در ادامه یادداشت هشتم شهریور ۱۴۰۰ روزنامه آرمان ملی به قلم مرتضی مکی تحلیلگر مسایل بینالملل می خوانیم: دیدار بنت، نخست وزیر رژیم صهیونیستی و جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عنوان دو کشوری که مدعیان استراتژی در منطقه خاورمیانه هستند، دور از انتظار نیست و ابراز همسویی و همراهی میان آنها در موضوع برجام به منزله تغییر جدی در مواضع آمریکا یا رژیم صهیونیستی نیست. اما نوع نگاه این دو متفاوت است، آمریکاییها و دموکراتها در موضوع برجام معتقد هستند از طریق دیپلماسی بهتر میتوان ایران را مهار کرد و بر برنامه هستهای ایران نظارت و کنترل داشت و اسرائیلیها با این رویکرد آمریکا مخالف هستند و معتقدند برجام باعث افزایش قدرت و نفوذ منطقهای ایران خواهد شد. آنها همواره از کارشکنان و مخالفین سرسخت برجام بودهاند و همین اسرائیلیان بودند که ترامپ را به خروج از برجام تشویق کردند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق اسرائیل، از طریق جنگ روانی و تبلیغات گسترده در داخل آمریکا، با فشار بر رئیس جمهور این کشور و در سطح منطقه با یارگیری از راه رایزنیها، میکوشید از احیای برجام جلوگیری کند. اما بنت از این جهت شاید به دنبال درک محدودیتهای آمریکا در سیاستها منطقه شرق خاورمیانه است. او در مقایسه با نتانیاهو سعی میکند از طریق رویکردهای دیپلماتیک، همراهی و همسویی بیشتری با بایدن نشان دهد و شاید تصور میکند از این طریق بهتر میتواند سیاستهای آمریکا را در مهار ایران درک کنند و با آنها همراه شوند. اما به نظر نمیرسد این رویداد در روند مذاکرات تاثیر مستقیمی داشته باشد. قطعا خواسته اصلی اسرائیلیها جلوگیری از احیای برجام است، اما شاید بنت با توجه به محدودیتها و سیاستها منطقهای آمریکا مثل نتانیاهو با اصل احیای برجام مخالفت آشکاری نشان ندهد و به سمت یک همکاری و همسویی بیشتر با آمریکا برای مهار ایران در منطقه حرکت کند.
در این دیدار، که به صورت کامل منتشر نشده است و بیشتر بر اشتراکات نظر آنها تاکید شده، شاید به این نتیجه رسیده باشند که باید تلاش کرد برجام را به موضوعات گسترده دیگری پیوند زد و موضوع توان موشکی و نفوذ منطقهای را نیز در آن گنجاند. این میتواند نقطه اشتراک نظر بایدن و بنت باشد. اما آمریکاییان برای تحقق این هدف با اما و اگرهای بسیاری مواجه هستند.
برجام به برنامه هستهای ایران محدود میشود و در حوزههای دیگر ایران و آمریکا اختلاف نظر جدی دارند. آنچه تاکنون باعث شده برجام احیا نشود این است که دو طرف خواستههای حداکثری را مطرح کردهاند و ایران حاضر نبوده به این خواستهها تن بدهد. موضوع برجام پلاس و گنجاندن توان موشکی و نفوذ منطقهای ایران در برجام چیزی بوده که دولتهای اروپایی مثل فرانسه بسیار بر آن اشاره و تاکید میکردند که قطعا تاکید فرانسه بر این موضوع نیز در نتیجه رایزنی و لابی اسرائیلیها بوده. در مذاکرات سال ۲۰۱۵ وزیر خارجه وقت فرانسه در نتیجه همین فشارها و لابیها در امضای برجام تعلیق ایجاد کردند.
حالا نیز قطعا مخالفتها و مانعتراشیهای مخالفان برجام در سطح منطقه و تلاش آنها برای جلوگیری از احیای برجام ادامه دارد. اما این شرایط به نفع ایران نیست و آمریکاییان و حداقل دموکراتها با توجه به تغییرات در سیاستهای منطقهای و کشورهای خاورمیانه و تمرکز بر چین و دیگر تحولات ترجیح میدهند که برجام حداقلی احیا شود و در موضوعات دیگر به تنشها و فشارهای خود بر ایران ادامه دهند.