دولت ها چه کردند، چه می کنند، چه باید بکنند و چه نکردند را در این گزارش لحاظ نمی کنیم. ما به بخش وظیفه عموم ایرانیان در یک بحران بزرگ نگاه می کنیم.
چرا باید هر روز خبر مرگ چندصد نفر را بشنویم؟ این همه مرگ، این همه نیروی جوان کشور که از دست می روند، این همه سرمایه های مالی که در وضعیت تحریم ها به سختی تامین می شود و هدر می رود، آخر چرا بعضی هموطنان از کنار این تلخی ها و مصیبت ها راحت رد می شوند؟ بعید است کسانی که کرونا را جدی نمی‌گیرند، این مرگ ها را واقعی بدانند و گرنه چگونه این عضوها را مانده قرار!
خبرهای خوبی شنیده نمی‌شود، مرگ بیش از ۶۰۰ نفر در یک روز بر اثر کرونا را ندیدیم که دیدیم، ابتلای بالای ۴۰ هزار نفر در یک روز را هم دیدیم، حال فکر می کنیم آیا می‌توانیم مرگ کرونایی را از خودمان دور کنیم؟
این سو درمانگران برای زنده ماندن ما تلاش می‌کنند اما خودشان جان می بازند از سویی گروهی دیگر از خوشی یک مهمانی و دورهمی گذشت نمی کنند!
طبق آمار رسمی تاکنون بیش از ۹۵ هزار نفر به دلیل کرونا جان خود را از دست داده‌اند، اکنون حدود هفت هزار نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند، شاید تعداد زیادی از این افراد هم بعد از چند روز زجر و درد مرگ نصیب‌شان شود. شاید بعد از بهبودی هم تا مدت ها درگیر عوارض بیماری باشند پس چرا ناقضان قانون باید اینقدر بی‌خیال باشند و جان دیگران برایشان ارزان باشد؟
زندگی را اینقدر راحت از دست ندهیم، مرگ روزی سراغ همه می‌آید اما موهبت زندگی را نباید تلف کرد و به پیشباز مرگ رفت. هنوز ایران به اوج شورش پنجم کرونا نرسیده است. تعیین اینکه سه تیغ این قله کجاست و چند نفر دیگر کشته می شوند یا می توان از مرگ چند نفر جلوگیری کرد، در شرایط فعلی جامعه ایران با همه کم و کاستی ها به اختیار مردم است.
همه این بی اخلاقی ها فقط با پوشیدن ماسک، شستن دست ها و پرهیز از تجمع و مهمانی در فضای بسته و دریافت واکسن رایگان، تبدیل به نوع دوستی و اخلاقیات می شود، به همین سادگی.
پاسخ این سوال و راه حل آن را روانشناسان و روانشناسان اجتماعی باید بیابند.
کرونا را باور کنید
گذشت ۱۸ ماه از شیوع کرونا و محدود شدن مراودات به چند عضو خانواده و دید و بازدیدها فقط در فضای مجازی مردم دنیا به ویژه ایرانی ها را که در صمیمیت و دوستی زبانزد هستند، خسته کرده است، اینکه برخی افراد در این مدت یک سال و نیم کرونا نگرفته‌اند یا شاید مبتلای بدون علائم بوده‌اند، فریب شان داده است و همین یکی از دلایلی است که بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی علیه کرونا همچنان بر دید و بازدید و حضور در مجامع بدون پوشیدن ماسک و بدون حفظ فاصله کافی مشغول اند.
اما این بار سویه جدید کرونا رنگ زندگی این دسته افراد را هم عوض می کند، چون قدرت سرایت دلتا بیشتر از خوش باوری یا خودپسندی آنها است شاید ابتلای خود یا عزیزانشان رنگ سیاه کرونا را به آنها هم نشان دهد.
از یک میهمانی فامیلی ۱۵ نفره هشت نفر راهی بیمارستان شدند، عمو، زن عمو و پسر عمو به شدت ریه هایشان درگیر شد و پس از دو هفته درد کشیدن راهی بهشت زهرا شدند، مادر و خواهر هم حال خوبی ندارند اما دکترها امیدوار به بهبود آنها هستند. دختر دایی و زن دایی هم در بخش مراقبت‌های ویژه بستری اند سایر وابستگان هم به گریه و تزرع و دوندگی دنبال دارو مشغول اند.
