بر اثر این تصادف دلخراش و خونین که عصر دوشنبه ۲۸ تیرماه ۱۴۰۰در کیلومتر ۶۷ جاده ترانزیتی و ملی لار- جهرم- بندرعباس حوالی شرفویه در بخش بنارویه لارستان رخ داد ، رانندگان هر دو خودرو در دم جان باختند.
این خبر را دیگر نمی توان رویدادی از انوع اخبار حوادث روزانه انگاشت؛ بلکه خود گویای فاجعه ای عمیق و حکایتی ازتراژدی غم انگیزو پایان ناپذیری از مرگ انسان ها و داغدار شدن خانواده هایی است که اینگونه و بر اثر تصادفات خونین در جاده ای است که به تعبیر لاری ها انگار تنها برای مرگ ساخته شده است.
دشواری درد آنجاست که اینگونه خبرهای دلخراش و نامیمون از وقوع تصادف و مرگ در این جاده، هیچ هفته و ماه و سالی نیست که به گوش نرسد و این حکایت دردناک همچنان باقی است.
داستان غمبار تصادفات جاده ای در محور لار – جهرم- بندرعباس برای خانواده های داغ دیده و آسیب دیدگان از حوادث ناگوار این محور خود غمنامه سترگی است که فریادهای درگلو مانده داغدیدگانش اینک چروکی بر پیشانی شان شده است و آنها با هزاران دریغ، آه و حسرت خواستار پایان این صحنه های ناخوشایند هستند.
البته این پایان ماجرای غم انگیز در این جاده نبوده و نیست؛ بارها فریاد دلخراش مرگ‌هایی از این جاده طنین انداز شده و چه روزهای غم انگیزی که بر جان و مال مردم و مسافران در این مسیر ناایمن فرود آمده ، خانواده های بسیاری را داغدار و جوانانی را پرپر و بی رحمانه به کام مرگ کشانده و نوزادان و خردسالانی را که در غم مهر پدر و آغوش گرم مادرمحروم ساخته است.
شاید بتوان به کشته شدن ۱۵ نفر در طول یک ماه(تیرماه ۹۸) به عنوان غم انگیزترین و دردناک ترین حادثه رخ داده این مسیر اشاره کرد.
روایت یک امددگر از وقوع تصادفات مرگبار محور لار- جهرم
یک امدادگر هلال احمر که حدود یک دهه در پایگاه جاده ای روستای بریز لارستان مشغول امدادرسانی و نجات بسیاری از آسیب دیدگان و مصدومان حوادث جاده ای در این محور خطرناک و ناایمن است، می گوید: حوادث و صحنه های دلخراش و دردناکی در این جاده دیده است.
غلامرضا دلوکانی بیان کرد: بدترین و دردناکانه ترین صحنه ای که از وقوع تصادفات و حوادث خشن در این محور دیده، مربوط به نوزاد و پسربچه چهارساله ای است که پدر و مادرشان را در یک تصادف خونین از دست دادند.
او گفت: آن صحنه دلخراش و نگاه منتظر و ملتمس مادر به فرزند خردسالش و ضجه ها و گریه های رقت بار آن کودک معصوم، هیچگاه از خاطرم نمی رود و این صحنه یکی از بدترین خاطرات زندگی و دوران امدادگری ام بوده است.
او گفت: زمان دقیق وقوع آن تصادف را درست به یاد ندارم اما می دانم ظرف همین سه سال گذشته و در ایام نوروز این حادثه ناگوار رخ داد.
دلوکانی به صحنه هایی دیگر تصادفات خونین در این محور نیز اشاره کرد و لحظه ای که بر سر جنازه خانواده یکی از دوستان خود حاضر شد همواره برایش رنج آور است.
او می گوید: این خانواده پنج نفره در یک تصادف خونین و در اثر برخورد پژو ۴۰۵ با گاردریل و در همان صحنه حادثه جان باختند.
گرچه در بروز این حادثه تلخ دیروز و صدها تصادف دلخراش در این محور همواره بی احتیاطی و خطای انسانی نیز هم نوا با ناایمن بودن جاده به عنوان دو عامل اصلی در بروز سوانح نقش تعیین کننده‌ای داشته اما از سوی دیگر نمی‌توان به آسانی از برخی کم توجهی‌ها در طول بیش از ۱۰ سال اخیر از آغاز عملیات اجرایی برای چهار خطه شدن این جاده ملی گذشت.
جاده ای استراتژیک در جنوب کشور
این محور مهم و شاهراه حیاتی در جنوب کشور را محدود و منحصرکردن تنها به یک استان و یا یک منطقه و شهرستان و چشم دوختن به اعتبارات قطره چکانی استانی خود آغاز انحراف و خطایی راهبردی برای بهره برداری سریع از آن محسوب می شود و بدون شک شرایط خاص این جاده ایجاب می کند که باید با نگاهی فرا استانی و فرا منطقه ای والبته با عزمی راسخ و مسئولانه برای تمکیل پروژه چهارخطه شدن این جاده گام داشت.
