به گزارش ایرنا، دهم خرداد ماه امسال بود که آیین رسمی معرفی بوشهر به عنوان نخستین پایتخت قرآنی کشور در سال ۱۴۰۰ با پیام سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کلید خورد و عبدالهادی فقهی زاده معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در همان روز گفت که ۷۵۰ روستای کشور نیز با هدف انتخاب به عنوان روستای قرآنی مدارک خود را به دبیرخانه این طرح ملی ارسال کرده اند تا در نهایت ۱۰ روستا نیز به عنوان روستای قرآنی معرفی شود.
فقهی زاده دی ماه سال گذشته نیز به ایرنا گفت: بیش از ۳۵ هزار روستا با قابلیت های فراوان در کشور وجود دارد. درنظر گرفتیم هر سال ۱۰ روستای برتر قرآنی را بر اساس شاخصه های تعریف شده شناسایی و معرفی کنیم. باور ما این است که عنوان روستای قرآنی عنوان پربرکتی خواهد بود که در سال های بعد بر این روستاها خواهد ماند و اندک اندک به پایگاه های جدی تری برای ترویج گفتمان قرآنی و ساماندهی فعالیت های پراکنده قرآنی تبدیل خواهد شد.
امروز طی آیینی هفت روستا به عنوان روستاهای برتر قرآنی کشور از میان اسامی و مستندات ارسالی به دبیرخانه معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب و به شرح زیر معرفی و تجلیل شدند.
اندبیل از استان اردبیل، بیلند از استان خراسان رضوی، چارک از استان بوشهر، قراخیل از استان مازندران، محمدآباد از استان فارس، ده عرب از استان یزد و فردو از استان قم.
مرتضی خدمتکار مدیر کل دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه این آیین به خبرنگار معارف ایرنا گفت: بعد از اعلام فراخوان اولین انتخاب روستای قرآنی ایران و راه اندازی سامانه این رویداد، اطلاعات هزار و ۹۷ روستا از سوی دهیاران در سامانه به ثبت رسید و مستندات مربوطه بارگذاری شد. هیات های انتخاب استانی بلافاصله کار خود را با همکاری دستگاه هایی مانند استانداری ها، ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور و سازمان دارالقرآن الکریم آغاز کردند و تمام استان ها مکلف شدند حداکثر تا سه روستا را به عنوان روستای قرآنی معرفی کنند.
وی افزود: در مجموع ۳۷ روستا از سوی استان ها معرفی شد که از این میان ۱۸ استان توانستند ۵۰ درصد امتیاز یعنی ۱۰۰ امتیاز را کسب کنند. ما این ۱۸ روستا را در هیات انتخاب مرکزی جزو انتخاب مرحله اول خودمان قرار دادیم که با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف مانند سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد کانون های مساجد و نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی به بررسی این روستاها پرداختیم و نتیجه آن در مرحله اول انتخاب ۱۸ روستا از ۱۸ استان به عنوان نامزد بود.
خدمتکار اضافه کرد: پس از ارزیابی هزار و ۹۸ روستای ثبت نامی در سامانه طرح ملی انتخاب روستای قرآنی ایران توسط هیأت های انتخاب در استان ها و معرفی ۳۷ روستا از ۲۵ استان کشور، هیأت انتخاب مرکزی با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف کار خود را آغاز کرد که در مرحله اول، ۱۸ روستا برای ارزیابی میدانی مستندات و گزارش های دریافتی انتخاب شد.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، هیأت انتخاب مرکزی، بر اساس گزارش ناظران اعزامی به ۱۸ روستا شامل اندبیل از استان اردبیل، چارک از استان بوشهر، قراخیل از استان مازندران، دنگلان از استان گلستان، محمدآباد از استان فارس، ده عرب از استان یزد، بیلند از استان خراسان رضوی، دشت از استان خراسان شمالی، دادران از استان خراسان جنوبی، رمکان و کشپیری از استان هرمزگان، اژدهاتو از استان زنجان، فرسش از استان لرستان، بهرام آباد از استان تهران، افتر از استان سمنان، دریجان از استان کرمان، قهریزجان از استان اصفهان و فردو از استان قم، کار امتیازدهی به این روستاها را بر اساس شاخص های مشخص شده انجام دادند و در نهایت روستاهای قرآنی نخستین دوره طرح ملی انتخاب روستای قرانی ایران را تعیین کردند.
