به گزارش خبرنگار ایرنا، انباشت زباله در سالیان اخیر به معضل بزرگی برای جامعه بشری تبدیل شده که همواره مسئولان سعی در حل این مشکل دارند اما این بحران در گیلان و به خصوص در رشت با توجه به محیط زیست شکننده و حساس آن همچنان پابرجاست که سایت زباله سراوان و قد کشیدن هر روزه این محل دپوی زباله، گواه پابرجا بودن بحران چندین دهه‌ایی می‌باشد.
جاخوش کردن زباله آن هم در پیشانی سرسبز استان گیلان زخمی همیشه تازه است که طی سالهای اخیر با افزایش پنج برابری اعتبارات دولت در حوزه پسماند و همچنین همراهی مردم فصل تازه‌ای برای حل این بحران قدیمی گشوده شده است.
از سوی دیگر پروژه تولید پسماند به عنوان باقیمانده کالای مصرفی، امری اجتناب ناپذیر در زندگی امروزی بشر است، اما متاسفانه افزایش جمعیت در کنار ترویج ، گسترش و عمیق شدن مصرف گرایی به افزایش حجم آن دامن می زند که در کنار بی‌توجهی به محیط‌زیست و مسئولیت های مدنی، تاکنون نتیجه ای جز رهاسازی و انباشت زباله در دامان طبیعت نداشته است.
با توجه به اینکه استان گیلان در شمال ایران با مواهب و نعمت های زیبای خدادادی نظیر دریا، جنگل و مناطق و مناظر کوهپایه ای و جلگه ای، از دیرباز به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگران و مسافران داخلی و خارجی شناخته شده است، شکل گیری کوهی از زباله همچون سراوان چهره ای دردناک بر گردشگری این استان گذاشته است.
هم اینک بر اساس آمارهای ارایه شده، روزانه نزدیک به ۲ هزار تُن زباله در مناطق شهری و روستایی گیلان تولید می شود و در این میان بیشترین تولید زباله در روز، مربوط به کلانشهر رشت است که در ایام نوروز با ورود مسافران وگردشگران به گیلان حدود ۲۵۰ تن زباله به میزان تولید زباله این استان در روز افزوده می شود.
منطقه سراوان در ۱۷ کیلومتری رشت با محیطی جنگلی و در جوار جنگل های هیرکانی میزبان دپو و دفن زباله رشت و چند شهرستان دیگر است که امروزه کوه زباله آن به ارتفاع بیش از ۷۰ متری رسیده است و بیش از سه دهه هر روز تا یکهزار تن زباله شهرنشینان و روستانشینان را در دل خود جای داده است.
در سایر نقاط گیلان نیز زباله در حساس ترین مناطق از حاشیه تالاب گرفته تا ساحل دریا و حاشیه رودخانه ها و مناطق جنگلی و در ارتباط با آبهای زیرزمینی دفع می شود که معضلات زیست محیطی و بهداشتی بسیاری را برای مردم بوجود می آورد.
نیروگاه زباله سوز رشت
ساخت نیروگاه زباله سوز خمواره به عنوان یکی از مهم ترین راه حل های بلند مدت مدیریت زباله در دنیا شناخته می شود که علاوه بر حل مشکل زباله می تواند به عنوان منبعی برای ایجاد ارزش افزوده از پسماند باشد. رشت نیز چندی سالی است که با پروژه ساخت نیروگاه زباله سوز آشنایی دارد.
نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت که قرارداد احداث آن در سال ۱۳۹۲ توسط شهرداری رشت منعقد شد، تاکنون کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و این درحالی است که در این نیروگاه، قابلیت تولید ۳۸ هزار مگاوات برق در سال نیز پیش بینی شده است.
کل اعتبار پیش بینی شده برای احداث نیروگاه زباله سوز در قرارداد سال ۱۳۹۲ ، حدود ۴۰ میلیون دلار بوده که شهرداری رشت ابتدا باید ۲۵ درصد پیش پرداخت برای خرید تجهیزات تزریق می‌کرد که تا کنون ۱۸.۵ درصد آن تزریق شده است.با وجود اینکه قرارداد ساخت این نیروگاه از سال ۹۲ منعقد شده بود اما به دلیل بعضی از مشکلات همچون معرض های محلی ، کار ساخت آن متوقف شده بود اما از سال گذشته ، فعالیت اجرایی آن آغاز شد.
