در پی بروز مشکل برای تامین برق در سراسر کشور، صنایع بویژه صنایع بزرگ مانند سیمان در اولویت قطعی اجباری برق قرار گرفتند و در این میزان صنایع بزرگ ناگزیر به کاهش ۹۰ درصدی مصرف روزانه برق خود شدند.
به گفته سخنگوی صنعت برق خراسان رضوی، طبق مصوبه هیات وزیران و با توجه به شرایط خاص در تامین برق کشور، صنایع سنگین از قبیل فولاد و سیمان در این استان نیز موظف به کاهش ۹۰ درصدی مصرف برق روزانه خود هستند.
حسن حشمتی افزود: این مصوبه از نیمه تیرماه اجرایی شده که در پی آن کاهش مصرف برق در بخش صنعتی، کمک بسیاری به تامین برق بخش خانگی در شبکه سراسری کرده است.
مصرف عمده برق در واحدهای سیمانی، مربوط به بخش کوره است که در شرایط کنونی به دلیل مصرف زیاد، برق آن قطع است اما این صنایع می توانند با استفاده از ذخیره کلینکر خود، قسمت آسیاب را به کار انداخته و همان حداقل ۱۰ درصد مصرف برق روزانه را داشته باشند و یا برای فعالیت قسمت حمل و بارگیری خود از چند مگاوات برق اضطراری استفاده نمایند.
وضعیت قرمز بازار سیمان
تاثیر تعطیلی یا نیمه تعطیل شدن واحدهای سیمانی خراسان رضوی بر قیمت تمام شده تولیدات آنها در بازار اثرگذار بوده، تا آنجا که قیمت سیمان رشدی تا ۸۰ درصدی را در بازار مشهد داشته است.
رییس اتحادیه صنف فروشندگان مصالح ساختمانی مشهد در گفتگو با خبرنگار ایرنا در خصوص دلیل افزایش قیمت سیمان گفت: سیمان در بازار کم است و این موضوع افزایش قیمت نامتعارف آن را به دنبال داشته است.
غلامرضا سلطانی افزود: طی یکی دو ماه اخیر به دلیل مشکلات ناشی از تامین برق در سراسر کشور، برق صنایع بزرگی مانند سیمان قطع شد و خاموشی های اجباری بر میزان تولید کارخانجات سیمان خراسان رضوی تاثیر گذاشت.
وی بیان کرد: در شرایط قطعی برق، صاحبان واحدهای تولیدی سیمان در خراسان رضوی میزان تولید خود را کاهش دادند اما نباید کمبود سیمان در بازار به این حد برسد چرا که واحدها می توانستند با ذخیره کلینکر خود به تولید سیمان ادامه دهند.
وی اظهار داشت: از سوی دیگر در همین مدت زمان قطعی اجباری برق صنایع و کمبود تولید، برخی از شرکتها سیمان خود را در بورس عرضه کردند، که در نخستین عرضه سیمان در بورس، چون میزان عرضه شده در حد معقولی بود، قیمت سیمان چندان افزایش نیافت اما در دومین عرضه آن در بورس، قیمت آن تا ۷۵ درصد افزایش یافت و به حدی رسید که معاملات بورس آن روز را ابطال کردند.
رییس اتحادیه صنف فروشندگان مصالح ساختمانی مشهد گفت: بورس یک فضای رقابتی است، یعنی به هر میزان که خرید بیشتر شود، قیمت کالا نیز افزایش می یابد، سیمان نیز با وجودی که قیمت مصوب دارد، به دلیل افزایش میزان خرید، با افزایش غیرمتعارف قیمت مواجه شد.
سلطانی اظهار داشت: قرار است چهارشنبه هفته جاری دوباره سیمان در بورس عرضه شود اما تفاوت آن با دوره های قبل این است که قیمت کف و سقف برای آن تعیین کرده اند تا از افزایش نامتعارف آن جلوگیری شود.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که واحدهای تولیدی سیمان از عرضه کافی آن به فروشندگان خودداری می کنند، سیمان موجود در بازار ارزش پیدا کرده و خود به خود قیمت آن افزایش می یابد.
وی اضافه کرد: هم اینک واحدهای مصالح فروشی دارای پروانه کسب مجاز در مشهد سیمانی برای فروش در اختیار ندارند، و عمده سیمان دست کسبه غیرمجازی است که آنرا به هر قیمتی که بخواهند عرضه می کنند.
رییس اتحادیه صنف فروشندگان مصالح ساختمانی مشهد گفت: بخش تولید سیمان شرایط مطلوبی ندارد، از سوی دیگر وقتی سیمان در بورس عرضه می شود، نظارت بر آن بسیار دشوار است اما نظارت بر عرضه آن از طریق دفاتر فروش کارخانه ها راحت تر انجام می گیرد.
سلطانی اضافه کرد: فروش این کالا در بورس هم میزان نظارت را کاهش می دهد و هم نوسان قیمت را بیشتر می کند.
تشدید نظارتها
گرانی بیش از حد سیمان در بازار، مسوولان نظارتی را به تشدید کنترل قیمتها در این بخش واداشت تا آنجا که در مدت تقریبا یک ماه و چند روز، چندین پرونده تخلف در مورد گران فروشی یا امتناع از عرضه در استان خراسان رضوی تشکیل شده است. سیمان جزو اقلام مصرفی با قیمت مصوب است و کارخانجات نمی توانند این محصول را خارج از قیمت مصوب عرضه کنند اما افزایش قیمت سیمان در بازار به عرضه و تقاضا و وجود واسطه ها و دلالان باز می گردد.