خدمتکار درباره شرایط روستاهایی که به عنوان روستای قرآنی معرفی می شوند، گفت: شاخص هایی را در چهار حوزه تعیین کردیم که شامل فرهنگ عمومی دینی مانند مسجد، کتابخوانی، ایثارگران و شهدا، حوزه دوم آموزش و پژوهش قرآنی، حوزه سوم تبلیغ و ترویج قرآنی و حوزه چهارم کاهش آسیب های اجتماعی است. به عبارت دیگر میزان ضریب آسیب های اجتماعی را به حوزه فرهنگ دینی ارتباط دادیم. یعنی فقط برگزاری یک محفل قرآنی یا داشتن یک موسسه قرآنی نمی تواند نشان دهنده تحقق فرهنگ قرآنی باشد. در واقع نسبت فعالیت های این روستاها را با حوزه آسیب های اجتماعی تعریف کرده ایم که هر کدام سهم و امتیازی دارند.
این مقام مسئول ادامه داد: هدف گذاری ما در این مساله بحث الگوسازی بود. ما روستاهای شاخصی داریم که در حوزه فعالیت های قرآنی و فرهنگ قرآنی پیشگام هستند. با اجرای این طرح می توانیم روستاهای شاخص را به مردم به ویژه در مناطق روستایی و عشایری کشور معرفی کنیم تا یک جریان سازی ایجاد شود.
وی افزود: در این طرح فردی انتخاب نمی شود بلکه اعطای نشان روستای قرآنی را خواهیم داشت. طراحی هایی در این زمینه صورت گرفته تا در ورودی روستا نصب شود و از طرف دیگر حمایت ویژه برای توسعه فعالیت های قرآنی این روستاها در سال ۱۴۰۰ را در نظر داریم. در سال های بعد روستاهایی دیگر به عنوان روستاهای قرآنی معرفی می شود و به مرور زمان با ایجاد یک شبکه، روستاهای قرآنی به تبادل تجربیات و ایده ها می پردازند و از ظرفیت های یکدیگر استفاده می کنند.
معرفی روستاهای قرآنی
روستای قرانی بیلند
روستای بیلند یکی از بزرگترین روستاهای شهرستان گناباد بوده و در فاصله پنج کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد. این روستا جمعیتی بالغ بر پنج هزار نفر دارد. در حال حاضر همه اهالی با قرآن آشنا هستند و از بین آن ها حدود ۸۵۰ نفر قرآن آموز به صورت تخصصی مشغول فراگیری دانش و فنون قرانی هستند.
تعداد زیادی از جوانان این روستا به عنوان طلبه در حوزه های علمیه مشغول به تحصیل هستند. در روستای بیلند دارای ۲۳ مسجد و حسینیه و هفت کتابخانه و درکنار آن هفت موسسه قرآنی و۱۰موقوفه قرآنی فعال است. مادران و زنان روستای بیلند به خاطر پوشش و حجاب خود که برگرفته از سنت فاطمی است در بین مردمان این خطه شهره اند. مردمان روستای بیلند با برگزاری سوگواری های پرشور در قالب دسته های عزاداری طولانی و پرجمعیت در جذب گردشگران از شهرهای دور و نزدیک در ایام محرم نقش بسزایی دارند.
بیلند، روستایی است که طنین دلنشین قرآن کریم در کوچه و پس کوچه هایش، پیچیده تا آواز قاریان قرآن این روستا بر سر زبان ها بیفتد؛ روستایی که نور قرآن بر تک تک اهالی تابیده و در حال حاضر بیش از ۷۵ دوره آموزش قرآن، با حال و هوای معنوی و سنتی در آن برگزار می شود. مهد عالم مجاهد و ربانی علامه شیخ محمد تقی بهلول است که در چهار سالگی حافظ کل قرآن شد.
به دلیل گسترش فعالیت های قرآنی در روستای بیلند از گذشته تاکنون و تعداد زیاد حافظان و قاریان و عالمان دینی و همچنین پایبندی عموم مردم به شعائر دینی و قرانی، این روستا در بین مردم منطقه به عنوان دارالمومنین لقب گرفته است.
تقدیم ۲۸ شهید و بیش از ۴۵۰ آزاده و جانباز و ۲۸ عالم شاخص از دیگر افتخارات روستای قرانی بیلند شهرستان گناباد از استان خراسان رضوی است.
روستای قرانی چارک
روستای چارک از روستاهای بخش مرکزی شهرستان دشتی و در ۱۴ کیلومتری مرکز شهرستان یعنی خورموج، با حدود هزار نفر جمعیت واقع شده است. اکثر جمعیت روستا را سادات تشکیل می دهند. تعلیم و تعلم قرآن و معارف قرآنی، از دیرباز در روستای چارک رواج داشته است.
