ایران زمین از دیرباز سرزمینی رویایی برای تجارت بوده و هست. هزاران سال خط ابریشم، خط ترانزیت جهانی بود و اکنون خط هوایی ابریشم، لحظه به لحظه بار تجربه تجاری و بازرگانی این مرزو بوم را سنگینتر میکند. خواه ناخواه این پتانسیل جغرافیایی همیشه باعث رشد و توسعه بازرگانی در این منطقه از جهان شده و در هر دورهای بازرگانان بسیار متفکر و در پی آن بنکداران و توزیعکنندگان بسیار توانمندی را پرورش داده تا بازار کسب و کار ایرانی را همیشه در این منطقه مهم و استراتژیک جهان توسعه دهند.
حال ایران در سالهای گذشته به دلایلی مورد حمله و تحریم اقتصادی از جانب کشورهای غربی قرار گرفت و تحریم اقتصادی به معنای واقعی یعنی عدم ورود انواع کالاهای ضروری و غیرضروری به کشور.
تامل برانگیز است که در همین ۲ سال گذشته در پی وقوع بیماری کرونا، بارها شاهد قحطی کالاهایی در کشورهای غربی و اروپا بودیم، کالاهای ضروری و حتی غیر ضروری. صفهای طولانی و گاهی اوقات تصاویری از هجوم و حمله خریداران به فروشگاهها از ترس نبود برخی کالاها.
اما سوال اصلی اینجاست. ایران تحریم بود، چرا در آمریکا و اروپا قحطی برای کالاهایی مانند دستمالکاغذی و موارد اینچنینی رخ داد؟
در حالی که به موجب تحریم همهجانبه علیه ایران، درآمد حاصل از فروش نفت به حداقلترین میزان در سالهای اخیر رسید و حتی همه منابع مالی که از محل فروش نفت در سالهای گذشته در کشورهای خریدار نفت وجود داشت به دلیل تحریم و جلوگیری از انتقال پول به ایران، مسدود یا بلوکه شد، پس چرا ایران در کالاهای ضروری و استراتژیک در همه بازارها دچار قحطی نشد؟
چه عواملی کمک کرد تا ایران با جمعیت بیش از میلیون نفری صفهای طولانی و هجوم خریداران بر اثر ترس از نبود کالاها را به خود نبیند و چگونه فرصت جهتدهی به سرمایههای بخش خصوصی در جهت تولید ملی را در این شرایط سخت امنیتی اقتصادی پیدا کرد؟ مگر در فشار حداکثری غرب نبودیم؟
صرفنظر از افزایش فاحش قیمت ارز و فشار اقتصادی که به شدت به دهکهای پاییندستی اجتماع فشار آورد، چطور ایران بدون قحطی از این موج ترسناک اقتصادی عبور کرد؟
در جواب باید گفت: اکوسیستم ریشهدار بازار سنتی. اکوسیستمی که سالهاست ریشه دوانده تا در چنین روزهایی به طور خودکار از قحطی جلوگیری کند.
انبار بنکداران و توزیعکنندگان در همه صنوف ایران در همه شهرها و بازارها همیشه در این شرایط به داد مردم و بازار رسید. اخلاق انبارداری شخصی که از دیرباز در نظام بنکداری ایرانیان نقش داشته کمک بسازی برای کاهش فشار حداکثری تحریمها داشت.
به نظر میرسد در این شرایط دشوار و خاص و با توجه به عملکرد شایسته بنکداران در تامین اقلام و ضروریات آحاد جامعه، باید اکوسیستم ریشهدار بازار سنتی در کشورمان مورد حمایت و عنایت ویژه قرار بگیرد.