تهران- ایرنا- عرضه نمایه‌های کمیک در قاب هنر در گذر زمان توجه مجموعه‌داران را به آثار «روی لیختن‌اشتاین» جلب و او را به یکی از گرانترین هنرمندان تاریخ حراج‌های هنری تبدیل کرده است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، روی لیختن‌اشتاین (۱۹۹۷- ۱۹۲۳) نقاش معروف آمریکایی و از پیشگامان هنر عامه یا پاپ آرت بود، هنری که با تصاویر و تکنیک‌هایی که از فرهنگ عامه گرفته شده بود در برابر تکنیک ها و مفاهیم اکسپرسیونیسم انتزاعی قدبرافراشت.

لیختن اشتاین در دوران نوجوانی برای مدتی کوتاه در کلاس های آبرنگ رجینالد مارش، نقاش رئالیست آمریکایی، شرکت کرد. وی پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، در سال ۱۹۴۰ وارد دانشگاه ایالتی اوهایو شد و سه سال بعد برای شرکت در جنگ جهانی دوم به عنوان سرباز به اروپا رفت. این نقاش مطرح آمریکایی از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۱ در دانشگاه اوهایو تدریس کرد و در سال ۱۹۴۹ مدرک کارشناسی ارشد خود را گرفت.  

لیختن اشتاین در آغاز حرفه هنری خود، از سبک‌های مختلف هنر مدرن برای به تصویر کشیدن مضامین مربوط به آمریکای غربی استفاده می‌کرد. وی در این راه تا جایی پیش رفت که حتی در سال ۱۹۵۷ اکسپرسیونیسم انتزاعی را هم امتحان کرد، سبکی که خودش بعدها به خلق نقیضه‌های هنری از آن پرداخت. علاقه لیختن اشتاین به کارتون های کمیک به عنوان یک درون مایه هنری، با نقاشی میکی موس و دانلد داک شروع شد که وی در سال ۱۹۶۹ برای کودکانش کشید. اگرچه این هنرمند در ابتدا از تکنیکش راضی نبود و از این کپی کاری بی‌واسطه و مستقیم حس خوبی نداشت، کم کم لذت را در ارائه نمایه‌های کمیک در قالب هنر پیدا کرد. وی ابعاد بومش را بزرگتر کرد و برای پرداختن به ژانرهایی چون ژانر عاشقانه، جنگی و علمی- تخیلی، قواعد تصویری و زبانی کمیک‌ها را به دلخواه خود تغییر داد.

اولین نمایشگاه تک نفره لیختن اشتاین که در سال ۱۹۶۲ در شهر نیویورک برگزار شد، یک موفقیت تجاری بزرگ بود و او را به شهرت جهانی رساند. وی در ادامه مسیر موفقیت‌هایش در سال ۱۹۶۶ به اولین هنرمند آمریکایی تبدیل شد که در گالری تیت لندن نمایشگاه برپا می‌کرد.

لیختن اشتاین یک بار گفته بود:

مطمئن نبودم هنر عامه یا آثار من بیش از ۶ ماه دوام بیاورند.

اما این هنرمند امروزه یکی از گرانترین نقاشان سبک هنر عامه است. گرانترین اثر وی نقاشی شاهکار (۱۹۶۲) از اوست که در سال ۲۰۱۷ در یک حراج خصوصی به قیمت ۱۶۵ میلیون دلار چکش خورد. اگرچه حراج‌های عمومی آثار لیختن‌اشتاین هنوز راه درازی تا رسیدن به این رکورد دارند اما در کنار هم وی را به یکی از گرانترین هنرمندان در بازار حراج‌های هنری تبدیل کرده‌اند.

نشریه آرت نیوز فهرستی از گرانترین آثار لیختن‌اشتاین در حراج های عمومی منتشر کرده است که در ادامه مشاهده می‌کنید:  

پرستار (Nurse)، ۱۹۶۴

تابلوی پرستار اثر روی لیختن اشتاین نوامبر سال ۲۰۱۵ در حراجی کریستیز به قیمت ۹۵ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار فروخته شد. این تابلو برخلاف اکثر آثار هنری گرانقیمت، تنها یک مشتری داشت. از همین رو گمانه‌زنی‌ها بالا گرفت، آیا مشتری تلفنی که این تابلو را خرید همان فرانسوا پینو مالک کریستیز بود؟ با گذشت ۶ سال هنوز کسی از هویت خریدار این تابلو خبر ندارد.

تابلوی پرستار در سال ۲۰۱۵ توسط باربارا لی، مجموعه‌دار اهل بوستون، به فروش گذاشته شد. لی این تابلو را در سال ۱۹۹۵ به صورت تلفنی و به قیمت ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار از حراجی ساتبیز خریده بود. این تابلو قبل از این که به لی برسد، در مالکیت چند مجموعه‌دار معروف از جمله پیتر برنت و کارل استروهر بود. پرستار لیختن اشتاین همچنین زمانی به لئون کراوشر تعلق داشت، مجموعه دار معروف هنر عامه که عکسی از او در کنار تابلوی پرستار که به دیوار اتاق خوابش آویخته شده، در مجله لایف هم منتشر شد.  