تشکیل مکتب خانه های قدیمی با شیوه های سنتی در سرتاسر استان، از این روستا سرچشمه گرفته است؛ بطوری که در تمامی نقاط استان، هم اکنون نیز از وجود مدرسان و معلمان قرآنی این روستا برای آموزش قران استفاده می کنند. از ویژگی های مکاتب و آموزش های سنتی این روستا که کمتر جایی رواج داشته، استفاده از شیوه های خاص هجائی است که امروزه کمتر از این سبک استفاده می شود.
از ویژگی های خاص در قرائت قاریان این روستا، استفاده از سبک های قدیمی شبیه الحان حجازی است که به نحوی حزین و جذاب اجرا می کنند.
اعزام قاریان و مدرسان قران به خارج از کشور خصوصا در ایام ماه مبارک رمضان و محرم، از دیگر فعالیت های قرانی شاخص این روستا است. هم اکنون این روستا دارای دو موسسه قرانی، ۵۰ قاری خوش خوان، ۳۰ حافظ قران، ۲۰ معلم و مدرس قرآن و پنج گروه ممتاز تواشیح است.
فضاسازی تمامی معابر و خیابان های روستا متناسب با فرهنگ دینی و قرآنی و برپایی کرسی های تلاوت در بیشتر ایام سال، از جمله ویژگی های روستای قرانی چارک است.
روستای قرانی ده عرب
روستای خوش آب و هوای ده عرب در استان یزد و در ۲۵ کیلومتری شهرستان ابرکوه واقع شده است. این روستا هزار نفر جمعیت دارد و کشاورزی و باغ داری در این روستا حال و هوای خوبی دارد.
وجود مراکز و موسسات قرانی در این روستا که غالبا نیز به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند، زمینه توسعه فعالیت های قرانی و پذیرش علاقمندان به فراگیری قران کریم به ویژه حفظ قران از استان های مختلف کشور را فراهم کرده است.
دایر بودن جلسات خانگی در اکثر منازل اهل روستا، از ویژگی های بارز روستای ده عرب است. تاکنون ۱۳۷ حافظ کل قران کریم در این روستا تربیت شده اند که ۲۵ حافظ از اهالی روستا و سایرین از استان های مختلف کشور می باشند.
پایین بودن قابل توجه میزان بزه و آسیب های اجتماعی در این روستا که بی تردید متأثر از حاکم بودن فرهنگ قرانی است از دیگر خصائص این روستا به حساب می آید. اختصاص مستمر بخشی از محصولات کشاورزی و باغداری اهالی روستا به توسعه فعالیت های قرانی و دینی از جمله اتفاقات مثال زدنی روستای قرانی ده عرب است.
روستای قرانی قراخیل
روستای قراخیل از توابع شهرستان قائم شهر استان مازندران است که بنا بر مستندات موجود بیش از سه هزار سال قدمت دارد. هم اکنون حدود پنج هزار نفر ساکن روستا هستند. این روستا به واسطه ویژگی های ممتاز در حوزه های مختلف فرهنگی و دینی، زبانزد عام و خاص در استان مازندران شده است.
این روستا ۴۵ شهید تقدیم دفاع مقدس کرده است. اولین تشکل قرانی روستا در سال ۱۳۴۳ فعالیت قرانی خود را آغاز کرده است. وجود موسسات و هیات های قرانی فعال در روستا، زمینه مناسب برای توسعه و ترویج فرهنگ و معارف قرانی را فراهم کرده است. وجود قاریان و حافظان شاخص استانی و کشوری از روستای قراخیل، از جمله ویژگی های این روستا است. برگزاری محافل باشکوه قرانی با حضور قاریان بین المللی از ایران و مصر، این روستا را متمایز کرده است.
برپایی نماز جمعه در کنار راه اندازی موزه آثار دفاع مقدس از شهدای روستا، مرکز نیکوکاری، سه خانه عالم، ۲ واحد کتابخانه عمومی از جمله اقدامات شایسته اهالی قران دوست روستا است. فعالیت ۱۰ مسجد و حسینیه در کنار بارگاه ۲ امام زاده مدفون در این منطقه، فضای روستای قرانی قراخیل را معطر به عطر شورانگیز قران و اهل بیت(ع) کرده است.
روستای قرانی محمدآباد
محمدآباد از توابع شهرستان استهبان در استان فارس، در کنار دریاچه بختگان قرار دارد. این روستا از طبیعتی زیبا و آب و هوایی معتدل برخوردار است و شاهسون های ترک زبان اهالی این روستا را تشکیل می دهند.
