به گزارش روز جمعه گروه فرهنگی ایرنا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در چهاردهمین و پانزدهمین بخش این گفت و گو سید عباس صالحی به ادامه بحث درباره ارتقای محتوای تولیدات فرهنگی و هنری و همچنین گسترش مناسبات فرهنگی ایران و جهان به عنوان دیگر کلان برنامه های وزارت فر هنگ و ارشاد اسلامی پرداخته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بخش از گفت و گوی خود درباره هدف از راه اندازی برخی از پایتخت ها مانند پایتخت قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه با نگاه ارتقای رویکرد دینی می گوید: تقویت هویت دینی جزو وظایف اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و هست زیرا بخش اصلی از هویت فرهنگی فردی و اجتماعی ما به شمار می رود. در این دوره چهارساله نیز به شکل های مختلف به این مسئله توجه شده است. بخشی از این اقدامات توسعه کمی و کیفی کارهایی بوده که از قبل انجام شده که از آن جمله می توان به حمایت از نهادها و موسسات دینی و ... اشاره کرد. همچنین حمایت از فعالیت ها و رویدادهای مختلف دینی تنوع قابل توجهی در این دوره پیدا کرده است. در ادامه حمایت از فعالیت محصولات دینی هم در این دوره وجود داشته و در کنار ادامه دادن این حمایت‌ها در حوزه دینی چند اقدام خاص انجام شد که از آن جمله می‌توان به پایتخت‌های قرآن کریم، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه اشاره کرد که فرصتی را شبیه پایتخت کتاب ایجاد می‌کرد تا از این طریق بتوان بخش اصلی هویت‌ساز دینی ما ارتباط بیشتری با فرهنگ عمومی و تخصصی به وجود آورد.
وی ادامه می دهد: اقدام دوم در این حوزه می توان به اقدامات کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور اشاره کرد. ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در این دوره دارای اساسنامه شد و این اساسنامه به تصویب رسید و لازم الاجراست. همچنین سند تحول کانون ها در این دوره تنظیم و تدوین شد و به تصویب شورای سیاستگذاری رسید. گام بعدی در حوزه فرهنگی عملیات و اقداماتی بود که در کانون ها صورت گرفت.
صالحی تصریح می کند: یکی از تجربه‌های خوبی که در این زمینه داشتیم اقدامات این حوزه مبتنی بر استفاده حداکثری از فضای مجازی بود که از آن جمله می‌توان به راه اندازی سامانه بچه های مسجد با هدف اثبات و احراز هویت کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور اشاره کرد. گام بعدی در این حوزه فعالیت این بود که فعالیت ها در بستر فضای مجازی تعریف شود که راه اندازی سامانه فهما در این راستا شکل گرفت که بر اساس آن کانون های فرهنگی هنری مساجد دارای پروفایل مشخص شدند و از این راه رتبه بندی فعالیت های آن ها صورت می‌گیرد در ادامه راه اندازی سامانه فهما، شبکه رابطان فهما شکل گرفت؛ به این معنا که کانون‌های برتر رابطی بین ستاد مرکزی با کل کانون های کشور شوند و نقش هدایتگری و خطی را پیدا کنند. همچنین در ادامه این مسیر پایتخت فهما شکل گرفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این گفت و گو به اقدامات حوزه قرآنی هم اشاره می کند و می افزاید: در این حوزه اقدامات تازه‌ای وجود داشت که مهمترین آن در حوزه فعالیت و خدمات در فضای مجازی و استفاده از این فضا بود. در ابتدا معاونت قرآن و عترت وزارتخانه در این زمینه سامانه جامع قرآن کریم را راه اندازی کرد که دارای حدود ۶ زیر شاخه است. برگزاری آزمون ها جشنواره ها و مسابقات، نمایشگاه های مجازی، خادمان قرآن کریم و ... از طریق این سامانه انجام می شود. همچنین در ادامه این مسیر سامانه حمد هم به صورت آزمایشی آغاز به کار کرده است و بیشتر نظام آن با موسسات قرآنی ارتباط دارد. اقدام بعدی در این حوزه موسسات و پنل موسسات است که اقدامات مختلفی در آن شکل گرفته است که از آن جمله بخش مربی و قرآن آموزان است که از طریق آن کلاس های آنلاین، تولید محتوا و حتی گرفتن امتحان از قرآن آموزان صورت می گیرد.
