چند سالی بود که برای تهیه گزارش از پخت نذری به آنجا می رفتم. خوب یادم هست که چه غوغایی بر پا می شد.حال و هوایی که هنوز هم برایم تازگی دارد.
دیگ های نذری روی آتش در محوطه عزاخانه، بخاری که از آنها به سوی آسمان خیز برمی‌داشت، عطر اسپند که گاه و بیگاه بلند می شد و در نهایت، عطر خوش نذری که با نوای خوش نوحه سرایی که از عزاخانه به گوش می رسد، در هم پیچیده و هوش از سر عاشقان حضرتش می برد. که اگر غیر از این بود جای سوال داشت. چون جایی که حس بینایی، شنوایی و بویایی دست به دست بدهند، دیگر مجالی برای دیگر حواس نمی ماند.
بوی نذری هیات، نه فقط در این محله بلکه تا چند محله دیگر هم می رود و از صف‌های تشکیل شده برای گرفتن نذری هم جلو می زند.
گویا امسال اما از هیاهو و تلاش هیاتیان برای پخت نذری در این محله خبری نیست.
چه دلگیر می شود این کوچه وقتی که صدای هم زدن دیگ‌های نذری و برداشتن و گذاشتن سینی های روی دیگ ها به گوش نمی رسد.
صف که نه، حتی یک نفر هم برای گرفتن نذری، جلوی عزاخانه هیات دیده نمی شود.
بوی حلوای معروف هیات دیگر به مشام نمی رسد. حلوای ۱۴ تنی هیات چهارده معصوم(ع) زنجان، که شهره خاص و عام است. شاید هم باد بوی آن را به جای دیگری برده است. اما یقین دارم که محال است پخت حلوای نذری به کلی قطع شده باشد. نذری که قدمت آن به بیش از ۳۰ سال پیش بر می گردد.
صحبت های حاج فتح‌الله بابایی مسئول هیات چهارده معصوم، که به گفته برخی از اعضای هیات، از زمان نوجوانی در پخت این حلوای معروف مشارکت داشته و به عبارت دیگر آن را پایه گذاری کرده است، پاسخ ذهن‌های پرسشگر در این خصوص را به راحتی آب خوردن، می دهد.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه، به خاطر شرایط کرونایی، پخت حلوای نذری هیات چهارده معصوم (ع) زنجان، در محلی غیر از عزاخانه هیات پخت می شود، گفت: به منظور حفظ سلامتی و جان مردم و جلوگیری از ازدحام و مشکلات احتمالی، حلوای نذری هیئت، در خارج از شهر و در یک سوله بهداشتی ضد عفونی شده واقع در فضای باز تهیه می شود.
مسئول هیات چهارده معصوم، با تاکید بر اینکه حلوای نذری امسال با تعداد محدودی از اعضای هیات تهیه می‌شود، افزود: عوامل پخت حلوای امسال بین ۱۰ تا ۱۵ نفر هستند، که هم تست کرونا داده اند و هم مسائل بهداشتی را به شدت رعایت می کنند و در طی تهیه حلوا، استفاده از ماسک و دستکش را مد نظر قرار می دهند.
کرونا و گرانی روی نذری ها هم اثر گذاشت
گویا کرونا و گرانی هم پیمان شده اند تا تاثیرات منفی خود را در بخش های مختلف زندگی مردم و حتی در هیات های مذهبی هم بگذارند. همانگونه که میزان حلوای معروف به ۱۴ تنی هیات چهارده معصوم (ع) زنجان را از ۱۴ تن به ۴ تن کاهش داده اند.
بابایی میزان حلوای این هیات بعد از شرایط کرونا را نزدیک به ۴ تن اعلام کرد و گفت: به خاطر محدودیت های کرونایی که ناچار به تهیه آن در خارج از شهر هستیم، مقدار آن را کم کردیم تا حمل و نقل آن آسان و فراهم کردن شرایط ایده آل و بهداشتی محل تهیه حلوا امکان پذیر باشد.
وی البته این را هم گفت که گرانی و تورم هم، در کاهش میزان حلوا بی تاثیر نیست و کاهش این نذری که طرفداران زیادی دارد، برای ما بسیار تلخ است.
مسئول هیات چهارده معصوم، با تاکید بر اینکه این حلوا در سطح کشور شناخته شده است، اظهار داشت: قبل از کرونا، هموطنان ما در شیراز، اردبیل، شهرکرد، کرج، تهران و سایر نقاط ما را حمایت می کردند و کمک و مساعدت های نقدی و غیرنقدی خود را ارسال می کردند.
بابایی افزود: به عنوان نمونه، اردبیل روغن می فرستاد و یا هزینه آن را واریز می کرد.
به گفته وی کمکهای نقدی و غیر نقدی به هیات، بعد از کرونا به شدت ضعیف و کمرنگ شد و دلیل آن هم گرانی است.
مسئول هیات چهارده معصوم، اظهار داشت: کسی که یک راس قوچ نذر هیات کرده، سرافکنده و شرمسار شده است چون نمی تواند آن را تهیه کند چراکه قبلا می توانست با چهار میلیون تومان، یک قوچ ۸۰ کیلویی خریداری و به هیات اهدا کند، اما در حال حاضر با این مبلغ، یک گوسفند ۵۰ کیلویی هم نمی‌تواند تهیه کند.
بابایی، با اشاره به تاثیر افزایش قیمت برخی اقلام مورد نیاز برای پخت حلوا اظهار داشت: شکری را که سالهاپیش، کیلویی سه هزار تومان می‌خریدیم، امسال ۱۵ هزار تومان است.
وی اظهار داشت: گرانی اگرچه کمر مردم را خمیده است، این مردم اما، با امام حسین انس و الفت دیرینه دارند و پای اعتقاداتشان هستند.
به گفته مسئول هیات چهارده معصوم، حجم این حلوای نذری قبل از کرونا، مرز ۱۴ تن را هم رد کرده بود و به خاطر شهرت آن، شبکه های یک، سه و قرآنی به طور خود جوش، از آن خبر و گزارش تهیه کرده اند.
تخمین ۱۰ هزار نفری صف حلوا
بابایی با بیان اینکه شبکه سه در تصویربرداری هوایی از افرادی را که برای گرفتن حلوای متبرک در طول چند روز پخت حلوا، در صف بودند، آن را نزدیک به ۱۰ هزار نفر تخمین زده بود، افزود: اما بعد از کرونا به خاطر محدودیت در میزان پخت حلوا، شرمنده مردم شده ایم.
وی زمان توزیع حلوای نذری را بعد از شام غریبان شهدای کربلا اعلام کرد و گفت: این حلوا مانند سالهای قبل، بین مردم در مناطق مختلف شهر، اعم از مناطق برخوردار و یا کم برخوردار و نیز سازمانها و ادارات توزیع می شود.
مسئول هیات چهارده معصوم، با تاکید بر لزوم دقت در توزیع حلوا به خاطر شرایط کرونایی و نیز گرمای هوا، افزود: توزیع حلوایی با حجم نزدیک به چهار تن کار یکی ۲ نفر نیست و هر کدام از اعضای هیات، تعدادی از بسته ها را توزیع می کنند و اگر کمی بی دقتی شود به خاطر گرما، حلوا ترش می شود.
بابایی البته این را هم گفت که از سال قبل نظارت بر پخش این حلوا توسط یکی از اعضای هیات که پزشک است، انجام می شود چون مسائل بهداشتی را کنترل و دقت بیشتری در رعایت موازین و دستورالعمل های بهداشتی کرونایی دارد.
وی وزن بسته های حلوای هیات چهارده معصوم را قبل از کرونا، یک کیلویی و نیم کیلویی اعلام کرد و گفت: بعد از کرونا اما، به خاطر کم شدن حجم آن، وزن بسته ها نیز کم شده و به طور میانگین ۵۰۰ گرم و یا کمتر است.
مسئول هیات چهارده معصوم، با تاکید بر اینکه حلوای ما هرگز سیاسی نبوده و متبرک امام حسین (ع) است، افزود: هیچ وقت برای توزیع آن در بین مناطق شهر و یا ارگانها و سازمان ها خط کشی نکرده و تفاوتی هم قائل نشدیم بلکه در حد توان هیات، آن را توزیع کردیم.
بابایی گفت به خاطر ندارم که در مقابل توزیع حلوا، از سازمان یا مسئول خاصی، کمک نقدی یا غیرنقدی خواسته باشیم.
بابایی که عمری را در این هیات و برای پخت حلوای نذری گذاشته است، اظهار امیدواری کرد، با عنایت صاحب نذر و با ریشه کنی کرونا، حلوای هیات دوباره به روزهای اوج خود برگردد.