کارشناس‌مسوول نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: قطع اجباری برق واحدهای تولیدی سیمان و احتمال کاهش تولید در این بخش، نظارت در این حوزه را شدت بخشید و از ابتدای تیرماه تا چهارم مردادماه جاری ۳۶ پرونده تخلف در بازار سیمان استان تشکیل شده است.
بخشعلی بیاتی افزود: در مدت مزبور هزار و ۶۴۸ مورد بازرسی از واحدهای تولید و عرضه سیمان استان صورت گرفت که تخلف اصلی ثبت شده این واحدها گران‌فروشی یا امتناع از عرضه کالا بود.
وی علت عمده گران فروشی و افزایش تخلفات در حوزه سیمان را قطعی اجباری برق صنایع در یک ماه گذشته و تاثیر آن بر تولید دانست و گفت: قطعی برق، بویژه کوره های واحدهای سیمانی و همچنین عرضه سیمان از حداقل ۱۰ تن تا حداکثر ۸۰۰ تن در بورس، مشکلاتی را در این حوزه دامن زده است.
کارشناس‌مسوول نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی پیش بینی کرد که با تمهیدات اندیشیده شده توسط مسوولان، بازار سیمان در روزهای آینده وضعیت بهتری پیدا کند.
سهم خواهی از انرژی صنایع برای واحدهای سیمانی
قطعی برق در تابستان اتفاق بسیار ناخوشایندی برای واحدهای تولیدی سیمان است چرا که این واحدها طبق قرارداد هشت ماهه ای که با شرکت گاز دارند، تنها تا انتهای پاییز فرصت استفاده از سوخت گاز را دارند و بعد از آن ناگزیر به تامین سوخت جایگزین هستند.
براساس برآوردهای انجام گرفته، مجموع خسارات وارده ناشی از قطعی برق صنایع استان خراسان رضوی روزانه ۲۳۰ میلیارد تومان است که سهم واحدهای سیمان در این بخش روزانه ۲۰ میلیارد تومان برآورد می شود.
صاحبان صنایع موظف هستند برای ماه‌هایی از سال که مصرف گاز در کشور افزایش می‌یابد، ذخیره سازی مناسبی از سوخت جایگزین داشته باشند اما در شرایط کنونی قطعی برق، آنچنان تولیدشان کاهش یافته که حتی نتوانسته اند به نقدینگی لازم برای خرید سوخت جایگزین دست یابند و این زمینه ساز بحرانی دیگر برای آنها در فصل زمستان خواهد بود.
رییس اداره صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این سازمان با توجه به مشکلات به وجود آمده ناشی از قطعی برق برای واحدهای سیمانی، در مکاتبه با معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت و ارسال رونوشت آن به استاندار خراسان رضوی، از مدیران خواسته که نیاز واحدهای سیمانی استان به ۶۵ مگاوات برق را تامین کنند تا این واحدها بتوانند با ۵۰ درصد ظرفیت خود فعالیت داشته باشند.
زهرا سپهری افزود: این درخواست در راستای سهم خواهی خراسان رضوی از برق تخصیص یافته در نشستی که بین وزیر نیرو و وزیر صمت در شنبه گذشته برگزار و منجر به اختصاص سهمیه افزایش برق شده، صورت پذیرفته است.
وی اظهار داشت: هم اکنون خراسان رضوی در تولید و عرضه سیمان با مشکل جدی مواجه نیست زیرا واحدهای سیمان استان با ذخیره کلینکر خود تا یک ماه آینده قادر به تولید و عرضه سیمان هستند اما از آنجا که از آبانماه امسال گاز واحدهای سیمان قطع می شود، آنها باید نقدینگی لازم را برای خرید مازوت داشته باشند که نیاز به تولید و فروش سیمان در تامین نقدینگی حائز اهمیت است که در صورت استمرار محدودیت برق مصرفی با ۱۰ درصد دیماند برق مصرفی، مشکلات عدیده ای برای واحدها و مصرف کنندگان رقم خواهد خورد.
رییس اداره صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: هم اینک بیشترین مصرف برق در کشور مربوط به بخش خانگی است و بخش صنعت در گروه سوم به لحاظ مصرف برق قرار دارد اما در مواقع بروز بحران گروه صنعت در اولویت قطعی برق قرار می گیرد.
سپهری افزود: لازم است با توجه به اینکه صنایع فولاد و سیمان در زمستان با قطعی گاز مواجه می شوند، شرکت پخش فرآورده های نفتی از هم اکنون همکاری لازم را با این واحدها برای تخصیص سوخت جایگزین در زمستان و تسهیل در اختصاص این سوخت به استان داشته باشد. در غیر این صورت با مشکل جدی در تولید و عرضه سیمان مواجه خواهیم شد
وی بیان کرد: مقرر شده است در نشستی با مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، از توان و ظرفیت چانه‌زنی آنان برای کاهش قطع برق صنعت استان استفاده شود.
امید است بتوان با برنامه ریزی و صرفه جویی مناسب در برق و تدبیر برای تامین سوخت مطمئن واحدهای سیمانی از بروز بحران قیمتها در بازار جلوگیری شود.