به گزارش روز سه شنبه ایرنا، با دعوت رسمی تاجیکستان بعنوان رئیس دوره‌ای این سازمان دکتر سید ابراهیم رئیسی قرار است در نخستین سفر خود در مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران به دوشنبه سفر کند.
بر اساس گزارشهای خبری، جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۵ تاکنون به عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور دارد و اکنون روسیه خواستار پیوستن ایران به عنوان عضو دائم این سازمان است.
مشارکت دائم ایران در این سازمان با توجه به همکاری‌های گسترده اعضای آن در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی-بانکی، انرژی و فرهنگی فضای مناسب‌تری را برای تعاملات بین‌المللی و پیشبرد نگاه به شرق کشورمان فراهم خواهد آورد.
توسعه همکاری ایران و سازمان همکاری‌های شانگهای همواره در جمهوری اسلامی از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است تا حدی که حجت الاسلام ابراهیم رئیسی در جدیدترین گفت وگوی خود با همتای روسی و چینی خود بر ضرورت توسعه همکاری با این سازمان تاکید کرد.
موافقت روسیه با عضویت ایران
به گزارش ایرنا، در تاریخ ۲۷ مردادماه سال جاری، رئیس جمهور جدید کشورمان در گفتگوی تلفنی با «ولادیمیر پوتین» همتای روس خود از ابتکار مسکو برای به جریان انداختن فرآیند عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای تشکر و آن را اقدامی در راستای تحکیم مناسبات بسیار نزدیک فیمابین ارزیابی کرد.
در پایان دو رئیس جمهور ابراز امیدواری کردند تا در حاشیه اجلاس شانگهای در شهر دوشنبه تاجیکستان ملاقات و گفتگوهای مفصل‌تری درباره موضوعات مورد علاقه داشته باشند.
پیش‌تر نیز علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به گفتگو با «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه، اعلام کرد: موانع سیاسی برای عضویت دایم ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد.
حمایت چین
آیت الله رییسی در گفتگوی تلفنی با «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین، طرح‌های راهبردی چین مانند طرح بزرگ «یک کمربند-یک راه» را منطبق بر منافع ایران دانست و اظهار داشت: اجرای کامل برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین باید در دستور کار همه دستگاه های دو کشور باشد.
رئیس جمهور چین نیز ضمن قدردانی از حمایت ایران از منافع بنیادین چین، حمایت کشورش از عضویت رسمی ایران در پیمان شانگهای را در راستای منافع درازمدت این سازمان عنوان کرد.
حمایت تاجیکستان
«سراج الدین مهرالدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان طی یک کنفرانس مطبوعاتی در «دوشنبه» پایتخت این کشور گفت: تاجیکستان از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت خواهد کرد.
به گزارش ایرنا از پایگاه خبری «اینترفکس» تاجیکستان، مهرالدین گفت: "تاجیکستان آماده است تا با توافق کشورهای عضو، از تصمیم ایران برای عضویت در این سازمان حمایت کند.
وی تصریح کرد: یک نظم و روال خاصی برای پذیرش اعضای جدید در این سازمان وجود دارد که چند سال به طول می‌انجامد. به عنوان مثال، اگر روند پذیرش هند و پاکستان به سازمان همکاری شانگهای را بخاطر بیاوریم، این درخواست در سال ۲۰۱۴ مورد بررسی قرار گرفت و حدود ۳ سال بعد در مورد عضویت آنها تصمیم گیری شد.»
تاریخچه سازمان همکاری شانگهای
سازمان همکاری شانگهای با هدف مبارزه با تهدیدهای امنیتی جدید و با گردهمایی سران کشورهای روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان در سال ۱۹۹۶ در شهر شانگهای تحت عنوان گروه شانگهای ۵ پا به عرصه گذاشت.
در سال ۲۰۰۵ سه کشور ایران، هند و پاکستان به عنوان اعضای ناظر به این سازمان پیوستند. هند و پاکستان در سال ۲۰۱۷ به عضویت دائم آن درآمدند. ایران نیز در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۵ درخواست عضویت دائم را ارائه کرد.
افغانستان، مغولستان و بلاروس نیز از اعضای ناظر این سازمان هستند. از ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۵ کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، نپال، کامبوج، ترکیه و سریلانکا نیز به صف متقاضیان عضویت در این سازمان پیوسته‌اند.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۵ میلادی مانند هند و پاکستان به عنوان اعضای ناظر به این سازمان پیوست.
هند و پاکستان در سال ۲۰۱۷ به عضویت دائم آن درآمدند. ایران نیز در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ ( ۲۰۰۴ ) تقاضای عضویت خود را ارائه کرد و سند پیوستن به آن همراه پاکستان و هند به عنوان ناظر در اجلاس سران سازمان در شهر آستانه قزاقستان در تاریخ ۱۴ و ۱۵ تیر ماه ۱۳۸۴ امضاء شد.
با نگاهی به موقعیت ژئوپلتیکی ایران می توان دریافت که این کشور در اکثر تقسیم بندی‌های سیاسی-جغرافیایی آسیا وجود دارد.
در خرداد سال جاری، «نظام الدین زاهدی» سفیر تاجیکستان در تهران در نشست خبری درباره سازمان همکاری شانگهای اظهار کرد: الحاق ایران به این سازمان بعنوان عضو اصلی جزو برنامه‌های این سازمان است.
وی افزود: تصمیمات سازمان باید با رضایت همه کشورهای عضو باشد.
سفیر تاجیکستان در تهران با بیان اینکه کشورهای عضو اصلی ریاست سازمان را برعهده دارند، گفت: در حال حاضر ریاست سازمان برعهده تاجیکستان است. شهریور ماه امسال و در بیستمین نشست سازمان همکاری‌های شانگهای از ریاست تاجیکستان تجلیل به عمل می‌آید و ریاست بعدی سازمان با ازبکستان خواهد بود.
نگاهی به موارد مذکور نشان می دهد، توسعه همکاری ایران با سازمان همکاری شانگهای و حمایت روسیه و چین از این مساله در راستای «نگاه ایران به شرق» است که از جمله مهم‌ترین رویکردهای سیاست خارجی در دولتهای پیشین و فعلی ایران به شمار می آید که می‌تواند منافع کشور را در سطح بین‌المللی دنبال کند.
رییس جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه به دعوت رسمی «امام علی رحمان» رییس‌جمهوری تاجیکستان و برای حضور در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به دوشنبه سفر می‌کند.
رییس جمهوری در این سفر علاوه بر حضور در این اجلاس، دیدارهای دوجانبه ای هم با سران و روسای هیات‌های حاضر در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای خواهد داشت. رییس جمهوری را در این سفر هیات بلندپایه ای از مقام‌های سیاسی و اقتصادی کشورمان همراهی می‌کند.
رییسی همچنین پس از اجلاس شانگهای به دعوت رسمی رییس جمهوری تاجیکستان، دیدار ۲جانبه‌ای با همتای تاجیک خود خواهد داشت.