به گزارش ایرنا، عصر دیروز قطعه‌ای ارکسترال از موسیقی مازندران در شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌های موسیقی منتشر شد که از نظر کیفیت تنظیم و اجرا یکی از آثار شاخص منتشر شده از موسیقی مازندران طی سال‌های اخیر محسوب می‌شود.
«مهر و مهرِبونی» عنوان این قطعه موسیقایی ارکسترال است که توسط موسسه فرهنگی هنری آوای دل البرز تهیه شد. این قطعه ارکسترال بر پایه سه ملودی بومی مازندران با صدای «سبحان مهدی‌پور» روی شعری از استاد «حجت‌الله حیدری» شاعر برجسته مازندرانی تولید شده و تنظیم آن برای ارکستر را نیز استاد «کامبیز روشن‌روان» انجام داده است.
مهدی‌پور خواننده ۴۰ ساله اهل بابل بیش از ۲۵ سال است که در عرصه موسیقی ایرانی فعالیت می‌کند و تا کنون آثار متعددی از جمله آلبوم‌های «قصه آفاق»، «یادواره اقبال آذر»، «جرعه‌ای دگر» و «پیدا و پنهان» با صدای این هنرمند مازندرانی منتشر شده است. او از حدود دو سال پیش تصمیم گرفت تا یکی از دغدغه‌های جدی‌اش در حوزه موسیقی را پیگیری و قطعه‌ای با کیفیت و ارکسترال از موسیقی مازندرانی منتشر کند.
او پیشنهاد یکی از اهالی رسانه مازندران برای تولید قطعه‌ای بومی را ریشه اصلی انجام این کار بیان کرد و گفت: حدود دو سال و نیم قبل برای برگزاری یک کارگاه آواز به شهر خودم بابل رفته بودم. آقای علی صادقی پژوهشگر و فعال رسانه‌ای مازندران نیز برای تهیه گزارش در کارگاه حضور یافت و پس از پایان جلسه در گفت‌وگویی که داشتیم پیشنهاد داد تا پس از سال‌ها کار در عرصه موسیقی ملی، کاری هم برای موسیقی استان خودم تولید کنم. من هم مشتاق انجام چنین کاری بودم. اما همواره اعتقاد داشتم که خیلی از اساتید و محلی‌خوان‌های مازندران این کار را با جزئیات بومی‌اش انجام می‌دهند.
خواننده قطعه ارکسترال «مهر و مهربونی» اظهار کرد: به نظرم خواندن آواز محلی کاری تخصصی است و من نمی‌توانم کار محلی را با آن فرم و روایت بومی بخوانم. حتی برخی از خوانندگانی که همین حالا در موسیقی محلی مازندران فعال هستند نمی‌توانند روایت و اجرای درستی مانند اساتید این حوزه همچون زنده‌یاد خوشرو و استاد اسحاقی داشته باشند. به همین دلیل سراغ اجرای موسیقی بومی مازندران نرفته بودم.
وی خاطرنشان کرد: اما با پیشنهاد آقای صادقی تصمیم گرفتم کاری انجام دهم که اگر ویژگی‌های کاملا بومی آوازی مانند اجرای اساتید موسیقی مازندران را ندارد، از نظر کیفیت و ساختار متفاوت و شاخص باشد. بنابراین به فکر تولید قطعه‌ای ارکسترال از موسیقی مازندران افتادم که فقط یک بار در دهه ۶۰ با تنظیم آقای درویشی و آواز زنده‌یاد خوشرو و آقای نورالله علیزاده انجام شده بود.
مهدی‌پور افزود: آن قطعات ارکسترال آثار ارزشمند و پرمخاطب و ماندگاری شدند. البته اگر امروز با نگاهی علمی به آن‌ها نگاه کنیم فاصله بین حس و حال بومی خوانندگان و ارکستر را می‌توانیم درک کنیم. دلیل این موضوع هم این بود که خواننده‌ها خیلی بومی و اصلی می‌خوانند و نوازنده‌ها کاملا علمی و آکادمیک اجرا می‌کنند. تلاش کردیم پس از حدود چهار دهه اثری ارکسترال از موسیقی مازندران منتشر کنیم که حال و هوای تنظیم، اجرا و آواز در آن به موسیقی مازندران نزدیک باشد.
ادغام سه ملودی بومی
این خواننده مازندرانی درباره قطعه ارکسترال «مهر و مهربونی» به خبرنگار ایرنا گفت: این قطعه بر پایه و با ادغام سه ملودی بومی «نرگیس جار»، «دریا او دره» و «ماه‌ننه‌جان» ساخته شده که در یک قطعه با تنظیم استاد روشن‌روان کنار هم قرار گرفته‌اند. می‌توان گفت که این اثر روایتی قدیمی با تنظیمی جدید است.
وی افزود: کار ساخت این قطعه بهار پارسال به پایان رسیده بود و قصد داشتیم که حدود یک سال پیش در مراسمی رسمی از این قطعه رونمای کنیم. اما شرایط کرونایی اجازه نداد که بتوانیم چنین برنامه‌ای را برگزار کنیم. در نهایت نیز پس از ساخت نماهنگی از فرآیند تولید این اثر تصمیم گرفتیم تا آن را به صورت مجازی در اختیار علاقه‌مندان به موسیقی مازندرانی قرار دهیم.
مهدی‌پور درباره شعر این اثر نیز اظهار کرد: با این که قطعه بر اساس سه ملودی قدیمی مازندران ساخته و تنظیم شده، اما تصمیم گرفتیم شعری واحد برای تمام قطعه داشته باشیم. به همین دلیل از استاد حیدری درخواست شد که شعری بومی و نزدیک به زبان امروزی مازندران بسراید که مخاطب امروزی از نسل‌های مختلف بتواند با آن ارتباط برقرار کند. یعنی تلاش کردیم تا هم به اصل روایت وفادار باشیم و هم ملودی‌های بومی را بازسازی کنیم تا اثر تازگی بیشتری برای مخاطب داشته باشد.
