگی انجام گرفته است. پرورش ماهیان در دریا در واقع در دولت یازدهم و دوازدهم ترویج و سرمایه‌گذاری شد. مردم تشویق شدند، از شرکتهای خارجی کمک گرفتیم و بعد امروز الان روی پای خود می‌ایستیم و خودکفا شدیم. در مساله آبزیان آقای وزیر توضیح دادند که ماهیان زینتی یکی از صادرات بسیار خوب ماست که انجام می‌گیرد. در زمینه ماهی و میگو، بخشی از مواد غذایی جامعه ما را تامین می‌کند.
یک آماری را آقای خاوازی اعلام کردند که این آمار بسیار اهمیت دارد. زمین‌هایی که در سراسر کشور مخصوصا در خوزستان، ایلام، کرمانشاه، در منطقه غرب کشور به طور کلی همچنین در سیستان و بلوچستان همچنین در گلستان، این استان‌هایی که شاخص بود اسم بردم، در بقیه استان‌ها هم کار زیادی انجام گرفته، کانال‌کشی‌هایی که شده، حالا کانال‌کشی دست اول که وزارت نیرو انجام می‌دهد، مرحله سوم و چهارم که معمولا وزارت کشاورزی انجام می‌دهد، در کانال‌کشی در زهکشی، در مدرن شدن آبیاری، در مجموع کار بزرگی شده است.
تجهیز زمین‌ها در دولت یازدهم و دوازدهم همانطور که آمار دادند ۶۱۸ هزار هکتار است، در حالی که در دولت‌های قبل همه آن را که حساب کنیم، ۴۰۰ هزار است. یعنی ۴۰۰ هزار در طول دولت‌های قبل و ۶۱۸ هزار در این دولت، کار بزرگی انجام گرفته است.
مقام معظم رهبری وقتی به خوزستان سفر کرده بودند، این سفر مال ۱۷، ۱۸ سال قبل است، وقتی سفر کردند، ایشان توصیه کردند که ۵۵۰ هزار هکتار آنجا زمین تجهیز شود که پیشرفتی نداشت. از دولت یازدهم شروع به اجرا کردیم و ۲۹۵ هزار هکتار در خوزستان و ایلام زمین تجهیز شده و کانال‌کشی و زهکشی شده، ۴۶ هزار هکتار طرح در سیستان و بلوچستان، حدود ۱۰۰ هزار هکتار در گلستان، ۱۲۷ هزار هکتار در منطقه غرب، یک کار عظیم و بزرگی انجام گرفته برای اینکه کشاورزی صنعتی شود و از حالت سنتی برگردد و محصول بیشتری در اختیار قرار بدهد و ارزشمند شود.
مردم به این نکته توجه کنند، دارایی کشاورزان افزوده شده، یعنی زمینی که قبلا ارزشی داشته، الان که کانال‌کشی و زهکشی شده، قیمت این زمین ۱۰، ۱۲ برابر شده است. بنابراین هم ثروت مردم بیشتر شده، هم محصولات بیشتر شده و هم در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنیم. به هر حال آب محدود در اختیار ماست و بسیار مهم است که از آب چگونه و با چه دقتی بتوانیم استفاده و بهره‌برداری کنیم.
الحمدالله در همه این زمینه‌ها حرکت بسیار خوبی شروع و آغاز شده و امروز فرصتی است که می‌خواهم از همه کشاورزان عزیز، از همه مدیران، از همه آنهایی که در بخش کشاورزی در این مدت تلاش کردند سپاسگزاری و تشکر کنم. برای مردم بسیار مهم است که از نظر کشاورزی و محصولات کشاورزی حتی‌الامکان در خودکفایی باشند.
در این دوران کرونا حس کردیم که ارزش محصولات کشاورزی بالاتر رفت، چون کشورهایی که صادر می‌کردند، الان کمتر صادر می‌کنند. قیمت محصولات کشاورزی حدود ۶۰ درصد در دنیا افزایش پیدا کرد. بنابراین این کاری که امروز در بخش کشاورزی انجام می‌گیرد بسیار مهم است و انشاءالله همین روند در دولت سیزدهم هم ادامه خواهد یافت، برای اینکه مردم انشاءالله ثمره کار خوداتکایی و خودکفایی را در بخش کشاورزی شاهد باشند، انشاءالله.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته