زمانی که هنوز خیلی از جوانان ما به این دنیا نیامده بودند زمانی که خیلی از ماها آن را ندیده بودیم و بعضی‌هایمان آن را تجربه نکردیم در تاریخ این سرزمین در آن روزهایی که سختی جنگ تازه تمام شده بود درست در همین ساعت‌ها همین لحظه‌ها و ثانیه‌ها قهرمانانی به کشور بازگشتند قهرمانانی که روزی از همه چیز برای رفتن به مقصدی بزرگ و برای حفاظت از خاکی که دوستش می‌داشتند گذشتند.
آنان همان‌ها هستند که نام آزادگی بر خود گرفتند همان‌هایی که سال ۶۹ همین ۲۶ مرداد به کشور بازگشتند هرچند آن روزها را به خاطر ندارم هرچند ذهنم از آن روزها و خیلی از اتفاقات آن سال‌ها خالیست اما هر چه شنیدم هر چه دیدم در روایت‌های مختلف، رسانه‌ها، کتاب‌ها، فیلم‌ها و تصویرها از قهرمانی‌ها می‌گوید از شجاعت‌ها از دلاوری‌ها از افرادی که سال‌های سختی را در عراق و در زندان‌هایش گذراندند.
در آن روزها که خانواده‌های زیادی چشم انتظار فرزندانشان بودند مادرانی شب‌ها خواب نداشتند و روزها چشم می‌دوختند که شاید زده شود زنگ دری و بار دیگر فرزندشان را در آغوش گیرند.
امروز روز ورود آزادگان به میهن است روزی که در تاریخ این سرزمین با گذشت چندین سال همچنان تازه است همچنان جاریست روزی که به ما یادآوری می‌کند آزاده بودن آزاد زیستن همیشه و همه جا در طول تاریخ وجود دارد و باید وجود داشته باشد همان روزی که این جمله امام حسین علیه السلام را به ما یادآوری می‌کند " آزاد مرد باشیم" آزادگان آزاد مردانی بودند که روزی در نبرد با سخت‌ترین و نامردترین مردمان روزگار از همه چیزشان گذشتند جوانی‌شان را در زندان‌های بعثی گذراندند و روزهای سخت را به امید دیدن مادر و فرزند و برادر و خواهرشان گذراندند.
هرچند سال‌ها از آن روزها گذشته است از ورود قهرمانان به کشور از ورود کسانی که برای این سرزمین همه چیزشان را دادند اما یادآوری این روز و نوشتن از آن برای ما درس‌ها خواهد داشت درسی که تمام نمی‌شود این گونه زیستن تمام نمی‌شود از خود گذشتن و حفاظت از مرزهای این سرزمین تمام نمی‌شود.
آزاده بودن خاص این نسل و نسل‌های قبل نیست و همه آن‌هایی که آن روزها را ندیده‌اند به قهرمانان‌شان می‌بالند و برای قهرمان زیستن و بودن می‌اندیشند، فکر و تلاش می‌کنند گاهی در عرصه علم، گاهی در صیانت از مرزهای این سرزمین، گاهی در لباس کادر درمان و گاهی در لباس جهادگری که رنگ محرومیت را از مناطق مختلف می‌زداید.
به گزارش ایرنا بیش‌از ۲ هزار شهید، چهار هزار جانباز ،۳۰ هزار ایثارگر و ۴۱۸ آزاده در سیستان و بلوچستان وجود دارد که در این زمینه شهرستان‌های زاهدان، زابل و ایرانشهر به ترتیب بیشترین تعداد شهدا و جانبازان را به خود اختصاص داده‌اند.