تکمیل و بهره برداری بزرگراه لار- جهرم- بندرعباس به عنوان یکی از محورهای ترانزیتی و استراتژیک در جنوب کشور همواره از دغدغه ها و خواسته های جدی مردم منطقه جنوب ، مسئولان و مقامات اجرایی استان فارس و شهرستان لارستان بوده است.
در کنار اهمیت و استراتژیک بودن این جاده ترانزیتی، وجود پیچ ها و پرتگاه‌های خطرناک ، گردنه های هراس انگیز و همچنین کم عرض بودن بخش وسیعی از مسیر پرترافیک حدود ۴۰۰ کیلومتری لار- جهرم – بندرعباس، این محور را تبدیل به قتلگاهی برای مسافران و رانندگان کرده و خانواده های زیادی را طی سالیان متمادی قربانی و داغدار کرده است.
شوربختانه امروز از محور لار- جهرم – بندرعباس به عنوان یکی از خطرناک ترین محورهای جنوبی کشور نیز از آن یاد می شود.
این محور ترانزیتی و پرتردد اما ناایمن گرچه در حوزه جغرافیایی دو استان فارس و هرمزگان است اما به گفته مسئولان و متولیان امر و وزارت راه و شهرسازی مرکز ثقل و نقطه اتصال شمال به جنوب کشور نیز محسوب می شود.
تردد روزانه و ترافیک سنگین تریلرهای حامل مواد سوختی و غذایی در این مسیر از مناطق مختلف کشور خود گواهی بر این مدعاست.
محور لار – جهرم- بندرعباس کوتاه ترین ، بهترین و در صورت بهره برداری و تکمیل چهارخطه شدن آن مناسب ترین مسیر برای دسترسی به بندرهای جنوبی و جزایر قشم و کیش و مسیری امن برای تردد حجم انبوه خودروهای سنگین حامل مواد سوختی به سمت مناطق جنوب خواهد بود.
به گفته مسئولان و براساس آمارهای روزانه، از بندرعباس در روز بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ تریلی حامل سوخت و مواد غذایی به سمت استان فارس و مرکز کشور بارگیری می‌شود یعنی در هر ساعت حدود ۲۰ تریلی بارگیری و در این مسیر تردد می‌کنند.
۲۰ کیلومتر از سمت لار- جهرم زیر بار ترافیک می رود
مدیرکل راه و شهرسازی لارستان ابراز امیدواری کرد که بر اساس پیش بینی پیمانکاران حدود ۲۰ کیلومتری از مسیر لار به سمت جهرم تا چند ماه آینده زیر بار ترافیک رود.
حسن شبانی در مصاحبه با ایرنا عنوان کرد: مسئولان استانی و شهرستانی از جمله استاندار فارس، نماینده مردم شهرستان های لارستان، خنج، گراش و اوز در مجلس شورای اسلامی و همچنین فرماندار ویژه لارستان بارها پیگیر تسریع و شتاب بخشی این محور بوده اند و رایزنی های لازم نیز با کمک استاندار و نماینده مردم با برخی مقامات کشوری و وزارت راه و شهرسازی برای افزایش میزان اعتبار این طرح انجام شده است.
شبانی گفت: قرار است تا پایان امسال مبلغ ۲ هزار میلیارد ریال از محل تبصره ۱۹ ماده ۵۶ از سوی بانک ملی ایران برای تسریع و شتاب بخشی این پروژه ملی تخصیص یابد.
وی ادامه داد: البته رایزنی های لازم با بخش خصوصی و حتی خیرین برای کمک به اجرای این طرح ملی و استراتژیک انجام شده است.
پیشرفت حدود ۴۰ درصد با گذشت بیش از ۱۰ سال
مدیرکل راه و شهرسازی لارستان همچنین در حالی از ۱۴ هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این پروژه سخن گفت که با گذشت بیش از ۱۰ سال مجموع کلی پیشرفت فیزیکی پروژه به ۴۰ درصد نرسیده است.
همچنین بر اساس اظهارات مدیرکل راه و شهرسازی لارستان با تزریق این میزان اعتبارات محدود و با توجه به شرایط حاکم و محدودیت منابع دولتی همچنان سالها باید برای بهره برداری و تکمیل این محور منتظر ماند.
شبانی می گوید: اعتبار تخصیص یافته و پیش بینی شده در بودجه سال جاری برای این طرح ۶۰۰ میلیارد ریال است که تاکنون حدود ۴۰ درصد آن ابلاغ شده است.
بر این اساس چنانچه سالانه همین میزان اعتبار برای این پروژه در نظر گرفته شود و حتی با تخصیص کامل آن حدود ۲۳ سال طول می کشد که این طرح چهارخطه پایان یابد.
وی طول کل مسیر لار- جهرم – بندرعباس را حدود ۳۸۶ کیومتر عنوان کرد و گفت: ۵۳ کیلومتر در حوزه راه و شهرسازی جهرم حدود ۲۰۵ کیلومتر در حوزه شهرستان لارستان و مابقی نیز در حوزه راه و شهرسازی هرمزگان است.
