به گزارش ایرنا اثر باستانی ارگ نادری که در فهرست آثار ملی به شماره ۷۰۳ ثبت شده، اکنون بزرگترین و مهم ترین محوطه باستانی شمال شرق ایران و نخستین مرکز فرهنگ و تمدن خراسان شمالی است. این اثر باستانی مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد است و از نخستین محوطه های مسکونی حاشیه رودخانه اترک محسوب می شود.
ارگ نادری همانند کوهی در داخل شهر کهن و باستانی شیروان قرار گرفته است که بر دشت این شهر خراسان شمالی اشراف دارد و رودخانه اترک از کنار آن می گذرد.
عواملی مانند بارندگی های سیل آسای سال های گذشته، تخصیص نیافتن به موقع اعتبارات برای ادامه کاوش ها، حضور افراد معتاد، حفر چاله هایی داخل محوطه، روشن کردن آتش، ریختن زباله، تردد های مکرر موتور سیکلت در اطراف این اثر تاریخی چهره و منظره زشتی را ایجاد کرده گویا این اثر باستانی مهم از دید مسوولان مورد غفلت واقع شده است.
همچنین به گفته علاقه مندان به آثار میراث فرهنگی در سال های اخیر ایجاد دکل صدا و سیما و ساخت راه ماشین رو که به صورت مارپیچ از بخش شرقی این تپه آغاز و تا راس تپه در قسمت های شمالی ادامه یافته است، خرابی های زیادی به این اثر تحمیل کرده که باید برای آن چاره جویی شود.
مرمت و ساماندهی این اثر موجب جذب گردشگر، حفظ هویت شیروان و حفظ آن می شود و این تپه با این قدمت نشان دهنده آن است که شیروان با آمدن اقوام مختلف قدمت خود را حفظ کرده است.
سرپرست گروه حفاری اثر باستانی ارگ نادری شیروان گفت: کاوش فصل اول در سال ۹۵ و فصل دوم در مردادماه سال ۹۷ انجام شد که گروه باستان شناسی چین و فرانسه در این زمینه تفاهم نامه منعقد کردند و فصل سوم کاوش اخیرا شروع شده است و به دلیل بیماری کرونا امکان حضور تیم خارجی وجود نداشت.
علی اکبر وحدتی با ابراز گلایه از بی توجهی به این اثر باستانی اظهار داشت: این اثر داخل محدوده مسکونی و در محدوده آسیب های اجتماعی قرار دارد که نیاز به تخصیص به موقع اعتبارات، ساماندهی مستمر، مرمت و متوقف نشدن کاوش دارد زیرا اطراف محوطه دیوارهایی فرسوده است که بر اثر خشتی های ایجاد شده توسط معتادان بارندگی های سیل آسا و عدم رسیدگی امکان ریزش وجود دارد.
وی با بیان اینکه بحش های بالای تپه به خاطر دکل صدا و سیما برداشت شده است گفت: با کاوش بخش های پایین قدیمی ترین دوران سکونت به دست آمد و در بالاترین سطح لایه یک ترانشه ایجاد شد ولی اینگونه تخریب ها آثار دوران قاجاریه و صفویه را تحت تاثیر قرار داده و به قلعه اسلامی آسیب وارد شده است.
وحدتی افزود: همچنین در ضلع شمالی غربی ردپای بقایای دیواری که در عصر مفرغ است که اطراف آن حصار پیرامونی وجود دارد و در کاوش های فصول قبل بخش هایی از دیوار بزرگ و پهن در عمق چهار متری است.
سرپرست حفاری تپه ارگ نادری شیروان گفت: امسال یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای کاوش و ساماندهی این اثر باستانی در نظر گرفته شده است اما با توجه به اهمیت اثر تاریخی ضرروی است هر ساله مبلغی به صورت مستمر در نظر گرفته شود تا سایت موزه در آن ایجاد شود.
وحدتی با ابراز گلایه از حضور گسترده معتادان در اطراف این اثر باستانی اظهار داشت: معتادان چاله هایی را داخل محوطه حفر کرده و سرپناهی برای خود درست کردند، آثار روشن کردن آتش که در دیوار باقی مانده، منظره را زشت کرده، ریختن زباله و ایجاد راه که تردد وسایل نقلیه را تسهیل و افزایش داده، آسیب ها را تشدید کرده است.
سرپرست حفاری تپه ارگ نادری شیروان بابیان اینکه نیروهای یگان برای این اثر تاریخی سرکشی نمی کنند افزود: ۹۰ درصد خسارت ها ناشی از عوامل انسانی و ۱۰ درصد عوامل طبیعی است که موجب تخریب بنا شده است، تپه هایی با قدمت هشت هزار سال هنوز پابرجاست و دچار تخریب نشده در صورتی که این اثر تاریخی پنج هزار ساله بسیار دستخوش آسیب های انسانی شده است.
طی تماس ها و پیام های مکرر خبرنگار ایرنا با سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی، او در خصوص حضور معتادان و آسیب های انسانی به این اثر از ارائه هرگونه اطلاعاتی خودداری کرد.
علی مستوفیان اظهار داشت: تمامی آثار تاریخی در معرض آسیب حوادث طبیعی هستند که پیگیر جذب اعتبار شدیم واینک اعتبار جذب شده است.
تپه باستانی ارگ نادری شیروان بزرگترین تپه دست ریز خاکی ایران ۲۵ متر ارتفاع و ۹۰ متر قطر دارد که به علت فرسایش از ارتفاع تپه کاسته شده است.
این تپه سابقا مرکز حکومت و فرماندهی شمال خراسان بود که این بنای تاریخی دارای حصار و چهار برج مرتفع بود و عمارت حاکم بر بلندایش مستقر بود و دور تا دور آن دیوار شهر بند قرار داشت.
سفال های به دست آمده از تپه باستانی ارگ شیروان نظیر تپه باستانی است و نوع سفال ها قرمز با نقوش سیاه مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد است که به عنوان کهن ترین زیستگاه خراسان شمالی مورد تحقیق و بررسی و پژوهش باستان شناسان ایرانی و خارجی قرار گرفته است.
تپه باستانی ارگ شیروان در روزگاران گذشته محل برگزاری مسابقات کشتی پهلوانی باچوخه خراسان بود که این بنای تاریخی برای چندمین بار توسط باستان شناسان گمانه زنی گردید و این تپه باستانی مهم ترین بنای تاریخی و سند هویت شمال خراسان است.