نوعی از ویروس که حتی کودکان و نوجوانان و جوانان هم با آن درگیر هستند، رنگ زندگی با کرونا برای افراد مبتلا به سمت بی‌رنگی، خاکستری یا حتی سیاه رفته است. جان دادن عزیزان با حال بسیار وخیم، کمبود تخت بیمارستانی، کمبود دارو و مشکلات دیگر برای افراد بستری زندگی را سخت کرده است.
همه تخت‌های بیمارستان‌ها اشغال است بیماران در راهرو بستری می‌شوند بیمارستان صحرایی یا موقتی راه‌اندازی شده است، کادر درمان خسته خسته هستند نایی برایشان نمانده، داروخانه‌ها مملو از افراد نیازمند دارو هستند.
علیرضا ناجی، رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه بهشتی گفت: بدون قرنطینه و لاک داون کامل برای ایجاد سکون در جامعه، مطمئنا هیچ‌گاه بر گونه دلتای کرونا و پیک کنونی فائق نخواهیم آمد و تلفات گسترده‌تر خواهیم داشت ولی ستاد ملی کرونا عکس‌العملی خوبی در مورد لزوم اجرای لاک داون و قرنطینه ندارد.
دلتا در کمین همه است
دکتر حسین کیوانی ویروس شناس و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران به ایرنا گفت: همه در معرض خطر ابتلا به دلتا هستند، به عبارتی این ویروس در کمین همه حتی افراد واکسینه شده است. سرعت انتقال بیشتر ویروس جهش یافته دلتا به اثبات رسیده، اگر چه بعضی شواهد علمی موید بیماری‌زایی بیشتر این واریانت است، اما افزایش شدت بیماری زایی آن نیاز به بررسی بیشتر دارد. سرعت انتقال بالای بیماری، سبب می‌شود افراد بیشتری به مبتلا و در نتیجه افراد بیشتری فوت کنند.
این ویروس شناس ادامه داد: هنوز گزارشی از شدت علائم بیماری بر اثر ویروس دلتا منتشر نشده و موضوعی که دلایل محکم و متقن در این زمینه فراهم کند، ارایه نشده است. به مردم توصیه می‌شود که از ساده‌انگاری در این زمینه به شدت خودداری کنند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران اضافه کرد: ماسک‌های استاندارد سه لایه تا ۹۵ درصد از انتشار ویروس کرونا به دیگر افراد جلوگیری می‌کند که متاسفانه برخی به دلایل بی ارزش مثل سختی تنفس و گرما حتی در فضاهای بسته و پرازدحام هم از ماسک استفاده نمی کنند. فرد آلوده اگر چند دقیقه ماسک خود را بردارد، شرایط برای انتقال بیماری به دیگران فراهم می‌شود. فرد آلوده با سرفه، عطسه و حتی حرف زدن محیط خود را مملو از ویروس می کند.
این ویروس شناس در پاسخ به این سوال که چه مدت طول می کشد تا افراد در معرض ویروس مبتلا شوند، گفت: این کار به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما مراکز علمی اعلام کرده اند اگر فردی حدود نیم ساعت با فرد مبتلا در فضای بسته باشد، به احتمال فراوان به بیماری کرونا مبتلا می شود. ولی طبیعی است اگر فضا بسته و کوچک باشد یا افراد آلوده زیادی در این فضا تردد کنند سرعت انتقال بیشتر می شود. اگر افراد اصول بهداشتی را رعایت نکنند و در فضای بسته قرار گیرند، در مدت حدود ۱۵ دقیقه هم می توانند به بیماری مبتلا شوند.
قدرت سویه کرونا دلتا ۶۰ برابر سایر جهش‌ها
دکتر سمیه قدیمی دستیار دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: قدرت انتقال ویروس دلتا در مقایسه با سایر گونه‌های کرونا ۶۰ برابر بیشتر و به دنبال آن عفونت‌زایی و درگیری ریوی آن نیز به مراتب بالاتر است، در پیک پنجم کرونا بیشترین حجم بیماری مربوط به واریانت دلتاست.
وی اظهار داشت: بنابر اعلام نظر سازمان بهداشت جهانی در شرایط فعلی باید توجه و اقدامات پیشگیرانه کنترل چرخش کرونا به گونه دلتا متمرکز شود.