زنی با کلاه گلدار (Woman with Flowered Hat)، ۱۹۶۳

لیختن اشتاین در طول حرفه هنری خود با آثار دیگر هنرمندان بازی می‌کرد؛ از آثار نقاشان مشهوری چون کلود مونه و پابلو پیکاسو طرح‌های منحصربه فرد و شناخته شده را برمی‌داشت و آنها را با نقطه‌گذاری به نوعی تغییر می‌داد که گویی تصاویر بزرگنمایی شده از دل کتاب های کمیک هستند. نقاشی زنی با کلاه گلدار یکی از سه اثری است که لیختن اشتاین در دهه ۱۹۶۰ میلادی براساس آثار پیکاسو کشید. پرتره لیختن اشتاین از دورا مار (معشوقه پیکاسو) در سال ۲۰۱۳ در یکی از حراج های کریستیز به قیمت ۵۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار به لارنس گراف، مجموعه‌دار معروف انگلیسی، فروخته شد. این تابلو که ارزش تخمینی آن چیزی در حدود ۳۰ میلیون دلار برآورد شده بود، جزئی از یک حراجی موفق ۴۹۵ میلیون دلاری بود که در زمان خود مثل بمب صدا کرد.

دختر خوابیده (Sleeping Girl)، ۱۹۶۴

تابلوی دختر خوابیده از لیختن اشتاین ماه مه سال ۲۰۱۲ در حراجی ساتبیز نیویورک به قیمت ۴۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار چکش خورد، در حالی که ارزش تخمینی آن ۳۰ میلیون دلار برآورد شده بود. در اوایل دهه ۱۹۶۰، وقتی لیختن اشتاین به استفاده از تصاویر دی سی کامیکس در خلق آثارش روی آورد، به مجموعه داستان‌های مصور Girls’ Romance ارادت خاصی داشت. وی از این کتاب تصویر یک دختر موبلوند با چشمان گریان را برداشت و در نقاشی‌هایش تغییراتی جزئی روی این شخصیت اعمال کرد. به عنوان مثال در تابلوی دختر خوابیده این کاراکتر را در حالی نشان می‌دهد که به جای گریه کردن، خوابیده است.

تمام اتاق را می‌بینم، کسی داخل نیست! (!I can see the whole room!… and there’s nobody in it)، ۱۹۶۱

نقاشی مربع شکل تمام اتاق را می‌بینم در ابعاد ۱.۲ متری، نوامبر سال ۲۰۱۱ به ارزش تخمینی ۳۵ تا ۴۵ میلیون دلار در حراجی کریستیز نیویورک به مزایده گذاشته شد و به قیمت ۴۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار فروش رفت. این نقاشی که قدمت آن به سال ۱۹۶۱ برمی‌گردد، در نمایشگاه سال ۱۹۸۳ موزه هنرهای آمریکایی ویتنی با عنوان «نمایشگاه هنر کمیک: کارتون‌ها در نقاشی و هنر عامه» نیز به نمایش گذاشته شد.

لیختن اشتاین تابلوی تمام اتاق را می‌بینم را با اقتباس از یک عکس کمیک و به افتخار تابلوی چشم (L’Oeil) اثر رنه ماگریت نقاش معروف سورئال کشید. این اثر زمانی به امیلی و برتون ترمین مجموعه‌داران آمریکایی حوزه هنر مدرن و معاصر تعلق داشت.

حلقه (The Ring)، ۱۹۶۲

استفان ادلیس مجموعه‌دار هنری اهل شیکاگو و از غول‌های صنعت پلاستیک ماه مه سال ۲۰۱۵ تابلوی حلقه از لیختن اشتاین را در حراجی ساتبیز نیویورک به فروش گذاشت؛ درست همان سالی که او و همسرش، گائل نیسون، یک مجموعه هنری به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار را به موسسه هنر شیکاگو اهدا کردند. ارزش تخمینی این تابلوی نقاشی ۵۰ میلیون دلار برآورد شده بود اما در نهایت پایین‌تر از این مقدار چکش خورد و به قیمت ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار فروخته شد. البته ادلیس از این حراج خیلی ضرر نکرد چون تابلوی مذکور را در سال ۱۹۹۷ در یک حراجی تنها به قیمت ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار خریده بود.

آه...بسیار خب (Ohhh…Alright…)، ۱۹۶۴

نقاشی آه.. بسیار خب از لیختن‌اشتاین سال ۲۰۰۵ در حراجی ماه نوامبر کریستیز به قیمت ۴۲ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار فروخته شد که در زمان خود یک رکورد به حساب می‌آمد. لیختن‌اشتاین کاراکتر زن مو قرمز این نقاشی را از کتاب مصور Secret Herats دی سی کامیکس برداشته است.

رد قرمز و آبی قلمو (Red and White Brushstrokes)، ۱۹۶۵

لیختن اشتاین در سالهای ۶۵-۱۹۶۴ مجموعه‌ای از رد قلموها کشید. این مجموعه نقیضه‎‌ای بر سبک اکسپرسیونیسم انتزاعی بود که در آن زمان بازار پررونقی داشت. نقاشی رَدِ قرمز و آبی قلمو از این هنرمند آمریکایی در ماه مه سال ۲۰۱۷ در حراجی ساتبیز به مزایده گذاشته شد و به قیمت ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار به فروش رفت. ارزش تخمینی این تابلو چیزی بین ۲۵ تا ۳۵ میلیون دلار برآورد شده بود.