سیدعقیل مرتضوی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هم اینک صنایع استان توانمندی شیرین سازی و انتقال آب گران از دریای عمان را ندارند که خط اختصاصی انتقال آب داشته باشد.
وی گفت: قیمت این آب ببش از ۶۰ برابر قیمت آبی که هم اینک در اختیار دارند خواهد بود و همچنین حجم نیاز آبی صنایع استان نیز زیاد نیست که اقدام به انتقال از طریق اجرای خط اختصاصی همچون سایر استان ها آب از دریا کنند.
وی اظهار داشت: صنایع استان توانمندی انتقال آب گران از دریای عمان را ندارند، وزارت نیرو انتقال آب از دریا را با اولویت تخصیص آب به صنایع از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی مصوب کرد؛ ابر پروژه شیرین سازی و انتقال آب دریا بسیار پرهزینه است و دولت باید حمایت کند.
وی افزود: وزارت نیرو در سالهای ۹۷-۹۶ به صنایع بخش خصوصی که کمبود و یا آب نیاز دارند پیشنهاد تولید آب و برق را داشته است و حتی خرید مازاد برق تولیدی توسط دولت را ارایه داد.
وی گفت: در این راستا انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان نیز با اولویت تخصیص آب صنعتی به بخش خصوصی مصوب و برخی از سرمایه گذاران بخش خصوصی در برخی از استان های کشور نیز اعلام آمادگی کردند و بخش خصوصی که نیاز آبی داشتند طرحشان که توجیه اقتصادی نیز دارد ارایه دادند و کار را آغاز کردند، این موضوع توسط صنایع بزرگ در چندین استان مطالعه و اجرا شد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی پرمصرف ترین صنعت استان را پتروشیمی دانست و گفت: این واحد تولیدی حدود پنج میلیون متر مکعب آب مصرف می کند که از مجموع این میزان دو و نیم میلیون متر مکعب آب از منابع آب زیرزمینی و دو نیم میلیون متر مکعب آب از منابع آب سطحی برداشت دارد.
مرتضوی اظهار داشت: پتروشیمی در طرح های توسعه ای خود نیاز به آب بیشتری دارد که در این خصوص چاره ای جز استفاده از آب خاکستری(پساب) را ندارد اما به علت هزینه بر بودن تصفیه فاضلاب هنوز آن را اجرایی نکرده و در دست مطالعه است.
وی افزود: پتروشیمی برای گسترش فاز دوم تقاضای استفاده از پساب را داده که تاکنون این آب نیز بلوکه شده است.
وی اظهار داشت: مجتمع آلومینا نیز می تواند از طریق جمع آوری پساب شهرستان گرمه و جاجرم و یا سایر منابع موجود طرح های توسعه ای نیز داشته باشد.
مرتضوی گفت: بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد از اقلیم این استان نیمه خشک و خشک است، در سال های گذشته خشکسالی نیز تاثیرگذار بوده است.
وی با اشاره به اینکه در استان مشکلات کمبود آب با توجه به کاهش بارندگی ها، بروز خشکسالی و اضافه برداشت از منابع آب فعلی وجود دارد اظهار داشت: هم اینک از ۱۱ دشت استان وضعیت هشت دشت ممنوعه و بحرانی، سه دشت دیگر نیز آبخوان مناسبی ندارند.
مرتضوی با بیان اینکه در استان جهت طرح های توسعه ای کمبود آب داریم اما سرمایه گذار برای انتقال آب از دریای عمان نداریم افزود: برای سرمایه گذاران و بخش خصوصی استان ایجاد خط انتقال اختصاصی آب توجیه اقتصادی ندارد، مکاتباتی نیز پیرو درخواست وزارت نیرو با سازمان صنعت، معدن و تجارت داشته ایم که سرمایه گذاران را برای این طرح معرفی کنیم اما صنعتی تاکنون در این خصوص درخواستی برای سرمایه گذاری ارایه نداده است.
وی اظهار داشت: هم اینک گلخانه های بخش کشاورزی نیاز به آب دارند، طرح های مختلف بخش کشاورزی و غیر کشاورزی همه به آب نیاز دارند اما سرمایه گذاران این خطه سرمایه گذاری های کلان ندارند بلکه بیشتر طرح ها کوچک و متوسط است که نیاز آبی کمی نیز دارند اما با توجه به وضعیت دشت ها و سفره های زیر زمینی استان بعضا نمی توانیم به درخواست آنان نیز پاسخ مثبت بدهیم.
