بخشی از شادی دوران کودکی در مدرسه حاصل می‌شود کرونا این شادی را از دانش‌آموزان گرفته است. تعداد زیادی از آنها که می‌توانستند به ویژه در مناطق عشایری و روستایی با گچ و تخته مدرسه را تجربه کنند، به خاطر نداشتن ابراز آموزشی نوین مانند تبلت و رایانه یا نبود اینترنت از تحصیل بازماندند.
می‌دانیم کرونا و بیماری حاصل از این ویروس روزی خواهد رفت اما نگرانی از خرابی هایی است که از خود به جای می گذارد. تغییر رفتار آموزشی فراگیرترین مشکل دوران ۱۶ ماهه حضور کرونا است.
جمعی از دانش‌آموزان که مدرسه برای آنها تعطیل شد، آموزش مجازی هم برایشان معنا پیدا نکرد؛ چون نه توان خرید تلفن همراه یا تبلت داشتند و نه مناطق عشایری و روستایی آنها اینترنت داشت. حتی مناطقی بودند که برق و تلویزیون هم نداشتند پس ترک تحصیل کردند به همین سادگی.
به گفته رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ۲۱۰ هزار نفر در دوران کرونا بازمانده از تحصیل شدند که بخشی از آنها در مناطق شهری و بیشتر کلاس اولی هستند.
البته این بازماندن از تحصیل مختص ایران نبود، مندیپ اوبرایان نماینده یونیسف در ایران گفته بود که کووید۱۹ اختلال عظیمی در سیستم آموزش در سراسر جهان ایجاد کرد، به منظور رعایت شرایط قرنطینه، بیش از ۱۶۸ میلیون کودک در سراسر جهان از رفتن به مدرسه برای مدت یک سال محروم شدند و ۲ میلیون کودک و نوجوان زیر ۲۴ سال در خانه به اینترنت دسترسی نداشتند، دسترسی به آموزش همچنان به عنوان یکی از اولویت های اصلی باقی مانده است.
۶۰۰ هزار دانش‌آموز رهاشده از تحصیل
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید: غیر از دانش‌آموزانی که مشکل تامین تبلت و گوشی دارند، یک جامعه آماری ۶۰۰ هزار نفری شناسایی شد و با گفت‌وگوی حضوری مشخص شد که سه دهم درصد یعنی از هر هزار نفر سه نفر تحصیل را رها کرده‌اند که بیشتر آنها در مناطق محروم هستند.
به گفته وی، افرادی که به اینترنت یا ابزار هوشمند دسترسی ندارند، محروم از آموزش نیستند و این مهم به روش های مختلف به شکل حضوری، دریافت بسته های آموزشی و برخی هم از طریق تلویزیون آموزش ها را فرامی‌گیرند.
وزیر آموزش و پرورش این را هم گفته است که طبق بررسی ها ۱.۲ درصد جمعیت ترک تحصیل کرده به دلیل دسترسی نداشتن به فرصت‌های آموزشی، بیماری، معلولیت، مسائل فرهنگی و اقتصادی از آموزش محروم بوده اند و شبکه شاد ۷۰ درصد نیازهای آموزش و پرورش را برآورده می‌کند.
ترک تحصیل سه میلیون دانش‌آموز شایعه است
خبرهایی مبنی بر ترک تحصیل سه میلیون دانش‌آموز ایرانی امسال به دلیل مجازی شدن آموزش منتشر شد که وزارت آموزش و پرورش آن را رد کرد و توضیح داد: آمار سه میلیونی مربوط به دانش آموزانی است که به گوشی هوشمند دسترسی نداشتند و نه آمار ترک تحصیل. مضاف بر اینکه این آمار مربوط به اوایل سال تحصیلی اخیر بوده که پس از آن با استفاده از روش‌های دیگر سعی در پیوستن این جمعیت به آموزش شده است.
بنابر اعلام این وزارتخانه، در مناطق صعب العبور کلاس های حضوری به صورت تک نفره و در منزل دانش آموزان، در مدارس تا ۵۰ نفر جمعیت با صلاحدید ستاد ملی کرونا در منطقه کلاس ها به شکل حضوری و در مناطق عشایری بیش از چهار هزار کلاس حضوری دایر شده است.
با «اجرای طرح هدایت» تأمین تجهیزات هوشمند از سوی وزارت آموزش و پرورش تعداد ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار تبلت و موبایل با اعتباری بالغ بر ۹ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان به دانش آموزان اهدا شد.
