رضا اسماعیلی روز جمعه به مناسبت درگذشت محمد سرور رجایی شاعر و نویسنده افغانستانی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: بیشترین دغدغه او شهدا، جانبازان و خانواده های آنان بود و به همین دلیل تلاش می کرد تا این عرصه را در آثار خود پررنگ کند و توجه ویژه‌ای به این عرصه داشت.
وی افزود: یکی از آثار شاخص مرحوم رجایی کتاب از دشت لیلی تا جزیره مجنون بود که دربردارنده خاطرات رزمندگان افغانستانی بود که در دفاع مقدس حضور داشند و پا به پای رزمندگان ایرانی می جنگیدند. این کتاب دیده شد و بسیار ارزشمند بود و در واقع رجایی با این کتاب خودش را معرفی کرد.
اسماعیلی ادامه داد: او بسیار دغدغه‌مند، فروتن، خونگرم و دوست داشتنی بود. هر بار که در محافل ادبی یا حوزه هنری با وی ملاقات داشتم، با روی گشاده و آغوش باز استقبال می کرد. آخرین دیدار من با وی در شب شعر آیه‌های زندگی بود که خودش دبیر این شب شعر بود و از من برای حضور در این مراسم دعوت کرد.
وی افزود: این مراسم به مناسبت شهادت ۸۵ دانش‌آموز در مدرسه سیدالشهدای کابل بود که در حوزه هنری برگزار شد و مرحوم رجایی تعدادی از شاعران افعانستانی، پاکستانی و ایرانی را دعوت کرده بود که شب شعر بسیار شکوهمندی بود و خودش نیز مجری برنامه بود. یکی از نکات مهم این بود که مرحوم رجایی افتخار می کرد که ملت ایران در کنار ملت افغانستان ایستاده و در غم و شادی، آنان را همراهی می کنند.
اسماعیلی اضافه کرد: شاعران و نویسندگان ایرانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با شاعران افغانستانی که در ایران حضور داشتند و به ایران مهاجرت کرده بودند به اعتبار خویشاوندی شعر، با آنان ارتباط داشتند، به ویژه آقای رجایی که جزو چهره های پرکار و فعال در عرصه ادبیات بود.
خسران بزرگ در جامعه ادبی ایران و افغانستان
این شاعر افزود: از دست دادن چنین عزیزی خسران بزرگ و داغ سنگینی در جامعه ادبی و فرهنگی ما و افغانستان است. امیدوارم خدا به ما توفیق دهد که قدرشناس وجود چنین عزیزانی باشیم و بتوانیم بعد از این آثارشان را به گونه شایسته ای معرفی کنیم و از آنان سپاسگزاری کنیم.
این منتقد ادبی افزود: اکنون که شرایط کرونا باعث شده تا نتوانیم در مراسم وی حضور پیدا کنیم، از همین جا به تمامی جامعه فرهنگی افغانستان، شاعران و نویسندگان و هنرمندان افغانستانی بابت این داغ بزرگ تسلیت عرض می کنم و امیدوارم خدا توفیق دهد که حافظ ارزش‌هایی باشیم که در اثر همدلی و همزبانی با ملت افغانستان ایجاد شده و این ارزش ها را پاسداری کنیم.
توجه رجایی به شاعران جوان افغانستانی
اسماعیلی اضافه کرد: وی به عنوان مدیر خانه ادبیات افغانستان فعالیت می کرد و همواره تلاش داشت ضمن شناسایی شاعران مستعدی که در ایران یا افغانستان حضور دارند، به آنان میدان فعالیت می داد و آثارشان را منتشر می کرد. مرحوم رجایی در خانه ادبیات افغانستان حضوری پربرکت داشت. وی سال ها به عنوان مدیر دفتر شعر و داستان حوزه هنری فعالیت داشت و حضورش در این منصب بسیار کمک می کرد تا شاعران افغانستانی احساس کنند، از جایگاهی برخوردار هستند که می توانند آثارشان را عرضه کنند و رجایی از آنان حمایت معنوی می کرد تا آثار این جوانان دیده شود.
وی افزود: رجایی همواره حضور بسیار فعال و پر انرژی داشت. او به شاعران جوان افغانستانی عرصه می داد و در تمام این سال ها که در ایران حضور داشت، هیچگاه آرام و قرار نداشت. یعنی یا در حال برگزاری جشنواره های ادبی بود یا به عنوان دبیر نشریات ادبی فعالیت می کرد یا در برنامه هایی که در طول سال به مناسبت هایی که برای افغانستان برگزار می شد، خودش دبیر جشنواره و جزو برگزارکنندگان این برنامه ها بود.
اسماعیلی اضافه کرد: رجایی هم در حوزه شعر و هم در حوزه نویسندگی فعالیت می کرد. سردبیری مجله باغ را به عهده داشت که برای کودکان منتشر می شد و چند شماره از این مجله را به من هدیه داد. او آثاری نیز در عرصه شعر کودک و نوجوان داشت.
تقویت انگیزه شاعران ایرانی برای توجه به مسائل افغانستان
وی افزود: مرحوم رجایی از روابط عمومی خوبی برخوردار بود. چون با تمام شاعران ایرانی و افغانستانی ارتباط صمیمانه داشت و این ارتباط ها کمک می کرد که هم ادبیات افغانستان دیده و شنیده شود و راه تعامل را باز می کرد تا شاعران ایرانی به مسائل افغانستان علاقه مند شوند. یکی از شاعران ایرانی که در این عرصه بسیار کار کرده محمدحسین جعفریان است و حضور شاعرانی مانند مرحوم رجایی و محمدکاظم کاظمی این انگیزه را در جعفریان تقویت کرده که به این حوزه بپردازد و در این حوزه پژوهش کند و قلم بزند.
محمدسرور رجایی متولد ۱۳۴۸ کابل بود. وی از سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجرت کرده و مدیریت خانه ادبیات افغانستان و مدیریت دفتر شعر و داستان افغانستان در حوزه هنری را بر عهده گرفت.
کتاب از دشت لیلی تا جزیره مجنون یکی از آثار شاخص اوست. این کتاب مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس است که در حاشیه دیدار با رهبر انقلاب در خردادماه سال ۱۳۹۸ این کتاب را تقدیم ایشان کرد.
کتاب های ماموریت خدا، هفت روایت از احمدرضا سعیدی شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان، آغوش قلب‌ها، گل‌های باغ کابل، اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی (ره) برخی از آثار منتشر شده سرور رجایی است.
کتاب خاطرات شهید دکتر سیدعلی شاه موسوی گردیزی از فرماندهان جهادی افغانستان که به دست عوامل داعش ترور شد،از تلاش‌های محمدسرور رجایی است که به زودی منتشر خواهد شد. همچنین انتشار مجله باغ ویژه کودکان افغانستانی نیز از دیگر فعالیت‌های او در این سال‌ها بود.
پیکر این شاعر افغانستانی مقیم ایران صبح امروز (جمعه) با حضور برخی شاعران و خانواده آن مرحوم در قطعه ۲۹ در جوار شهید سید مرتضی آوینی و شهید علی صیاد شیرازی به خاک سپرده شد.