شهرداری متعهد به ساخت زباله سوز است
شهردار رشت چندی پیش در دیدار با اعضای شورای اسلامی و نمایندگانی از مردم سراوان و بخشدار سنگر که جلسه آن در محل کارخانه کود آلی رشت برگزار شد، اظهار داشت: روزانه حدود یکهزار و ۱۰۰ تن زباله به سراوان منتقل می‌شود که از این مقدار زباله حدود ۵۰۰ تن متعلق به شهر رشت و مابقی متعلق به سایر شهرها و روستاهای اطراف است.
سیدمحمد احمدی افزود: راه‌اندازی دستگاه زباله‌سوز، افزایش ظرفیت کارخانه کودآلی و بهره‌برداری از تصفیه خانه شیرابه، مطالبه عموم مردم به ویژه ساکنان منطقه سراوان است و همه متعهد به اجرایی کردن آن هستیم.
وی به پروژه های تعریف شده شهرداری در مدیریت و ساماندهی پسماند اشاره و بیان کرد: با اجرای این پروژه‌ها که نیازمند کمک نمایندگان مجلس، مسئولان و دولت در تامین منابع مالی است، می‌توان ۵۵۰ تن زباله روزانه را مدیریت و ساماندهی کرد.
نبایدها و ناچاری ها بر گریبان زباله گیلان
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان در مصاحبه با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هم اینک ۲۶ محل دفن زباله در گیلان وجود دارد که از این تعداد، هشت مکان رسمی و قطعی است و همچنین سایر مکان ها غیر رسمی هستند.
پویا شهشهانی افزود: اعتقاد داریم که مکان های دفن زباله غیررسمی در گیلان نباید فعالیت کنند اما به ناچار از این محل ها استفاده می شود که با راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت و همچنین به بهره برداری رسیدن چند پروژه تبدیل زباله به کودآلی، این مشکل برطرف می شود.
وی به طرح بهسازی محل دفن زباله به عنوان راه حلی کوتاه مدت اشاره کرد و ادامه داد: طرح بهسازی محل دفن زباله در شهرستان های رشت ، بندرآستارا ، منجیل و آستانه اشرفیه تهیه شده و فاز دوم آن نیز با اعتباری بالغ بر ۵۰۰ میلیاد تومان به مناقصه رفته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند استان گیلان گفت: بر اساس این طرح باید روی محل دفن زباله ها را به صورت پشته های خاک بپوشانیم و زه کشی نیز انجام شود تا آب باران با شیرابه های زباله مخلوط نشود که البته این پروژه ها بسیار سنگین است اما رضایت عمومی را به دنبال خواهد داشت و مخاطرات نیز خیلی کاهش یافته ولی برای سرعت دادن به این پروژه ها، اعتبارت نیاز است.
طرح بهسازی محل دفن زباله به عنوان راه حلی کوتاه مدت در بسیاری از کشورها در حال انجام است که البته اثرگذاری خود را نیز داشته ، اما باید دید که معضل چندین دهه ای زباله در استان همچون سراوان به چنین پروژه های کوتاه مدتی قابل حل است؟
ریشه کنی مشکل زباله با راه اندازی نیروگاه زباله سوز
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان همچنین در ادامه به راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت و همچنین کارخانه کمپوست اشاره و بیان کرد: با راه اندازی کارخانه کمپوست در شهرهای گیلان و همچنین بهره برداری از نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، مشکل زباله در گیلان برطرف و مکان های محل دفن زباله تعطیل می شود.
وی اضافه کرد: هم اکنون روزانه حدود یکهزار و ۷۰۰ تن زباله در استان دفن می شود و اگر کار کارخانه های کمپوست در شهرهای گیلان به اتمام برسد ، حدود ۶۵۰ الی ۷۰۰ تن از حجم زباله کاهش می یابد و از سوی دیگر هم اینک حدود ۳۰۰ تن زباله در کارخانه های موجود به کمپوست تبدیل می شود.
شهشهانی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با راه اندازی نیروگاه زباله سوز رشت نیز، ۶۰۰ تن زباله در این نیروگاه به کودآلی تبدیل و یا سوزانده می شود که با این وجود، مشکل زباله در گیلان برای همیشه خاتمه می یابد.
