دهم خرداد ماه بود که آیین رسمی معرفی بوشهر به عنوان نخستین پایتخت قرآنی کشور در سال ۱۴۰۰ با پیام سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کلید خورد و عبدالهادی فقهی زاده معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در همان روز گفت که ۷۵۰ روستای کشور با هدف انتخاب به عنوان روستای قرآنی مدارک خود را به دبیرخانه این طرح ملی ارسال کرده اند تا در نهایت ۱۰ روستا به عنوان روستای قرآنی معرفی شود.
وی افزود: معرفی ۱۰ روستای قرآنی ایران یکی از طرح‌های ملی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که این مهم در قالب طرح‌نامه محقق خواهد شد.
فقهی زاده دی ماه سال گذشته نیز به ایرنا گفت: بیش از ۳۵ هزار روستا با قابلیت های فراوان در کشور وجود دارد. درنظر گرفتیم هر سال ۱۰ روستای برتر قرآنی را بر اساس شاخصه های تعریف شده شناسایی و معرفی کنیم. باور ما این است که عنوان روستای قرآنی عنوان پربرکتی خواهد بود که در سال های بعد بر این روستاها خواهد ماند و اندک اندک به پایگاه های جدی تری برای ترویج گفتمان قرآنی و ساماندهی فعالیت های پراکنده قرآنی تبدیل خواهد شد.
مرتضی خدمتکار مدیر کل دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز یکشنبه به خبرنگار معارف ایرنا گفت: بعد از اعلام فراخوان اولین انتخاب روستای قرآنی ایران و راه اندازی سامانه این رویداد، اطلاعات هزار و ۹۷ روستا از سوی دهیاران در سامانه به ثبت رسید و مستندات مربوطه بارگذاری شد. هیات های انتخاب استانی بلافاصله کار خود را با همکاری دستگاه هایی مانند استانداری ها، ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور و سازمان دارالقرآن الکریم آغاز کردند و تمام استان ها مکلف شدند حداکثر تا سه روستا را به عنوان روستای قرآنی معرفی کنند.
وی افزود: در مجموع ۳۷ روستا از سوی استان ها معرفی شد که از این میان ۱۸ استان توانستند ۵۰ درصد امتیاز یعنی ۱۰۰ امتیاز را کسب کنند. ما این ۱۸ روستا را در هیات انتخاب مرکزی جزو انتخاب مرحله اول خودمان قرار دادیم که با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف مانند سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد کانون های مساجد و نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی به بررسی این روستاها پرداختیم و نتیجه آن در مرحله اول انتخاب ۱۸ روستا از ۱۸ استان به عنوان نامزد بود.
خدمتکار اضافه کرد: پس از ارزیابی هزار و ۹۸ روستای ثبت نامی در سامانه طرح ملی انتخاب روستای قرآنی ایران توسط هیأت های انتخاب در استان ها و معرفی ۳۷ روستا از ۲۵ استان کشور، هیأت انتخاب مرکزی با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف کار خود را آغاز کرد که در مرحله اول، ۱۸ روستا برای ارزیابی میدانی مستندات و گزارش های دریافتی انتخاب شد.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، هیأت انتخاب مرکزی، بر اساس گزارش ناظران اعزامی به ۱۸ روستا شامل اندبیل از استان اردبیل، چارک از استان بوشهر، قراخیل از استان مازندران، دنگلان از استان گلستان، محمدآباد از استان فارس، ده عرب از استان یزد، بیلند از استان خراسان رضوی، دشت از استان خراسان شمالی، دادران از استان خراسان جنوبی، رمکان و کشپیری از استان هرمزگان، اژدهاتو از استان زنجان، فرسش از استان لرستان، بهرام آباد از استان تهران، افتر از استان سمنان، دریجان از استان کرمان، قهریزجان از استان اصفهان و فردو از استان قم، کار امتیازدهی به این روستاها را بر اساس شاخص های مشخص شده انجام دادند و در نهایت روستاهای قرآنی نخستین دوره طرح ملی انتخاب روستای قرانی ایران را تعیین کردند.
خدمتکار درباره شرایط روستاهایی که به عنوان روستای قرآنی معرفی می شوند، گفت: شاخص هایی را در چهار حوزه تعیین کردیم که شامل فرهنگ عمومی دینی مانند مسجد، کتابخوانی، ایثارگران و شهدا، حوزه دوم آموزش و پژوهش قرآنی، حوزه سوم تبلیغ و ترویج قرآنی و حوزه چهارم کاهش آسیب های اجتماعی است. به عبارت دیگر میزان ضریب آسیب های اجتماعی را به حوزه فرهنگ دینی ارتباط دادیم. یعنی فقط برگزاری یک محفل قرآنی یا داشتن یک موسسه قرآنی نمی تواند نشان دهنده تحقق فرهنگ قرآنی باشد. در واقع نسبت فعالیت های این روستاها را با حوزه آسیب های اجتماعی تعریف کرده ایم که هر کدام سهم و امتیازی دارند.
این مقام مسئول ادامه داد: هدف گذاری ما در این مساله بحث الگوسازی بود. ما روستاهای شاخصی داریم که در حوزه فعالیت های قرآنی و فرهنگ قرآنی پیشگام هستند. با اجرای این طرح می توانیم روستاهای شاخص را به مردم به ویژه در مناطق روستایی و عشایری کشور معرفی کنیم تا یک جریان سازی ایجاد شود.
وی افزود: در این طرح فردی انتخاب نمی شود بلکه اعطای نشان روستای قرآنی را خواهیم داشت. طراحی هایی در این زمینه صورت گرفته تا در ورودی روستا نصب شود و از طرف دیگر حمایت ویژه برای توسعه فعالیت های قرآنی این روستاها در سال ۱۴۰۰ را در نظر داریم. در سال های بعد روستاهایی دیگر به عنوان روستاهای قرآنی معرفی می شود و به مرور زمان با ایجاد یک شبکه، روستاهای قرآنی به تبادل تجربیات و ایده ها می پردازند و از ظرفیت های یکدیگر استفاده می کنند.