به گزارش ایرنا ، آیین های سوگواری محرم درشهرستان ابرکوه از روز هفتم این ماه اوج می گیرد در سال های قبل از شیوع کرونا حرکت دسته‌های سینه و زنجیرزنی بصورت سنتی از تکایا ، مساجد ، حسینه ها با شور خاصی آغاز شده و در روزهای تاسوعا و عاشورا این شور حسینی به اوج می رسد.
عزاداری مردم ابرکوه از هفتم محرم تا عاشورای حسینی شور خاصی دارد و بیشتر آیین های سوگواری سنتی از بامداد عاشورا که در این روز اکثر مردم با پای برهنه از محلات و کوچه ها گریه کنان به تکایا سرازیر می شوند و با نظم خاصی به طرف محلات دیگر حرکت می کنند .
عزاداران سالار شهیدان در روز عاشورا باچشمانی اشک بار زنجیر زدن ، سینه زدن ، برسر زنان و سبک های دیگر سنتی با راه انداختن تعزیه خوانی و حمل علم و بیرق هایی در سوگ شهادت مظلومانه سرور شهیدان عالم عزاداری می کنند.
درایام سوگواری حضرت امام حسین (ع) در این شهرستان حضور باشکوه جوانان و نوجوانان بسیار نمایان است و برخی از آنان با اینکه سن وسالی ندارند اما چنان برای سرور شهیدان اشک ماتم می ریزنند گویی که اگر در حادثه عاشورا بودند عاشقانه جان خود را در طبق اخلاص می گذاشتند و در رکاب اباعبدالله (ع) جان خود را نثار می کردند.
آحاد مردم، بویژه جوانان و نوجوانان شهرستان ابرکوه با فرارسیدن ماه محرم همه فعالیت های خود را به خصوص در دهه نخست این ماه به صورت تعطیل یا نیمه تعطیل در آورده و برای برگزاری سوگواری سالار شهیدان (ع) برنامه ریزی می کنند.
۲۰ روز مانده به ماه محرم اقشار مختلف از هر گروه، خود را برای برگزاری عزاداری امام حسین (ع) به سبک های مختلف از جمله مهیا کردن فضای روضه خوانی ، برگزاری هیات زنجیر زنی ، طبخ نذری ، توزیع شربت و سفره های اطعام برای برپایی عزای حسین (ع) در کوچه و بازار ، تکایا وحسینه ها آماده می کنند.
در ۲ سال اخیر با شیوع ویروس کووید ۱۹ چند روزی که به ماه محرم نزدیک است نوجوانان ۷ تا ۱۵ سال با به راه انداختن هیات های عزاداری باسبک نواختن موسیقی محرم ( طبل ، شیپور، سنج ) ارادت خود را به ساحت مقدس سید الشهدا (ع) نشان می دهند.
در زمان عادی که کرونا نبود ، بیشتر کسانی که از ابرکوه به اقصا نقاط کشور مهاجرت کردند در روزهای هفتم محرم تا عاشورا برای زنده نگه داشتن این نهضت حسینی به وطن خود باز می گردند.
اما محرم سال گذشته وامسال حال و هوای دیگری دارد و با توجه به شیوع ویروس کرونا همه چیز شکل دیگری به خود گرفته و ماه محرم نیز با تمامی آیین ها و آداب و رسومش دچار تغییراتی شده است و در آیین های عزاداری محرم نیز همچون دیگر مراسم و برنامه های ملی و مذهبی با رعایت دستورات بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹، قیام امام حسین (ع) را زنده نگه می دارند.
عزاداری سنتی محرم در ابرکوه بیش از دو قرن سابقه دارد
برگزاری عزاداری محرم در ابرکوه که بیش از ۲۲۰ سابقه تاریخی دارد که در دو سال اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا متفاوت تر از سال های قبل برگزار می شود، هیات های مذهبی و شهروندان ابرکوهی چند روز مانده به حلول ماه محرم با سیاه پوش کردن محله ها و مناطق مختلف شهر خود را برای برگزاری آیین سنتی عزاداری سالار شهیدان در دهه اول این ماه آماده می کنند.
اوج عزاداری مردم این شهرستان همانند بقیه مناطق استان یزد و کشور همراه با شور حسینی در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسد، در این ایام پارچه های سیاه و کتیبه های عزا، زینت بخش مساجد و حسینیه هاست، زنگ تلفن های همراه با نوحه خوانی به صدا در می آید و برخی مردم خودروهای خود را مزین به اشعار عاشورا و سروده های حماسی کربلا می کنند.
