به گزارش روز جمعه ایرنا، زمانی بنزین پاشنه آشیل اقتصاد ایران بود تا آنجا که تحریم‌ها بر فروش بنزین بر ایران معطوف بود. با توجه به اهمیت تامین این سوخت، طرح‌های پالایشی و بهبود کیفیت و همچنین افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های قدیمی کشور در دستور کار قرار گرفت و ایران توانست در سال ۹۷ از واردات بنزین بی‌نیاز شده و در سال ۹۸، مجوز صادرات فرآورده‌های نفتی را دریافت کند.
با ورود ایران به جمع صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، بخشی از درآمدهای نفتی که به دلیل تحریم‌ها از دسترس ایران خارج شده بود، از این محل جبران شد.
اگرچه ایران از سال ۹۸، صادرات فرآورده‌های نفتی از جمله بنزین و گازوئیل را آغاز کرد اما سال ۹۹، بیشترین حجم صادرات به ثبت رسید.
آمارهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که به تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد در سال ۹۹، این شرکت در مجموع توانسته ۸.۵ میلیون تن فرآورده نفتی را صادر کند.
این عدد البته فارغ از صادرات دریایی فرآورده‌های نفتی مانند نفت کوره است که توسط شرکت ملی نفت ایران انجام می‌شود.
صادرات ۸.۵ میلیون تن فرآورده نفتی در حالی به ثبت رسیده که سهم بنزین از آن ۷ میلیون تن معادل ۸۲.۵ درصد بوده است.
در مجموع صادرات فرآورده‌های نفتی درآمدی ۵۷ هزار میلیارد تومانی را برای کشور به همراه داشته که در عبور از تحریم‌ها و همچنین مقابله با کرونا نقش مهمی بازی کرده است.
حجم بالای صادرات فرآورده‌های نفتی در سال گذشته، آن هم در شرایط تحریم در حالی انجام شد که به طور متوسط روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید شده و میانگین مصرف بنزین در سال ۹۹، معادل ۷۴ میلیون لیتر در روز بوده و این مازاد ۳۶ میلیون تنی فرصت بی‌نظیر صادرات را برای ایران فراهم آورده است.
در مجموع، وجود زیرساخت‌های مناسب و قیمت و کیفیت فرآورده‌های نفتی ایران باعث شد تا کشور بتواند به جایگاه ویژه ای بین کشورهای صادرکننده فرآورده‌های نفتی در جهان و منطقه برسد.
اگرچه بیشترین صادرات ایران به کشورهای همسایه شامل کردستان عراق، افغانستان، پاکستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، امارات و ... بوده اما تنها محدود به منطقه جغرافیایی نبوده و ایران به برخی کشورهای عربی و آفریقایی، سنگاپور و حتی ونزوئلا نیز بنزین صادر کرده است.
بااین حال افزایش مصرف بنزین در سال جاری و ثبت رکورد مصرف بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز در تیرماه، نگرانی‌ها را نسبت به حفظ این بازارهای صادراتی و تداوم صادرات فرآورده‌های نفتی ایران بیشتر کرده است.
این زنگ خطر که امروز به صدا درآمده اگر با مدیریت مصرف، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کنترل شدت آن، جایگزینی سوخت‌های دیگر مانند گاز و برنامه‌ریزی برای افزایش تدریجی ظرفیت پالایشی کشور همراه نباشد می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور نه تنها ایران را از جمع صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی خارج کند بلکه دوباره واردات این محصولات به کشور را شاهد باشیم.
بررسی‌های ایرنا نشان می‌دهد صادرات فرآورده‌های نفتی اکنون به دلیل همین مصرف بالا در کشور متوقف است و تلاش می‌شود تا با قطع صادرات، مخازن ذخیره‌سازی برای روزهای پرمصرف آماده شوند. قطع صادرات می تواند جایگاه ایران را در بازارهای صادراتی تضعیف کند.