۲۶ مرداد شکیبایی مادران، پدران، همسران و فرزندان این آزادمردان به بار نشست و سال‌های نگرانی به پایان رسید و وعده الهی "و بشرالصابرین" تحقق یافت.
۲۶ مرداد روز آنانی است که بر قامت خود ردای استقامت و پایمردی پوشیدند و فرهنگ ایثار و شهادت را که برگرفته از فرهنگ سیاسی شیعه و برخاسته از حماسه عاشورا است و در صدر آموزه‌های دینی، نقش اساسی در رشد و تقویت سرمایه اجتماعیِ جامعه دارد ترویج کردند.
امام خمینی (ره) در خصوص رزمندگان اسیر در چنگال دشمن بعثی فرمود: اسرا با استقامت و پایداری و پایمردی خویش به بنیانی مرصوص مبدل گشتهاند که نه تهدید ابرقدرتها آنان را به هراس میافکند و نه از محاصرهها و کمبودها به فغان میآیند و نه از خیانت و وحشیگری‌های صدام دیوانه و افسارگسیخته رو به زوال در زدن شهرها و ویران کردن خانهها و مساجد و بیمارستانها و مدارس خم به ابرو میآورند و چون گذشته به راه خود، که همان راه اسلام عزیز و عزت و شرف و انسانیت است، ادامه میدهند و زندگی با عزت را در خیمه مقاومتِ صبر بر حضور در کاخ‌های ذلت و نوکری ابرقدرتها و سازش و صلح تحمیلی ترجیح میدهند. (صحیفه امام، ج۲۰، ص ۱۹۸)
سه هزار و ۲۴۵ آزاده در خراسان رضوی
فرمانده ارشد قرارگاه منطقه‌ای نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه شمال شرق کشور با تبریک سالروز ورود آزادگان به میهن با بیان اینکه میانگین سنی آزادگان در زمان اسارت طبق آمار ۲۲ سال است گفت: عرصه پر برکت دفاع مقدس، صحنه حضور مردان و زنان با ایمانی بود که با پیروی از تعالیم عالیه اسلام و تحت رهبری حکیمانه امام خمینی (ره) توانستند حماسه‌ای به یادماندنی و جاودان از خود به یادگار بگذارند.
امیر سرتیپ رضا آذریان افزود: آزادگان دلاور و سرافراز با الهام از مکتب انسان ساز اسلام و سیره ائمه اطهار (ع) و با درس گرفتن از زندگی انقلابی و حماسه ساز حضرت زینب (س) که اسوه صبر و پایداری بود، توانستند دوران دشوار اسارت را پشت سر گذاشته و شکوه مقاومت و سرافرازی را بر صحیفه درخشان ایران اسلامی ثبت کنند.
وی ادامه داد: از مجموع سه هزار و ۲۴۵ آزاده خراسان رضوی هزار و ۶۱۵ نفر و از ۴۴ شهید غریب این استان در اسارت ۱۶ نفر از نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران هستند.
گرامیداشت ۲۶ مرداد موضوعی انسانی و تمدنی
تولیت آستان قدس رضوی نیز در مراسمی که پارسال به مناسبت گرامیداشت سالروز ورود آزادگان به کشور برگزار شد گفت: بزرگداشت این روز تنها زنده نگاه داشتن یک واقعه تاریخی نیست، همان‌گونه که بزرگداشت ایام اللّهی مثل عید غدیر، عید قربان، عرفه و عاشورا صرفاً گرامیداشت یک واقعه تاریخی نیست، بلکه مساله ای انسانی، بشری و تمدنی است لذا خاطرات و فرهنگ آزادگان باید حفظ، نگهداری، تجلیل و تکریم شود و روز به روز در جامعه گسترش یابد.
حجت الاسلام احمد مروی با اشاره به سختی‌ها و رنج‌هایی که آزادگان در دوران اسارت در رژیم شاهنشاهی و در دوران دفاع مقدس برای صیانت از اسلام متحمل شدند افزود: سالروز بازگشت سرافرازانه آزادگان به میهن اسلامی فرصتی برای مرور رشادت‌ها، ایثار و صبر غیور مردانی است که چه در طول سال‌های سخت پیش از پیروزی انقلاب در زندان‌های طاغوت و چه در زندان‌های رژیم بعث عراق در دوران دفاع مقدس، رنج و مشقت اسارت را افتخارآمیز، عزتمندانه و سرافرازانه برای حفظ اسلام تحمل کردند.
وی ادامه داد: آزادگان ما با اراده‌ای راسخ، مقاومت و ایمان قوی بعثیان را اسیر کردند، صدام با همه امکانات و قدرت خود اسیر آزادگان ما بود همان گونه که اهل بیت امام حسین (ع) اسیر بنی‌امیه نشدند بلکه آنها را به اسارت خود درآوردند.
بهره گیری از فضای شهری و مجازی برای ترویج ایثارگری
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس خراسان رضوی هم در این باره گفت: ۲۶ مرداد سالگرد ورود غرورآفرین کبوتران سبکبالی است که پس از سال ها تحمل سختی ها و مشقت زندان ها و اسارتگاه های رژیم بعثی صدام، به میهن اسلامی بازگشتند و امسال با حماسه عظیم کربلا و رشادت های سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران وفادارش مقارن گشته است.
