به گزارش روز یکشنبه ایرنا، معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات در چهار سالی که گذشت طرح‌هایی مانند تولید گوشی تلفن همراه، بومی‌سازی تجهیزات شبکه و پیوست فناوری، طرح کریدور فاوا، حمایت از آموزش مجازی، حمایت از توسعه صادرات فاوا، توسعه فناوری‌های نوین و طراحی و پیاده‌سازی ابررایانه سیمرغ را در دستور کار خود قرار داد.
معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا درباره عملکردی این معاونت در چهار سال گذشته، گفت: اصولاً پایان دوره کاری هر دولت فرصت مناسبی است تا با نگاهی به مسیر طی شده و مرور فعالیت‌ها و اقدامات و نتایج حاصل از آن‌ها، علاوه بر شناخت نقاط قوت، به بررسی و تحلیل چالش‌ها و موانع اصلی در پیشبرد کارها بپردازیم.
«ستار هاشمی» افزود: این اقدام علاوه بر فراهم کردن امکان انتقال تجربیات به مدیران آینده، آن‌ها را از وضعیت فعلی سازمان در هنگام شروع یک دوره جدید کاری آگاه کرده و دانش و آمادگی ذهنی برای ارائه راهکارها و ابتکارات جدید را فراهم می‌آورد.
وی اضافه‌کرد: در طول حدود دو سال فعالیت در معاونت فناوری و نوآوری سعی کردیم تا با وجود وجود برخی تنگناها و محدودیت‌ها در منابع فنی، عملیاتی، مالی و انسانی از یک‌سو و شیوع پاندمی کرونا و تشدید تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران از سوی دیگر، تلاش کنیم تا با بهره‌گیری حداکثری از منابع و ظرفیت‌های موجود و به‌کارگیری راهکارهای چابک و خلاقانه، گام‌های موثری در پیشبرد فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور برداریم.
راه‌اندازی نسل پنجم ارتباطات
هاشمی، به راه‌اندازی نسل پنجم ارتباطات در کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای وزارت ارتباطات اشاره کرد و گفت: نسل پنجم تلفن همراه که پیاده‌سازی آن از سال ۲۰۲۰ به‌طور جدی در کشورهای مختلف جهان آغاز شده، از لحاظ ویژگی‌های فنی نظیر سرعت، تأخیر و ظرفیت اتصال در مقایسه با نسل‌های قبلی دارای برتری قابل توجه است. بر همین اساس، کاربرد آن محدود به تلفن همراه نبوده و طیف وسیعی از صنایع عمودی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
به گزارش ایرنا، در ایران نیز همگام با کشورهای دیگر، بر اساس نقشه راه تدوین شده، توسعه این فناوری با راهبری این معاونت و همکاری پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و اپراتورهای مخابراتی در دستور کار قرار گرفت و نخستین سایت اینترنت نسل پنجم ارتباطات (۵G)، تابستان سال ۱۳۹۹ به‌طور رسمی در ایران راه‌اندازی شد.
این مقام مسوول تأکید کرد: برای کاربردی شدن این فناوری در حوزه‌های سلامت، شهر هوشمند و حمل و نقل هوشمند نیز تفاهم‌نامه‌های همکاری با سایر ذی‌نفعان منعقد شد، در ادامه نیز با ایجاد چندین سایت دیگر نسل پنجم در شهر تهران و برخی نقاط دیگر کشور مانند مشهد، کیش و شیراز، ارائه خدمات نسل پنجم به‌صورت عمومی در برخی مناطق برای عموم مردم فراهم شد و توسعه سراسری این فناوری در کشور، یکی از اولویت‌های وزارت ارتباطات در دوره آینده خواهد بود.
معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات به طرح «تولید گوشی تلفن همراه» به‌عنوان یکی از دستاوردهای دیگر این دوره معاونت اشاره کرد و افزود: افزایش قیمت ارز در ایران و سیاست‌های حاکمیت در جلوگیری از قاچاق تلفن همراه مانند اجرای طرح رجیستری، در کنار افزایش تقاضای گوشی هوشمند در کشور، زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری و تولید این محصول فراهم کرده است.
حمایت از تولید گوشی‌های هوشمند
وزارت ارتباطات پس از بررسی ابعاد مختلف موضوع، از ابتدای سال ۱۳۹۸ «طرح حمایت از تولید گوشی‌های هوشمند و سیستم عامل بومی» را در برنامه‌ها و اولویت کاری خود قرار داد و اکنون با تدوین طرح و انتشار فراخوان مشارکت در ابتدای سال جاری و با حمایت وزارت ارتباطات و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، زمینه برای ظهور توانمندی‌های صنعتی و تولیدی در حوزه تولید گوشی تلفن همراه در کشور فراهم است.