بیشتر مردم در روز عاشورا با پای برهنه از محله ها و کوچه ها راهی تکایا می شوند و با نظم خاصی به طرف محلات دیگر حرکت می کنند، عزاداری مردم در روز عاشورا با زنجیرزنی، سینه زنی، تعزیه خوانی، حمل علم و بیرق هایی همراه است.
در این ایام حضور با شکوه جوانان و نوجوانان بسیار چشمگیر است و برخی با اینکه سن و سالی ندارند، چنان برای سرور شهیدان اشک ماتم می ریزنند، گویی اگر در حادثه عاشورا بودند، عاشقانه جان خود را در طبق اخلاص می گذاشتند و در رکاب اباعبدالله (ع) جان خود را نثار می کردند.
مردم عزادار با این جمله ، "باز این چه شورش است که در خلق عالم است" با چشمانی اشک بار سوگواری سید و سالار شهیدان (ع) و۷۲ تن از یارانشان را برپا می کنند .
موسیقی محرم درابرکوه
از آیین های خاص و ماندگار محرم در استان یزد که به ثبت ملی رسیده موسیقی محرم ابرکوه است ، نواختن موسیقی محرم در شهرستان های مختلف کشور با شهرستان ابرکوه متفاوت است چون در دیگر نقاط کشور، این نوع موسیقی با یک ریتم و بیشتر برای هماهنگ کردن گروه سینه زن و زنجیرزنان اجرا می شود، ولی این موسیقی در ابرکوه به صورت حماسی نواخته می شود واین نوا که افزون بر ۱۲۰ سال قدمت دارد با شماره ۶۹۹ به ثبت معنوی ایران رسیده است.
در مسیر حرکت هیات های عزاداری (در شرایط عادی ) بخصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا ، قشرهایی از مردم مومن و علاقمندان به سالار شهیدان و اهل بیت امام حسین (ع) با قربانی کردن گاو و گوسفند و هدیه نذورات نقدی ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان می دهند.
در سالروز شهادت غمبار امام حسین (ع) و ۷۲ یار با وفای آن حضرت ، تقریبا همه هیات های عزادار از نخستین ساعات روز عاشورا از محلات به طرف میدان امام حسین (ع) در مرکز شهر به حرکت در آمده و در مسیر کوچه ها و محلات و در تکایا عزاداری می کنند .
عزاداران در هنگام اعلام اذان ظهر به تاسی از برپایی نماز امام حسین (ع) درحادثه ظهر عاشورا، نماز جماعت برپا می کنند و این فریضه در اکثر محلات برگزار می شود .
شبیه خوانی، برپایی محفل قرآنی، قرائت زیارت عاشورا، پخت و پخش انواع غذا از جمله حلیم امام حسین (ع)، شله زرد، عدس پلو، قیمه پلو و توزیع آب، شربت و شیر در تکایا ، حسینیه ها و منازل از دیگر سنت های مردم شهرستان ابرکوه در روزهای هفتم محرم تا عاشورا است.
ثبت ملی چهار اثر معنوی ماه محرم ابرکوه
مراسم تعزیه خوانی و آتش زدن خیمه ها نمادین امام حسین (ع) و اهل بیت آن حضرت در عصر عاشورا و همچنین برپایی شام غریبان در فضای تاریک کوچه و محلات و تکایا از دیگر آیین هایی سوگواری مردم ابرکوه است.
سابقه عزاداری خاص مردم این شهرستان در ماه محرم بیش از ۲ قرن است و آیین زنجیر زنی این شهرستان که همراه با « طبل ، شیپور و سنج » است در سطح کشور بی نظیر است.
چهار اثر معنوی ماه محرم ابرکوه شامل نواختن موسیقی محرم در ابرکوه با شماره ۶۹۹، آیین زنجیر زنی که در ایران بی نظیر است و قابلیت ثبت جهانی دارد با شماره ۱۱۱۳، جوش دوره با شماره ۵۴۴ و شده برداری با شماره ۱۱۰۷ درفهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
شهرستان ابرکوه دارای ۷۲ هیات مذهبی شناسنامه دار و سازماندهی شده است که یکی از هیات ها ویژه بانوان است .
مرکز شهرستان ۵۵ هزارنفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.