صالحی در ادامه به حوزه اقوام کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: جامعه ایرانی دارای تنوع قومیتی است که این تنوع در انسجام اجتماعی که کانون مسئله های ما به شمار می‌رود تاثیرگذار است. در این حوزه تلاش شد اقوام در کنار هم همزیستی مناسب‌تری داشته باشند که البته این همزیستی از گذشته وجود داشته با این نگاه کارهای مختلف بر مبنای آن صورت گرفت که یکی از این اقدامات در حوزه لباس اقوام بود.
وی می گوید: لباس بخشی از هویت آشکار و در واقع به عنوان شعار آشکار به شمار می آید. با این نگاه در دبیرخانه کارگروه مد و لباس این موضوع مطرح و دنبال شد و یکی از اقداماتی که در این حوزه انجام شد توجه جشنواره مد و لباس به لباس اقوام بود و بخش ویژه مدل لباس به مکران تعلق گرفت و بخشی از جشنواره نیز به چابهار رفت و در سال‌های بعد گلستان و بهشت کاشان نیز انتخاب شدند.
برگزاری ۴۰ نمایشگاه لباس اقوام
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه می‌دهد: در این دوره ۴۰ نمایشگاه لباس اقوام برگزار شد و در واقع لباس اقوام فرصتی برای بحث‌های هویتی ما ایجاد می کند که هم انسجام اجتماعی، هم اقتصاد پوشاک و هم بحث حجاب و حجاب را دربرمی گیرد یعنی ترکیبی از کارکردهای متنوع را دارد.
صالحی در ادامه این گفت و گو تاکید دارد: بخش دیگر در حوزه موسیقی بود. جشنواره موسیقی نواحی مورد توجه خاص معاونت هنری و استان کرمان قرار گرفت و به رغم شیوع کرونا سال گذشته مورد اقبال قرارگرفت. در حوزه فیلم نیز به موضوعات حوزه اقوام توجه ویژه شد. در حوزه هنرهای سنتی، اقوام مورد توجه قرار گرفت و مطالعات و پژوهش هایی در این حوزه صورت گرفت. همچنین همایش مشاهیر کرد یکی از اتفاقات خوب در این زمینه بود.
وی در ادامه تصریح می‌کند: هر مقدار رابطه کردهای ایران و غیر ایرانی را به فضای ایران نزدیک تر کنیم به انسجام اجتماعی کشور کمک می‌کنیم. همایش مشاهیر کرد با نوعی از همدلی های خوب بین نهادهای فرهنگی و نهادهای امنیتی و ... برگزار شد و به عنوان تجربه خوبی در این زمینه می توان از آن یاد کرد.
توجه به مفاخر
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از این گفت و گوی خود به توجه به مفاخر دینی ایرانی اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از دغدغه‌های ما ارتباط و اتصال هویتی نسل جدید با گذشته ایران است. به مرور شاهد این هستیم به دلیل پاره‌ای از واردات ذهنی خط های اتصال و تعلق به گذشته خوب و هویت بخش ما در معرض تضعیف است و آن چیزی که می‌توان به کمک این اتصال هویتی بیاید توجه به مفاخر ملی کشور است. ایران از این جهت غنی است و برای هر ذائقه ای بزرگانی را در طول تاریخ خود داشته و دارد.
وی تصریح می‌کند: بحث توجه به مفاخر یکی از مباحث مهم بود و به هر استان که سفر می کردیم این توجه مد نظر بود که برنامه های مرتبط هم مورد حمایت قرار بگیرد. بخش قابل توجهی از حمایت از مفاخر اتفاق افتاده که برخی از آن ها از سوی انجمن مفاخر فرهنگی و برخی هم از سوی استان‌ها و معاونت‌ها و سازمان‌های مرتبط پیگیری شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه تاکید می‌کند: مفاخر دینی صرفا مفاخر حوزه های دینی نیستند. شخصیت‌هایی در این دوره به عنوان مفاخر دینی مورد توجه قرار گرفتند که می‌توانند یک الگوی وسیع اجتماعی باشند. در واقع جریان احیای مفاخر دینی ما سه بخش شخصیت علمی، معنوی و اجتماعی را دنبال می کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پانزدهمین بخش از این گفت و گو به موضوع گسترش مناسبات فرهنگی ایران و جهان به عنوان یکی دیگر از کلان برنامه‌های ای وزارتخانه می‌پردازد.