یکی از دستاوردهای ۳۰ سال فعالیت مستمر قرآنی در این روستا، تربیت ۷۰ حافظ کل قرآن کریم از جمله خانم اعظم محمدی نفر اول مسابقات کشوری و بین المللی است. وجود بیش از چهل موقوفه قرآنی که عوائد آن صرف توسعه و ترویج فعالیت های قرانی می شود از دیگر اقدامات شایسته و تحسین برانگیز اهالی روستای محمدآباد است.
تأسیس حـوزه علمیه قرآن محور با زیر بنای چهار هزار متر مربع، تأسیس اولین مرکز شبانه روزی حفظ و تفسیر قرآن کشور از سال ۱۳۸۱ و تربیت سالانه حدود ۴۰ حافظ کل قرآن کریم از نقاط مختلف کشور در این روستا از جمله دستاوردهای تلاش خالصانه فعالان و چهره های قرانی این روستا است. حضور علاقمندان به فراگیری قران کریم از کشورهای مختلف اسلامی و اقامت موقت در مراکز قرانی این روستا، از دیگر اتفاقات قابل ذکر روستای محمدآباد است.
اعزام اساتید و سفیران قرآنی به مناطق مختلف کشور برای تبلیغ و تعلیم کلام خداوند از دیگر افتخارات این روستا است و عملا این روستا را به یکی از قطب های آموزش حفظ قرآن کشور تبدیل کرده است.
این روستا با توسعه فعالیت های قرآنی خود به روستاها و شهرهای و استان های کشور و حتی خارج از کشور، الگوی جدیدی در توسعه فعالیت های فرهنگی و قرآنی ارائه کرده است. با این توضیحات روستای قرانی محمدآباد را می توان قرآن آباد نامید.
روستای قرانی فردو
فردو روستایی نام آشنا با جمعیتی بالغ بر هزار نفر در جنوب غربی شهر مقدس قم واقع شده است. آغاز فعالیت های قرآنی این روستا که به نماد مقاومت تبدیل شده است، به سال ۱۳۲۰ برمی گردد که ملا حسن علی اردهالی از اردهال به فردو آمد و کار تعلیم قران را در این روستا پایه گذاری کرد.
نزدیکی روستای فردو به شهر مقدس قم و آب و هوای خوب آن، موجب شده تا از قدیم الایام این روستا محل رفت و آمد و اقامت عالمان بزرگ دینی از جمله امام موسی صدر، میرزا مصطفی طباطبایی، محمدهادی معرفت، فاضل لنکرانی و اسماعیل صالحی مازندرانی قرار گیرد که رهاورد حضور بزرگان و عالمان دینی، انس مردم روستا با قران کریم و تعظیم شعائر دینی توسط اهالی روستا بوده است.
در سال های پس از انقلاب، اساتید شاخصی چون عباس رنجبر و غلام رنگرز در این روستا راه گذشتگان خود را به شایستگی ادامه دادند و شاگردان زیادی را در محضر قران تربیت نمودند.
وجود پنج مسجد فعال در کنار دو موسسه قرانی در این روستا، زمینه مناسب برای ترویج فرهنگ قرانی در روستا قرانی فردو را فراهم کرده است.
روستای قرانی اندبیل
اندبیل از توابع شهرستان خلخال است که در جنوبی ترین نقطه استان اردبیل با جمعیتی بالغ بر هزار و ۵۰۰ نفر واقع شده است. به برکت تلاش و حضور علمای بزرگ مانند آیت الله میرزا علی اکبر عابدی در روستای اندبیل، فعالیت های قرانی همیشه در این روستا رونق داشته است و به استناد شواهد موجود، سابقه فعالیت های قرانی در این روستا به حدود ۴۰۰ سال قبل بر می گردد که در گذشته به صورت سنتی و در قالب مکتب خانه های قران کریم بوده است و هم اکنون نیز به همت جوانان عاشق قران کریم، فضای روستا قرانی باقی مانده است.
وجود قاریان و گروه های تواشیح و هم خوانی ممتاز در این روستا که در بسیاری از برنامه های قرانی شهرستان های هم جوار و استان مورد دعوت و اقبال هستند، از افتخارات روستای اندبیل است.
طرح احیای مکتب خانه های سنتی در روستا، برگزاری آیین جزءخوانی در ایام مختلف سال، اجرای طرح تلاوت نور در تمامی مساجد روستا از دیگر اقدامات قرانی روستای اندبیل است. کسب رتبه های متعدد استانی و کشوری توسط نوجوانان روستا در مسابقات دانش آموزی، نشانگر جریان داشتن فرهنگ انس با قران کریم در نسل امروز روستای قرانی اندبیل است.