قدیمی با بیان این موضوع که جهشی که در کرونا و گونه دلتا ایجاد شده، اتصال، ورود، تکثیر سلول‌ها و مقاومت در برابر سیستم ایمنی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است، خاطرنشان کرد: مجموعه این عوامل باعث شده بیماری‌زایی و تولید و تکثیر ویروس به میزان چشمگیری افزایش یابد.
وی با اشاره به اینکه به نظر می رسد در گونه کرونای دلتا بیشترین علامت‌ها مربوط به درگیری سیستم تنفسی فوقانی است، افزود: سردرد، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، تب، گلودرد، عطسه و سایر علایم مثل بدن درد، کمر درد، ضعف و بی‌حالی شدید، کاهش حس بویایی و علایم گوارشی نیز از جمله علامت‌های کرونای دلتا هستند.
قدیمی با بیان اینکه قرنطینه در گونه دلتای کرونا باید به مراتب سفت و سخت‌تر از سایر گونه‌های کووید باشد تاکید کرد: در سایر گونه‌های کرونا و یا کرونای ووهان چین اگر چنانچه یک نفر به بیماری مبتلا می شود م دست کم دو نفر را آلوده به ویروس کند ولی در واریانت دلتا این حد اقل به ۱۰ نفر می رسد.
هر نوع سرماخوردگی کرونا است
مسعود مردانی متخصص بیماری های عفونی با بیان اینکه ویروس دلتا کرونا تمام معیارهای بین المللی را برهم زد، گفت: برای مثال برخی کشورها تصور می‌کردند با واکسیناسیون ۷۰ درصدی و ایمنی گله‌ای می‌توان بهبود یافت اما در حال حاضر خلاف آن ثابت شده است. طبق آمار بین ۴۰ تا ۵۰ درصد ایرانی‌ها از ابتدای شیوع کرونا تاکنون به بیماری مبتلا شده اند و حتی این افراد از کرونای دلتا در امان نبوده و مجدد مبتلا خواهند شد.
این متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شده باشند، در صورت ابتلای مجدد به کرونا دلتا، با شدت خفیف ابتلا را تجربه می‌کنند و نسبت به سایر افرادی که کرونا نگرفته‌اند این موضوع به عنوان یک مزیت از نظر زنده ماندن برایشان تلقی خواهد شد.
او با رد شایعه و باور برخی افراد که معتقدند افرادی که به کرونای دلتا مبتلا می‌شوند، دیگر زنده نخواهند ماند با رد این دیدگاه افراطی گفت: فرد بعد از ابتلا به این بیماری باید زیر نظر پزشک باشدزیرا این بیماری ۸۰ تا ۸۵ درصد سبک یا بی علامت است که بعضی از آنها نیز نیازی به پزشک نداشته و فقط ۱۵ درصد به طبابت احتیاج دارند.
وی همچنین در خصوص علائم افراد مبتلا به ویروس دلتا افزود: در حال حاضر در این شرایط هیچ کس بیماری سرماخوردگی نداشته و تمامی آنها کرونا خوانده خواهند شد، کسانی که با علائم گلو درد، آبریزش بینی، عطسه و سرفه به پزشک مراجعه می‌کنند قطعاً به کرونا دلتا مبتلا شده اند و بسیاری از افرادی که این علائم مشابه سرماخوردگی را دارند نیازی به دادن تست پی.سی.آر دارند.
متخصص بیماری‌های عفونی تاکید کرد: تبی که بیش از سه روز ادامه پیدا کند و بالای ۳۸ درجه باشد کرونا دلتا بوده که یکی از علائم شناخته شده آن سرفه‌های خشک و تنگی نفس است، همچنین ۸۵ درصد از بیماران نیازی به سی تی اسکن و دارو ندارند اما باید حتما در قرنطینه بمانند.
وی گفت: همچنین باید در نظر داشت بعضی از موارد بیماری کرونا دلتا، تا هجدهمین روز پی سی آر آنها مثبت بوده و تراوش ویروس در بدن آنها وجود داشته است و به همین دلیل دوره قرنطینه بیماران کرونا دلتا ۲ تا سه هفته است، نیز اگر یکی از اعضای خانواده قبلاً به کرونا مبتلا و این بار نیز مبتلا شود تراوش ویروس از دستگاه تنفسی فوقانی به حداقل می‌رسد زیرا در ابتلا قبلی آنتی‌بادی بدنش محافظت نسبی علیه بیماری ایجاد کرده است.