وی به ساخت نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت نیز اشاره کرد و گفت: هم اینک این پروژه در حال آماده سازی است و امیدواریم که با تخصیص به موقع اعتبارات ، هرچه زوتر این پروژه به اتمام رسیده و این نیروگاه که بزرگترین نوع خود در کشور محسوب می شود، فعالیتش آغاز شود.
وی به تلاش مسئولان گیلان به پروژه های دفن زباله نیز اشاره و اظهار داشت: طی سال های ۹۸ و ۹۹ پیگیری های زیادی از سوی مسئولان استانی و با توجه به وجود تحریم های سنگین، ۱۹۰ میلیارد تومان اعتبار بابت پروژه های دفن زباله به گیلان اختصاص یافت.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند گیلان با بیان اینکه کار کارخانه کمپوست لنگرود نیز تا پایان امسال به بهره برداری می رسد گفت: قرارداد رودسر نیز بسته شده و تالش هم که مشغول به کار بود اما به دلیل بعضی از مشکلات کار در این منطقه متوقف شده اما تا چند هفته دیگر دوباره این کارخانه راه اندازی می شود.
نیروگاه زباله سوز رشت سال ۱۴۰۱ بهره برداری می شود
مدیرعامل شرکت کودآلی گیلان نیز در خصوص راه ندازی نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت در مصاحبه با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با راه اندازی این نیروگاه و همچنین به بهره برداری رسیدن ۲ پروژؤه افزایش ظرفیت تبدیل زباله به کود آلی، مکان دفن زباله در سراوان تعطیل خواهد شد.
سعید بشری افزود: با وجود اینکه ظرفیت نیروگاه زباله سوز رشت سه برابر نیروگاه های مشابه در تهران و مازندران است و همچنین به بهره برداری رسیدن ۲ پروژه افزایش تولید زباله به کود آلی ، به طور کلی منطقه دفن زباله سراوان تعطیل خواهد شد و این مشکل برای همیشه ریشه کن می شود.
وی ادامه داد: نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت هم زباله تر و هم "ریجکت" را می سوزاند و کار تفکیک و شیرابه زباله ها گرفته می شودتا به سفره های زیرزمینی نیز آسیب وارد نمی شود و زباله ها به کود ، مواد بازیافت تولید و مابقی نیز به برق تبدیل می شوند.
مدیرعامل شرکت کود آلی گیلان افزود: این پروژه در ۲ بخش ساختمان ها و تجهیزات در حال احداث و ساخت می باشد که در بخش ساختمانها حدود ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای تکمیل این بخش، ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
وی بیان کرد: همچنین در بخش تجهیزات که به طور عمده این تجهیزات از کشور چین وارد می شود، ۱۳ درصد پیشرفت فیریکی دارد که این بخش نیز برای اینکه به اتمام و به بهره برداری برسد نیازمند اعتباری بالغ بر ۲۰ میلیون دلار است.
بشری اضافه کرد: با توجه به روندی را که شاهدیم و همچنین اگر اعتبارات این طرح به موقع تامین شود، اواخر سال آینده شاهد راه اندازی اولیه نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت خواهیم بود که در این بخش، زباله ها تفکیک و زباله های آلی به کود تولید می شوند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین پیش بینی می شود که تا اواسط سال ۱۴۰۲ این طرح به طور کلی تکمیل و راه اندازی شود که در این بخش نیز، زباله های غیربازیافت سوزانده و از حرارت سوزاندن این زباله ها، برق تولید می شود که البته این در شرایطی است که اعتبارت این طرح به موقع اختصاص یابد.
به طور حتم راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت می تواند نقش بسزا و تاثیرگذاری در کاهش زباله در مرکز گیلان داشته باشد اما راه اندازی این نیروگاه زباله سوز حداقل چند سال زمان می برد چون این طرح نیازمند بودجه ملی است.
مردم گیلان امیدوارند که کار ساخت این پروژه سرعت بیشتری گرفته و به زودی شاهد راه اندازی زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت باشند. البته این امر یک همت جدی را می طلبد و باید همه مسئولان ارشد استان گیلان و همچنین نمایندگان مردم شهرهای مختلف گیلان در مجلس شورای اسلامی ، در این قضیه ورود جدی تری داشته و با جذب اعتبارات مناسب، برای همیشه مشکل زباله در گیلان برطرف شود.