وی در این زمینه می‌گوید: فعالیت های فرهنگی و هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در عرصه بین‌الملل دارای سابقه ای بوده است و در حال حاضر این اقدام در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیگیری می‌شود. تنوعی از کارها در این دوره در این زمینه وجود داشت که شتاب بیشتری پیدا کرد و یا بخشی از آن ها نقطه تاسیسی در این حوزه به شمار می آید.
امضای ۶۲ مبادله و برنامه فرهنگی و هنری
صالحی با اشاره به برخی اقدامات دولت های یازدهم و دوازدهم در عرصه بین الملل در حوزه فرهنگ و هنر ادامه می‌دهد: یکی از اتفاقات و اقدامات در این عرصه این بود که چگونه می‌توانیم کارهای فرهنگی خود را مبتنی بر قواعد بین‌المللی رایج پیش ببریم. همکاران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت امور خارجه این مسیر را دنبال کردند که اقدام خوبی به شمار می‌آید و در حال حاضر به نقطه های خوبی رسیده‌ایم. در ابتدا بحث موافقت های بین دو دولت تهیه شد. سپس به تفاهم نامه های فرهنگی و بعد از آن به برنامه مبادلات فرهنگی رسیدیم. برنامه مبادلات فرهنگی برای سفیران روشن بود که چه مسیری را باید طی می‌کردند. در واقع در طول این دوره به ۶۲ مبادله و برنامه فرهنگی و هنری در این زمینه رسیدیم. همچنین توسعه قابل توجهی که بخشی از آن تاسیسی بوده موضوع ترجمه آثار ایرانی بود. مجموعه محصولات و آثار مکتوب به زبان فارسی در کشور ما قابل توجه است. اینکه بتواند این مجموعه در فضای خارج از کشور بازار خود را پیدا کند مورد توجه قرار گرفت. طرح تاپ در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همچنین طرح گرنت در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای این هدف شکل گرفت.
صالحی در ادامه این گفت و گو می گوید: حوزه دیگری که در دولت های یازدهم و دوازدهم با شتاب بیشتری پیش رفت، موضوع گفت و گوهای بین ادیان بود. در زمینه گفت و گو های اسلام با مسیحیت اقداماتی داشتیم و در حوزه های توسعه و حوزه های تاسیسی هم اتفاقات خوبی صورت گرفت. دامنه وسیعی از گفت و گوهای اسلام با مسیحیت شکل گرفت. همچنین در این سال‌ها گفت و گوهای تاسیسی دیگری مانند گفت و گو با هندوئیزم و چین ئیزم شکل گرفت و از این طریق گفت و گو با ادیان شرق آغاز شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم ادامه می‌دهد: محور دیگر گفت و گوها، در حوزه گفت و گوهای فرهنگی نخبگانی بود. در این گفت و گوها کار خوبی که از لحاظ ساختار انجام شد باید مورد اهتمام بیشتری قرار می‌گرفت و آن این بود که همکاران سازمان فرهنگ و ارتباطات با هر دانشگاهی تفاهم نامه ای انجام دادند و هر دانشگاهی را مسئول بخشی از این گفت و گوها کردند. به عنوان مثال دانشگاه فردوسی مسئول گفت و گوهای ایران با جهان عرب و همچنین دانشگاه تهران مسئول گفت و گوهای فرهنگی ایران و اروپا و دانشگاه تربیت مدرس مسئول گفت و گوی فرهنگی ایران با آفریقا شد.
۱۰۰ فیلم بلند سینمایی ایرانی از مجامع بین المللی جایزه دریافت کرد
صالحی در ادامه این گفت و گو می گوید: بخش دیگر در حوزه سینما و هنر بود که اتفاقاتی در این زمینه افتاد که برخی از آن اتفاقات سابقه تاریخی دارد اما به رغم شرایط کرونا در این حوزه ما با پاره‌ای از اتفاقات خوب مواجه بودیم که از آن جمله می توان به دریافت جایزه برای۱۰۰ فیلم بلند سینمایی از سوی مجامع بین‌المللی اشاره کرد. همچنین پذیرفته شدن جشنواره فیلم کوتاه در جشنواره فیلم کوتاه اسکار یکی دیگر از این اقدامات بود که اخیرا اتفاق افتاده است و این اتفاقات معیارهایی برای شناخت و اعتبار سینمای ایران به شمارمی‌آید.