فازبندی بزرگراه لار- جهرم- بندرعباس در پنج قطعه
شبانی در گفت و گوی پیشین خود با ایرنا گفته بود که این طرح هم اینک در پنج قطعه در حال اجراست که میانگین پیشرفت فیزیکی کل محور در هر قطعه متفاوت است اما میانگین کلی پروژه حدود ۴۰ درصد است.
وی با بیان اینکه هم اینک چهار شرکت پیمانکاری و در قالب پنج قطعه در این طرح ملی مشغول فعالیت هستند، گفت: قطعه اول حد فاصل سه راهی زرین دشت- تونل وحدت به طول هفت کیلومتر و با تعهد شرکت پیمانکاری زیدون کوش در حال اجراست که میانگین پیشرفت فیزیکی این قطعه بیش از ۴۵ درصد است.
شبانی می گوید: قطعه دوم نیز از تونل وحدت و دسترسی‌های طرفین آن به طول ۲ کیلومتر توسط شرکت پیمانکاری زیدون کوش و قطعه سوم به طول ٢٤ کیلومتر حدفاصل سه راهی منصور آباد به سه راهی آب باریک با تعهد شرکت پیمانکاری جهاد نصر فارس در حال اجراست که میانگین پیشرفت فیزیکی این قطعه بسیار پایین و کمتر از پنج درصد است.
وی همچنین قطعه چهارم این محور را شامل محدوده گردنه بریز به طول ۱۰ کیلومتر توسط شرکت پیمانکاری راه کوهپایه بویر عنوان کرد و گفت: این قطعه نیز با ۲۸ درصد پیشرفت فیزیکی در حال اجراست.
شبانی ، قطعه پنجم این پروژه را شامل دو فاز از تقاطع بنارویه تا ابتدای گردنه بریز به طول ۱۹ کیلومتر و همچنین روستای بریز تا گردنه دارابی به طول ۱۱ کیلومتر از سوی شرکت پیمانکاری آب و خاک ذکر کرد که با پیشرفت ناچیز حدود سه درصد وارد فاز عملیاتی شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی لارستان همچنین میانگین پیشرفت فیزیکی تونل وحدت را نیز بالای ۵۵ درصد عنوان کرد و گفت: یکی از موانع اساسی در کنار کمبود اعتبار برای شتاب بخشی در اجرای این پروژه ملی احداث همین تونل بوده است.
شبانی گفت که حدود ۳۰ کیلومتر از سمت لار به بندرعباس نیز به مناقصه رفته اما در عین حال معتقد است که این قطعه پیشرفت فیزیکی مناسبی تاکنون نداشته و پیمانکار نیز رغبت چندانی به دلیل کمبود اعتبار برای شتاب بخشی اجرای طرح ندارد.
مدیرکل راه و شهرسازی لارستان همچنین میزان اعتبار پیش بینی شده برای اجرای این ۳۰ کیلومتر را افزون بر ۴۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد.
ضرورت شتاب بخشی و اولویت بندی در اجرای طرح
نکته حائز اهمیت و تا حدودی تعجب آور در اجرای این طرح ملی آن است که با وجود فعال بودن پروژه در طول سال های گذشته و حتی بخش های وسیعی از آن نیز تا مرز زیرسازی پیش رفته اما به نظر می رسد پیشرفت ها و عملیات های انجام شده تاکنون به گونه ای ملموس برای جلب رضایت مردم در طول این مسیر نبوده و مردم منطقه و رانندگان خسته همچنان در حسرت چهارخطه شدن این طرح مهم بزرگراهی هستند.
تکمیل و بهره برداری طرح چهار خطه جاده لار- جهرم- بندرعباس امروز به دلیل این صحنه های دلخراش و رو به فزونی و و تصادفات هر روزه آن دیگر به غمنامه ای برای مردم و شهروندان لارو مسافران تبدیل شده است.
از نظر کارشناسان و متولیان امر همواره از خطای انسانی به عنوان مهمترین عامل تصادفات جاده‌ای یاد می‌شود که این خطاها مواردی چون عدم توجه راننده به فاصله خودروی جلویی، سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ، خستگی، خواب آلودگی و سرعت بالا را شامل می‌شود.
همچنین از نظر کارشناسان پس از آموزش رانندگان و فرهنگ سازی در زمینه رعایت مقررات رانندگی، باید کیفیت ایمنی جاده‌ها و خودروها را بالا برد تا هر تصادف جاده‌ای ساده‌ای منجر به کشته شدن سرنشینان خودرو نشود.
به نظر می‌رسد در صورتی می‌توان شاهد کاهش تصادفات رانندگی و حوادث ناگوار رانندگی در جاده ها بود که هر سه ضلع این مثلث با هم دیگر ارتقا یابند؛ فرهنگ سازی و البته ایمنی جاده‌ها و خودروها.