توانمندی ارکسترال موسیقی مازندران
این هنرمند مازندرانی درباره دلایل خود برای تولید این اثر ارکسترال تصریح کرد: معتقدم که موسیقی مازندرانی بر خلاف آن‌چه که طی سال‌های اخیر همواره از آن به صورت اجراهای گروهی محدود و بومی دیدیم، ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به قطعات ارکسترال دارد. دهه ۶۰ آقای درویشی بر اساس ملودی‌های بومی مازندران قطعاتی را برای ارکستر تنظیم و اجرا کرد که هنوز هم مورد توجه مخاطبان قرار دارد. اما پس از آن هیچ اثر ارکسترالی از موسیقی مازندران تولید نشد.
وی افزود: هدفم از تلاش برای ساخت این اثر از یک سو ادای دین به موسیق و فرهنگ موسیقایی استان خودم و از سوی دیگر نشان دادن ظرفیت موسیقی مازندرانی در موسیقی ارکسترال و جهانی بود. با چنین آثاری می‌توانیم موسیقی خودمان را به محافل بین‌المللی موسیقی هم عرضه کنیم و موسیقی بومی مازندران را به مخاطبان جهانی موسیقی بشناسانیم.
مؤسس و مدیر مرکز موسیقی آوای دل مؤسس و مدیر مرکز موسیقی آوای دل البرز یکی از ویژگی‌های این اثر را رعایت لحن و لهجه موسیقایی در تنظیم و اجرای ملودی بیان کرد و گفت: توجه به نکاتی مانند لحن و لهجه موسیقی بومی در تنظیم برای ارکستر یکی از مسائل مهم برای حفظ اصالت اثر است که در این قطعه با دقت‌نظر استاد روشن‌روان به شکلی جدی مورد توجه قرار گرفت و اثر تصویری کاملا بومی و حس و حالی مازندرانی به مخاطب می‌دهد.
برای شنیدن و دریافت این قطعه ارکسترال روی تصویر زیر کلیک کنید:
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: audio/mp3
مهدی‌پور با اشاره به اهمیت تولید و انتشار آثاری از این دست اظهار کرد: انتظار می‌رود حالا که بدون هیچ چشمداشت مالی چنین اثری را با تمام توان و کیفیت بالا تولید شده، برای انتشار آن از سوی جامعه، رسانه‌ها و رسانه ملی حمایت‌های لازم انجام شود. در حالی که تولید چنین اثری به صورت سفارشی دست‌کم ۸۰ میلیون تومان تمام می‌شود، با همکاری چهره‌های شاخص موسیقی ارکسترال ایران توانستیم با حدود ۴۰ میلیون تومان که کمترین هزینه ممکن است اثر را تولید کنیم.
حفظ اصالت بومی در ارکستراسیون
کامبیز روشن‌روان آهنگساز و استاد موسیقی نیز درباره قطعه ارکسترال مازندرانی «مهر و مهربونی» با اشاره به ضرورت حفظ حال و هوای بومی در قطعات ارکسترال مبتنی بر ملودی‌های محلی، اظهار کرد: تلاش کردم که تنظیمی انجام دهم تا بتواند خیلی راحت فضای موسیقی مازندرانی را به شکلی که مد نظر خواننده است ارائه کند و خواننده هم با توجه به دغدغه‌هایی که در این زمینه داشت، با لهجه کاملا محلی بتواند شعر را بخواند که کاملا هم موفق عمل کرد.
وی افزود: اصولا استفاده از ملودی‌های محلی برای تبدیل به آثار ارکسترال قدمت طولانی دارد و به قرن نوزدهم برمی‌گردد. در واقع از همین طریق بود که نوع موسیقی ملی در دنیا به وجود آمد. من هم به دلیل علاقه زیادی که به ملودی‌های محلی ایران دارم تعداد زیادی از این ملودی‌ها را برای اجرای ارکسترال تنظیم کردم و حتی در آثار سمفونیک خودم به کار بردم.
روشن‌روان به اجرای مناسب و دقیق ملودی‌های بومی توسط نوازندگان این اثر نیز اشاره کرد و گفت: نوازندگانی که در این کار ملودی‌ها را اجرا کردند از بهترین‌های موسیقی کشور هستند. با توجه به این که هم فاصله‌های مختص موسیقی ایرانی را می‌شناسند و هم تکنیک بسیار بالایی در اجرای موسیقی کلاسیک دارند، بدون کوچکترین مشکلی کار با همان دقتی که مد نظر داشتیم ضبط شد.
علی رحیمیان، علی جعفری پویان، پدرام فریوسفی و دانیال جورابچی (ویولن)، سهراب برهمندی (آلتو)، کریم قربانی (ویولنسل)، پورنگ پورشیرازی (کنترباس)، ناصر رحیمی (فلوت)، سایوری شفیع(کلارینت)، فرهاد رجبی‌راد (تار)، محمدعلی مرآتی(کمانچه) و کوروش بزرگپور(دایره) نوازندگی این اثر ارکسترال مازندرانی را به عهده داشتند
مهدی بزرگمهر (ناظر ضبط)، کاوه عابدینی (ضبط، میکس و مسترینگ)، اسرافیل شیرچی (خوشنویس) و محمد سیحونی(کارگردان نماهنگ) نیز از دیگر عوامل تولید این اثر موسیقایی هستند.