وی با بیان اینکه تامین آب از دریای عمان بدلیل هزینه های بسیار بالا و زمانبر بودن اجرا برای کوتاه مدت به تنهایی راهکار تامین آب در استان نیست گفت: استفاده از منابع آب های زیرزمینی در محدوده مرزی، استفاده از پساب، صرفه جویی آب در حوزه های مختلف به بخصوص بخش کشاورزی، گسترش سامانه های آبیاری نوین، تغییر الگوی کشت، کشت گیاهان کم آب طلب و مقاوم به خشکی از دیگر راه کارها است که باید مد نظر سرمایه گذاران در بخش های مختلف باشد.
درخواست از دولت برای توجه به شرایط خاص استان در انتقال آب دریای عمان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان اینکه برای صنایع استان سرمایه گذاری انتقال آب از دریای عمان توجیه ندارد اظهار داشت: اما باید از دولت درخواست داشته باشیم، آبی که به خراسان رضوی انتقال داده می شود حداقل در راستای حل مشکلات استان به میزان آب مورد نیاز صنعت و جایگزینی منابع موجود برای کمبود آب کشاورزی در اختیار خراسان شمالی نیز قرار دهند که این موضوع نیز باید با حمایت دولت در تخصیص منابع انجام شود.
مرتضوی با بیان اینکه در استان آب کافی نداریم به همین دلیل گاهی با برخی از طرح های پر آب بر نیز موافقت نمی شود، در برنامه ششم توسعه بدلیل وضعیت بحرانی دشت ها هیچ تخصیص آبی به استان داده نشده است، اما با این وجود به صنایع اولویت دار استان آب از محل لغو سایر تخصیص های عملیاتی نشده ، آب اختصاص داده شد.
وی افزود: با این وجود در دو سال گذشته بیش از ۱۰۰ مورد تخصیص آب برای صنعت در استان داشته ایم، متقاضیانی که در سال های گذشته طرح ارایه داده اند اما معطل گذاشته بودند پروانه آنان را لغو و به افراد جدید واگذار کردیم و مجوز اولیه را باطل کرده ایم.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی بر استفاده از پساب نیز تاکید کرد و اظهار داشت: سرمایه گذاران می توانند از آب خاکستری استفاده کنند اما بعضا به علت هزینه داشتن از آن نیز استقبال مناسبی نمی کنند.
وی بر استفاده از منابع آب و خاک در محدوده های مرزی استان نیز تاکید کرد و گفت: هم اینک دو سد در غلامان و جرگلان ایجاد شده است که آب و خاک در مناطق مرزی استان مدیریت خواهد شد.
مرتضوی اظهار داشت: هم اینک حدود ۹۰ درصد آب استان توسط بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، که اگر تنها ۱۰ درصد آن را با اجرای سامانه های آبیاری نوین و کاهش سطح زیر کشت کاهش دهیم می تواند آبی به میزان چند برابر مصرف فعلی بخش صنعت استان را تامین کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: طرح های سامانه آبیاری نوین راندمان آبیاری را افزایش می دهند اما نباید منجر به افزایش سطح کشت شود.
براساس آمار ایستگاه‌های باران سنجی در بهار سال جاری در این استان ۵۸ میلمتر باران به ثبت رسید که این بارش ها در بهار سال گذشته حدود ۱۳۳ میلمتر بود.
میانگین باران بهاری در خراسان شمالی در سال جاری نسبت به دوره آماری بلند مدت سی ساله نیز حدود ۳۶ درصد کاهش نشان می دهد.
بر اساس این گزارش اکنون حدود ۵۹ درصد از پهنه استان ۲۸ هزار کیلومتر مربعی خراسان شمالی واقع در شمال شرق کشور درگیر خشکسالی و تحت تاثیر این پدید قرار دارد.
خراسان شمالی در شمال شرق کشور واقع است و حدود ۴۰۰ واحد صنعتی در آن دایر است؛ صنایع بزرگ استان شامل پتروشیمی، فولاد، سیمان، آلومینا است.