هاشمی تأکید کرد: شناسایی پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل تولیدکنندگان کشور به‌منظور قرارگیری در چرخه تولید گوشی تلفن همراه، تشکیل شورای راهبری و کارگروه فرا دستگاهی حمایت از تولید گوشی تلفن همراه و جداسازی تعرفه‌های گمرکی گوشی‌های هوشمند و فیچرفون (تلفن همراه دکمه‌ای که صرفا قابلیت تماس و ارسال پیامک دارند) و کاهش تعرفه واردات قطعات و تجهیزات مورد نیاز تولید از جمله اقداماتی است که برای پیشبرد این هدف انجام شده است.
هاشمی اشاره کرد: جلب مشارکت تولیدکنندگانی که دیدگاه تولید باکیفیت جهانی و دستیابی به سهم بازارهای صادراتی دارند، ایجاد ظرفیت تولید با فناوری SKD با مشارکت و حمایت ۵ تولیدکننده منتخب کارگروه در سال اول طرح، ایجاد ظرفیت برای ارتقاء فناوری تولید حداقل سه شرکت به‌صورت CKD در سال دوم و افزایش عمق و طراحی بخش‌های قابل تولید از محصول با توجه به توانمندی‌های داخلی و ایجاد مزیت رقابتی گوشی تلفن همراه داخلی در بازار داخلی و منطقه در سالهای سوم تا پنجم، از اهم سیاست‌های فنی و صنعتی طرح به شمار می‌رود.
وی درباره مهم‌ترین بُعد اقتصادی این طرح خاطرنشان‌کرد: ایجاد اشتغال پایدار به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از مهم‌ترین دستاوردهای این طرح است که در مجموع اشتغال بیش از ۴۳ هزار نفر پس از پایان سالهای اجرای طرح را شامل می‌شود. پرداخت تسهیلات بلندمدت و سرمایه در گردش، اعطای مشوق‌های مالیاتی، بیمه‌ای و صادراتی و همچنین پرداخت تسهیلات به‌منظور گسترش تحقیق و توسعه در حوزه تجهیزات ارتباطی هوشمند، از شاخصه‌های ارزشمند طرح مذکور است.
معاون وزیر ارتباطات در ادامه تاکید کرد: در حوزه سیاست‌گذاری و تنظیم مقررات نیز مدیریت واردات برندهای خارجی، تنظیم تعرفه‌های گمرکی مشروط به تامین نیاز بازار توسط تولیدکنندگان داخلی، زمینه سازی برای مشارکت سرمایه‌گذاران و برندهای خارجی در حوزه همراه هوشمند، ساخت سایت تولیدی یا مشارکت در تولید توسط برندهای خارجی و تخفیف تعرفه مکالمات و دیتا برای گوشی‌های تولید داخل، از موارد مهمی است که در این طرح لحاظ شده است.
بومی‌سازی تجهیزات شبکه
برپایه این گزارش، «بومی‌سازی تجهیزات شبکه و پیوست فناوری» از دیگر فعالیت‌هایی است که در این معاونت انجام شده و با توجه به تحریم‌هایی که علیه ایران صورت گرفته می‌توان به‌عنوان یک گام اساسی و مهم به آن اشاره کرد: بومی‌سازی تجهیزات در زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات یکی از الزاماتی است که در سند اقدامات عملیاتی شبکه ملی اطلاعات مصوب شورای عالی فضای مجازی بر آن تأکید شده است. به‌نحوی که طبق بند ۲۰ این مصوبه مصون‌سازی، کاهش آسیب‌پذیری، افزایش پایداری و تاب‌آوری امنیتی شبکه ملی اطلاعات، بدون اتکا به خدمات خارجی الزامی است.
بر همین اساس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بر اساس وظایف خود در شبکه ملی اطلاعات، ضمن ارائه طرح بومی‌سازی تجهیزات شبکه با همکاری صاحب‌نظران بخش‌های دولتی و خصوصی نسبت به احصاء نیازمندی‌ها و ارائه برنامه زمان‌بندی تولید محصولات بومی شبکه اقدام کرده است.
هاشمی افزود: برای توسعه بومی‌سازی و معرفی محصولات نیز دو نمایشگاه بومی‌سازی تجهیزات در لایه‌های زیرساخت ارتباطی (شهریورماه ۱۳۹۹) و زیرساخت اطلاعاتی (اسفند ماه ۱۳۹۹) در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به این‌که «ایجاد کریدور فاوا و توسعه پژوهش‌های کاربردی برگزیده» یکی دیگر از اقدامات معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات است، افزود: در راستای تجمیع صاحبان فناوری‌های پیشرفته در یک منطقه باهدف هم‌افزایی علمی و فناورانه، رشد کسب‌وکارها و افزایش تولید و صادرات محصولات و خدمات حوزه فاوا، به‌عنوان یکی از پروژه‌های اصلی وزارت در حوزه اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار دارد.
