تهران- ایرنا - پایگاه تحلیلی "اورآسیا ریورو" روز سه شنبه در تحلیلی، خروج سربازان خارجی از خاک افغانستان را عامل بی ثباتی در این کشور ارزیابی کرده و نوشت که این اقدام آمریکا ترس از مسائل امنیتی را در کشورهای همسایه افغانستان نیز افزایش داده است.

به گزارش ایرنا، این پایگاه خبری- تحلیلینوشت: با شروع خروج  رسمی نیروهای آمریکایی و سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا این اقدام را پایان جنگ در افغانستان نامید و در ادامه کنترل پایگاه هوایی «بگرام» در ۲۵ کیلومتری شمال کابل را نیز به نیروهای افغان واگذار کرد.

اوایل سال جاری جو بایدن تا ۱۱ سپتامبر ضرب العجلی برای خروج نیروهای آمریکایی تعیین کرده بود اما روز ۹ ژوئیه شبکه خبری «بی بی سی» اعلام کرد خروج سربازان آمریکایی و ناتو تا ۳۱ اوت ۲۰۲۱  کامل خواهد شد. اما با توجه به فعالیت های ارتش افغانستان به نظر می رسد به زمانی این چنین طولانی نیازی نیست. تحلیل گران انتظار داشتند تا اواسط ژوئن خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان کامل شود. 

در این میان خروج سربازان آمریکایی موجب افزایش نگرانی های جدی در میان کشورهای آسیای میانه شد. تشویش به ویژه در پاکستان، ایران، چین و هند رایج است. ریشه این تشویش ها مسائل امنیتی است. در ۲۰ سال گذشته دولت آمریکا نزدیک به ۲.۵ تریلیون دلار در افغانستان هزینه کرده است و کشورهای آسیای میانه به خوبی از این موضوع آگاهند. آنها اکنون تنها نگران این مسئله هستند که افغانستان بار دیگر به جهنمی تبدیل شود و دامنه  آتش به کشورهای آنها نیز کشیده شود. به عبارتی امنیت کشورهای مذکور مختل شود. در این شرایط این کشورها باید متحمل صرف بودجه ای اضافی و غیرمنطقی برای حفظ امنیت خود شوند. 

الگوهای شکاف امنیتی از هم اکنون ظاهر شده است. طالبان تقریبا ده ها منطقه در افغانستان را به تصرف خود درآوردند و بعضی از شهرهای بزرگ را اشغال کردند. 

گزارش سازمان ملل متحد که در ماه ژوئن منتشر شد نشان می دهد ۸۰ درصد خاک افغانستان در کنترل طالبان است. 

خبرگزاری «رویترز» اعلام کرد طالبان ادعا می کند هفته گذشته کنترل بیش از ۷۵ درصد خاک افغانستان را بدست آورده است. با این حال این ادعا از سوی دولت مرکزی افغانستان رد شده است. 

«اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان معتقد است نیروهای دولتی توانایی رویارویی با جنگجویان را دارند. 

«جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا نیز در سخنرانی ۸ ژوئیه خود در کاخ سفید تاکید کرده بود نیروهای دولت افغانستان توانایی شکست دادن طالبان را دارند.

با این وجود با ادامه و افزایش حملات طالبان در این کشور، بسیاری از نیروهای افغان به کشورهای همسایه فرار کردند و ترس از همین نقطه آغاز می شود. 

سربازان مرزی تاجیکستان می گویند ۱۳۴ سرباز افغان چند روز پیش به این کشور فرار کردند. ۳۵ سرباز مرزی و سرباز محلی نیز پس از حمله طالبان به منطقه « شورتپه» به ازبکستان گریختند. تا ۵ ژوئیه بیش از هزار سرباز افغان از مرز ایالت «بدخشان» وارد خاک تاجیکستان شدند. 

گفتنی است که طالبان کنترل چندین مرز مهم در افغانستان را نیز به دست آورده  است؛ از جمله «اسپین بولداک» که از مناطق مهم مرزی با پاکستان است. «آمودریا» و رودخانه های «پنج» که مرز آبی میان افغانستان و ازبکستان می باشند در هفته های گذشته تحت کنترل طالبان درآمده است.

از آنجا که طالبان این مرزهای بین المللی را تصرف کرده اند سیل عظیمی از پناهندگان افغان به سمت کشورهای آسیای میانه می روند تا از آنجا خود را به اروپا و روسیه برسانند. بسیاری از مردم به خاطر جنگ خانه های خود را ترک کردند. از ابتدای سال حدود ۳ هزار نفر از شهروندان افغانستان آواره شدند. حال این موضوع روسیه را نیز بسیار نگران کرده است. 

روسیه در حال حاضر نگران بی ثباتی گسترده در آسیای میانه است. این در حالی است که چین نیز از قدرت گیری طالبان ناراضی است و آنرا تهدیدی برای پروژه «یک کمربند، یک جاده ( راه ابریشم)» خود می داند.