وی در ادامه به فعالیت‌های هنری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: به عنوان مثال در بینیال ونیز غرفه ایران یکی از غرفه‌های برتر در حوزه شناخته شد. در حوزه کتاب هم حضور در نمایشگاه های کتاب خارج از کشور را اهد بودیم که از قبل بوده و در دولت های یازدهم و دوازدهم با ارتقای کمی و کیفی مواجه بوده است. به عنوان مثال می‌توان به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران و همچنین حضور ایران به عنوان نمایشگاه میهمان ویژه نمایشگاه های خارج از کشور اشاره کرد که از این طریق خط ارتباطی مهمی بین حوزه نشر و کتاب کشور با جهان ایجاد شد.
صالحی ادامه می دهد: تحولاتی در جایگاه کتاب سال جهانی در دولت های یازدهم و دوازدهم به وجود آمد. این جوایز منجر شد که خط انتقال و ایران‌شناسی به وجود آید. در حوزه مطبوعات و رسانه نیز اتفاقاتی در فضای بین الملل صورت گرفت که از آن جمله می توان به این مورد اشاره کرد که خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به عنوان رئیس دوره آتی سازمان خبرگزاری آسیا و اقیانوسیه انتخاب شد.
وی در ادامه اتفاقات در حوزه بین‌الملل می‌گوید: بخش قابل‌توجه دیگری که در شرایط کرونا نیز می تواند توسعه یابد، حوزه ارتباطات بین‌الملل مجازی است. فرصت های که از طریق فضای مجازی می‌توانیم برای ارتقای ارتباطات بین المللی پیدا کنیم. در این حوزه نیز اتفاقات مهمی در یک سال گذشته به ویژه از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی صورت گرفت. همچنین معاونت ها و سازمان های مختلف هم رویداد های خود را با بخش بین الملل به شکل مجازی انجام دادند.
صالحی تاکید می‌کند: این اقدامات نشان می‌دهد که در حال حاضر فضای جدیدی را با هزینه های کم در حوزه مجازی به دست آورده ایم و جاده و آزادراهی را در حوزه فضای بین‌الملل پیدا کرده ایم که تحرک در فضای مجازی است که امکان گفت و گوهای ایرانی و جهانی را فراهم می آورد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این گفت و گو به پیوستن ایران به کنوانسیون ها و معاهدات بین‌المللی اشاره دارد و به برخی از چالش های آن اشاره می‌کند.
برای پیوستن به کنوانسیون برن نیازمند گفت و گوهای وسیع تر و اراده حل مسئله هستیم
وی در این زمینه می‌گوید: این موضوع را از لحاظ نظری پیش بردیم ولی به یک اقدام عملی منتهی نشده است در حوزه نظری مطالعاتی صورت گرفته که از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شده است و دفتر حقوقی وزارتخانه نیز به جمع بندی هایی در این زمینه رسیده است.
صالحی تصریح می کند: موافقان پیوستن به این کنوانسیون ها استدلال هایی دارند. همچنین منتقدان و مخالفان آن نیز نظراتی دارند که هر دو در مطالعات ما مورد توجه قرار گرفته است. اما نگاهی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت های یازدهم و دوازدهم به این موضوع داشته این بوده که ادله پیوستن به کنوانسیون برن مورد توجه قرا ربگیرد. بنابراین در مرحله عمل این اقدام نیازمند گفت و گوهای وسیع‌تر و اراده برای حل مسئله هستیم.
صالحی در ادامه درباره این موضوع تاکید دارد: عدم پیوستن به کپی رایت و حق مالکیت فکری جهانی به ضرر بازار رقابت محصول ایرانی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به بازار محصولات ایرانی در خارج از کشور اشاره می کند و تاکید دارد: سهم ما از بازار محصولات فرهنگی نیازمند تقویت است و یکی از اقداماتی که در این حوزه صورت گرفته تدوین سند توسعه صادرات محصولات فرهنگی و هنری به خارج از کشور است.
وی در ادامه می‌گوید: این سند در شورای بین الملل معاونت بین الملل دفتر رهبری مورد بحث و در نهایت تصویب شد. این سند فرصتی را ایجاد می‌کند تا با توجه به جایگاهی که شورای بین‌المللی معاونت بین‌الملل دفتر رهبری دارد مورد ارجاع قرار بگیرد و کمتر از یک ماه است که این سند به تصویب رسیده و حتماً به کمک جریان آینده در این زمینه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد آمد