وی گفت: نقاط کانونی اجرای پروژه شامل پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات، منطقه ویژه اقتصادی پیام و پژوهشگاه ICT هستند. در سالهای اخیر به دلیل تحریم‌ها و پیامدهای مربوطه در تعاملات بین‌المللی، تمرکز اصلی در برنامه‌های کوتاه مدت این طرح بر توسعه پارک فاوا قرار گرفته است.
به گفته هاشمی، از جمله مهم‌ترین اقدامات انجام شده در این طرح می‌توان به راه‌اندازی پارک فاوا در زمینی به وسعت ۲۴ هکتار در غرب تهران و توسعه پردیس‌های استانی خصوصاً راه اندازی پارک اقتصاد دیجیتال با تمرکز بر حوزه تولید محتوا در مشهد اشاره کرد که به‌زودی شعب استانی دیگر نیز در سمنان و مازندران راه‌اندازی خواهند شد.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به حمایت از آموزش مجازی، تصریح کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا در اواخر سال ۱۳۹۸ تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با توجه به درخواست‌های نهادهای قانونی و متولیان آموزش عالی و در راستای ایفای نقش مدنی خود اقدامات متنوعی را در جهت حمایت از آموزش مجازی در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز حوزوی پیاده‌سازی و اجرا کرد.
وی افزود: از مهم‌ترین آن‌ها که توسط این معاونت پیگیری و اجرایی شده می‌توان به مواردی نظیر رایگان‌سازی تعرفه ترافیک سامانه‌های آموزش مجازی مراکز دانشگاهی و حوزوی در دو ترم متوالی و اختصاص بسته اینترنت رایگان به اساتید، دانشجویان و طلاب اشاره کرد.
توسعه صادرات محصولات و خدمات فاوا
هاشمی با اشاره به حمایت از توسعه صادرات فاوا، گفت: پیش‌بینی و اجرای برنامه‌های متنوع در زمینه توسعه صادرات محصولات و خدمات فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و افزایش تعاملات بین‌المللی کسب و کارها از طریق تصدی‌گری بخش خصوصی و تسهیل‌گری دولت یکی دیگر از برنامه های معاونت فناوری و نوآوری بوده است.
وی افزود: این برنامه‌ها باهدف توسعه بازار محصولات و خدمات حوزه فاوا با اولویت بخش نرم‌افزار صورت پذیرفت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی نظیر مشارکت در برگزاری نمایشگاه تخصصی حوزه فاوا در کشورهای افغانستان و سوریه و عراق، مشارکت در اعزام شرکت‌های حوزه فاوا به چین برای نشست‌های تجاری و حمایت از برگزاری نشست‌های تجاری تخصصی فاوا به‌صورت مجازی در شرایط کرونا با شرکت‌های متناظر در حوزه جغرافیایی اروپا، آفریقا و منطقه اوراسیا اشاره کرد.
توسعه فناوری‌های نوین
هاشمی تأکید کرد: هم‌زمان با ظهور انقلاب صنعتی چهارم، فناوری‌های نوین نقش حیاتی در آینده کشورها در بخش‌های مختلف صنعتی، اقتصادی و اجتماعی ایفا خواهد کرد، از همین رو داشتن برنامه مدون برای توسعه این فناوری‌ها در کشور امری ضروری است.
معاونت فناوری و نوآوری باهدف شناخت و بررسی وضعیت فعلی فناوری‌های نوین در کشور، انجام مطالعات تطبیقی در سایر کشورهای جهان و همچنین آینده پژوهی و تدوین نقشه راه و برنامه عملیاتی برای رسیدن به وضعیت مطلوب این فناوری‌ها، اقدامات و پروژه‌های پژوهشی و عملیاتی را با تمرکز بر دو فناوری اینترنت اشیا و هوش مصنوعی در دستور کار قرار داده است.
ابر رایانه سیمرغ
طراحی و پیاده‌سازی ابررایانه سیمرغ از دیگر اقداماتی است که در معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات انجام شده است. هاشمی در این‌باره گفت: طراحی و ساخت ابررایانه سیمرغ با توان پردازشی در مقیاس پتافلاپس، در راستای حمایت از توسعه هدفمند خدمات محاسباتی و پردازشی فوق سریع و با کارایی بالا، یکی از پروژه‌های اولویت‌دار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که با راهبری این معاونت و همکاری پژوهشگاه ICT و دانشگاه امیرکبیر پیاده سازی و در اردیبهشت ماه سال جاری راه‌اندازی شد.