سردار حسینعلی یوسفعلی زاده افزود: ۲۶ مرداد یادآور ایمان راسخ بزرگ مردانی است که در برابر ناجوانمردی های دشمنان ایستادند و از شکنجه‌های مزدوران بعثی هراسی به خود راه ندادند و تمام هستی خویش را برای حفظ کیان انقلاب اسلامی و دفاع از اسلام در طبق اخلاص نهادند و با تحمل سخت ترین شرایط و شدیدترین شکنجه‌ها از باورهای دینی و انقلابی خویش در وفاداری به انقلاب و آرمان‌های امام خمینی (ره) دست برنداشتند.
وی ادامه داد: آزادگان سرفراز امروز نیز به عنوان پیشتازان حمایت از رهنمودهای مقام معظم رهبری، عزتمندانه از هیچ کوششی فروگذار نیستند.
مدیر کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس خراسان رضوی گفت: هر چند جریان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس یک مساله جاری در جامعه است اما گاهی فراموشی و غفلت بر جامعه سایه می اندازد که باید با همراهی و همکاری همه بخشها و دست اندرکاران ذیربط ضمن جلوگیری از بروز این غفلت به شکلهای مختلف از این راهبرد دفاع کنیم.
وی افزود: از فضای تبلیغ محیط شهری و فضای مجازی باید بیش از پیش برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و انتقال آن به مردم و به خصوص نسل جوان استفاده کنیم. همانطور که دشمن شبانه روز علیه انقلاب و اعتقادات مردم و با استفاده از همه امکانات تلاش می‌کند ما هم نباید لحظه‌ای از دفاع از ارزشها غفلت کنیم.
۱۸۳ نفر بیش از هشت سال سابقه اسارت دارند
معاون فرهنگی موسسه پیام آزادگان خراسان رضوی هم گفت: این استان سه هزار و ۲۴۵ آزاده سرافراز دارد که از این تعداد هزار و ۸۰۰ نفر در مشهد هستند.
سید امیر شوشتری افزود: سه نفر از این آزادگان ۱۲۰ ماه اسارت، ۳۴ نفر ۱۱۸ و ۱۱۹ ماه اسارت و ۱۴۶ نفر نیز بین ۱۰۰ تا ۱۱۷ ماه سابقه اسارت دارند. به عبارتی دیگر ۱۸۳ نفر از آزادگان خراسان رضوی بیش از هشت سال سابقه اسارت دارند.
وی با بیان اینکه در شرایط کرونایی نمی‌توان آنگونه که شایسته است مراسم گرامیداشت آزادگان را برگزار کرد ادامه داد: آزادگان از دوران اسارت یادگرفتند که به کمترینها قانع باشند و در این شرایط کرونایی هم کمترین کاری که انجام می‌شود تماس تلفنی و ارسال پیامک برای آزادگان است.
معاون فرهنگی موسسه پیام آزادگان خراسان رضوی گفت: هشت سال دفاع مقدس عاشورای واقعی بود. زجر و شکنجه های رزمندگان اسلام در اسارت با زجر وشکنجه اهل بیت و یاران سیدالشهدا (ع) در کربلا مشابهت دارد.
وی افزود: حدود ۲ هزار فایل مصاحبه از آزادگان ثبت و ضبط کردیم که در اختیار علاقه‌مندان این حوزه قرار می‌دهیم. ۵۰ راوی عرصه دفاع مقدس نیز هستند که در مجامع مختلف مطالب دفاع و ایثارگری رزمندگان را به نسل جوان منتقل میکنند.
شوشتری ادامه داد: از آموزش و پرورش انتظار داریم بهتر و بیشتر از گذشته در خصوص شرکت دانش آموزان در مسابقات و روایتگری‌های عرصه دفاع مقدس همکاری کند.
وی که خود از آزادگان سرافراز کشور است با بیان خاطره‌ای از ماه محرم در دوران اسارت گفت: در ۱۹ سالگی در عملیات خیبر در سال ۶۲ به اسارت درآمدم و در سال ۶۹ آزاد شدم، یکی از مواقعی که سختی و شکنجه اسرا بیشتر می‌شد در ماه محرم بود که بعثی‌ها، آمپولی به ما تزریق می‌کردند که تا چند روز افراد را دچار تب و لرز و درد شدید می‌کرد بطوری که نمی‌توانستیم از جای خود بلند شویم.
معاون فرهنگی موسسه پیام آزادگان خراسان رضوی افزود: این آمپول را به این خاطر به ما تزریق می‌کردند که توان عزاداری در ماه محرم را نداشته باشیم و وقتی بعد از چند روز می‌دیدند حال اسرا بهتر شده دوباره می‌آمدند و به نام دوز دوم بار دیگر آمپول می‌زدند.
وی ادامه داد: همچنین آب را برای چند روز قطع می‌کردند بطوریکه برای استحمام، وضو یا دستشویی آب نداشتیم. در مناسبتهای مختلف از جمله محرم و شبهای قدر، توالت ها را تخلیه نمی‌کردند و فضا را به شدت برای اسرا نامطلوب می‌کردند. اما با همه اینها ایمان و اراده رزمندگان چنان قوی بود که هیچکدام از شکنجه‌ها و سلولهای انفرادی نتوانست عزم آنها را بشکند.
شوشتری گفت: مهمترین مشکلی که امروز خانواده آزادگان با آن مواجه هستند همانند دیگر افراد جامعه، بیکاری فرزندان آنان است. در تمام بازدیدهایی که به مناسبتهای مختلف از خانواده آزادگان انجام می‌شود درخواست حل معضل بیکاری در اولویت قرار دارد.