طبق آمارهای مرکز آمار کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ جمعا تعداد ۱۵ میلیون و ۳۰ هزار و ۹۴۹ نفر در تمام پایه ها ثبت نام شده اند این آمار سال قبل ۱۴ میلیون و ۳۹۹ هزار و ۱۵ نفر بود.
۲۱۰ هزار بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی
رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به ایرنا گفته است: در سال تحصیلی جاری (۱۴۰۰-۱۳۹۹) ۲۱۰ هزار دانش آموز ابتدایی از تحصیل بازمانند. در سال تحصیلی (۹۹-۹۸) ۱۴۰ هزار دانش آموز ابتدایی در مدارس ثبت نام نکردند.
وی می گوید: آمار بازماندگان از تحصیل در مقاطع ابتدایی در سال تحصیلی جاری نسبت به سال گذشته حدود ۳۴ درصد بیشتر شد که بیشترین بازماندگان از تحصیل نیز مربوط به مقطع اول ابتدایی است.
حکیم زاده معتقد است: اسامی تمام دانش‌آموزانی که از مدرسه بازماندند، طبق اطلاعات ثبت احوال قابل شناسایی است و تاکنون ۲۰ هزار نفر از این دانش‌آموزان شناسایی شده‌اند.
به گفته وی بیشترین آمار در زمینه امتناع از ورود دانش آموزان به مدرسه در زمان کرونا در شهرهای بزرگ به ویژه در تهران بوده است.
۳۵ هزار دانش‌آموز عشایری مشکلی برای آموزش مجازی ندارند
محمدرضا سیفی مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش به ایرنا گفته است: برای آموزش مجازی و حتی حضوری ۳۵ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه مناطق عشایری و روستایی مشکلی نداریم. این دانش‌آموزان به صورت خودخوان آموزش ها را فرامی گیرند.
به گفته وی، برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی از حضور راهبران آموزشی، تماس تلفنی با دانش‌آموزان و حضور برخی از معلمان در مناطق عشایری و روستایی استفاده می شود. حتی در برخی از مواقع بسته های آموزشی برای این دانش‌آموزان ارسال می‌شود.
مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش می گوید: در حال حاضر که آموزش الکترونیکی شده است هیچ یک از دانش‌آموزان مناطق عشایری و روستایی از آموزش محروم نیستند.
در مجموع ۱۸۵ هزار دانش‌آموز عشایری در ۶ هزار ۱۳۲ مدرسه در کشور مشغول به تحصیل هستند که ۱۵۰ هزار نفر از آنها در دوره ابتدایی است و از این تعداد مدرسه یکهزار و ۶۹۸ مدرسه سیار و نیمه سیار است، یعنی کلاس درس دانش‌آموزان در چادر و کانکس برگزار می‌شود.
۳۰ درصد دانش‌آموزان مناطق حاشیه ای و روستاها محروم از وسایل هوشمند
سید جواد حسینی جانشین وزیر آموزش و پرورش می گوید: مطمئن‌ترین و کیفی‌ترین نوع آموزش در شبکه شاد ایجاد شد اما ۳۰ درصد دانش‌آموزان مناطق محروم، حاشیه شهرها و روستاها از دسترسی به وسایل هوشمند محرومند و به شاد دسترسی ندارند.
ابراز نگرانی از ترک تحصیل ۳۰ تا ۴۰ درصدی دانش‌آموزان
بهروز محبی نماینده مجلس یازدهم نیز نسبت به ترک تحصیل ۳۰ تا ۴۰ درصدی دانش آموزان در برخی از شهرها ابراز نگرانی کرده و گفته است: علاوه بر این زیرساخت‌های مناسب جهت استفاده از نرم‌افزار شاد و فضای اینترنتی برای آموزش مجازی در برخی نقاط دوردست و شهرستان‌ها آماده نبود.
وی می گوید: یک درخواست که عموما از ما شده، این است که شبکه‌های تلویزیونی به خصوص شبکه‌های یک و ۲ بیشتر روی آموزش متمرکز شوند. شبکه آموزش که مطالب درسی را ارائه می‌دهد، در همه جا آنتن دهی ندارد.
به گفته نماینده خراسان رضوی در مجلس حتی برقراری یک تماس معمولی در بسیاری از روستاها ممکن نیست و شبکه تلویزیونی به شکل کامل دیده نمی‌شود.