«ابوالفضل ظهره‌وند» در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به تحولات افغانستان، گفت: حکومت طالبان در افغانستان شکل نگرفته و این کشور در نوعی التهاب به سر می‌برد و در این صحنه همه چیز قابل اتفاق است.
سفیر سابق ایران در افغانستان با توجه به حوادث اخیر فرودگاه کابل خاطرنشان کرد: آمریکا این وضعیت را به سرمایه سیاسی برای بازیگری آینده خود در صحنه افغانستان تبدیل کرده است.
کارشناس ارشد مسائل افغانستان با بیان اینکه طالبان هیچ طرح روشنی برای اداره افغانستان ارائه نکرده‌اند، گفت: ساختار سیاسی امارت اسلامی مشخص نیست و نوع برخورد این تفکر در محیط داخل مبهم است.
وی اضافه کرد: اینکه طالبان می‌خواهد کماکان تفوق ایدئولوژیک و قومی را در دستور کار داشته باشد و سهم اقوام و طوایف مختلف از ساختار سیاسی مد نظر طالبان روشن نیست. به هر حال ازبک‌ها و هزاره‌ها که از قومیت‌های اصلی افغانستان هستند نقشی در قدرت ندارند و تاجیک‌ها هم در «دره پنجشیر» در موضع مقاومت قرار گرفته اند. علاوه بر این رجال سیاسی معروف همانند «عبدالله عبدالله» هم تحت الحفظ در منزل به سر می‌برند.
سناریوی آمریکا برای دور جدید بحران در افغانستان
ظهره وند ادامه داد: نکته مهم دیگر در مورد تحولات افغانستان این است که آمریکایی‌ها با چه سناریویی می‌خواهند دور جدیدی از بحران در افغانستان را مدیریت کند، قطعاً در این مرحله حضور نظامی نخواهند داشت، اما می‌توانند پشتیبانی مالی، اطلاعاتی و ساماندهی نیروهایی که در داخل این کشور باقی مانده اند را انجام دهند، زیرا بیش از ۱۸هزار نیروی آموزش دیده افغان در زمان حضور آمریکایی‌ها در این کشور با ارتش آمریکا و ناتو همکاری کردند.
سفیر پیشین ایران در افغانستان خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان را شکست نظامی این کشور ارزیابی کرد و گفت: در شرایطی که افکار عمومی متوجه نقش مخرب آمریکا در ویران‌سازی افغانستان بوده است، آمریکایی‌ها می‌خواهند شکست نظامی خود در افغانستان را به نوعی بازسازی کنند، اما نکته‌ای مهم این است که در این شرایط آلترناتیو و جایگزین آمریکا وجود ندارد.
این کارشناس مسائل افغانستان پیروزی برق آسای طالبان را نتیجه طرح و برنامه اطلاعاتی آمریکا عنوان کرد و گفت: شنیده شده «زلمی خلیلزاد» نماینده ویژه آمریکا در افغانستان به برخی مقامات امنیتی و نظامی در استان‌های مهم همانند بلخ، هرات و کابل پیام داده که مقاومت نکنند و این نشان می‌دهد که آمریکا طرح جدیدی برای جبران شکست نظامی خود و ادامه بازیگری علیه ایران، روسیه و چین اجرا می‌کند. عدم حل و فصل مسئله دره پنجشیر هم ظرفیتی است که‌آمریکایی‌ها متوجه آن هستند و با تمام این اوصاف شرایط و بازی افغانستان وارد مرحله جدیدی می شود.
ظهره وند بابیان اینکه پنجشیر یک پتانسیل و تنها نقطه امید برای ملت افغانستان در مقابله با هژمونی طالبان و پاکستان است، گفت: اگر مقاومت پنجشیر علیه طالبان نتیجه‌بخش باشد قطعا اعتراضات و قیام علیه طالبان گسترش یابد. سرکوب نیروهای احمد مسعود هم ممکن است منجر به شکل گیری تقابل جدیدی با طالبان در این کشور شود. در هر صورت مقابله طالبان با پنجشیر به ضرر طالبان تمام خواهد شد.
وی اضافه کرد: طالبان معمولا از حضور در قدرت صحبت می‌کنند در حالی که "حضور در دولت و ساخت قدرت" و "مشارکت در اداره حکومت و سهم اقوام در قدرت" بحث دیگری است. اگر صرفا بحث حضور در قدرت باشد، مردم حاضر به پذیرش آن نیستند.
این کارشناس ارشد مسائل افغانستان درباره چشم انداز پیش روی طالبان گفت: شیوه‌ای که طالبان در پیش گرفتند در نهایت هم با مخالفت مردم افغانستان روبه رو خواهد شد و هم با داعش درگیر می‌شوند.
وی یادآورشد: داعش همانند اره دوسر است یا با طالبان درگیر می‌شود و یا با آن ائتلاف می‌کند، اگر با داعش ائتلاف کند یعنی همان جریان تکفیری و این مصیبت بزرگی برای کل منطقه است و اگر باآنها درگیر شوند، داعش در نهایت با پشتیبانی آمریکا و اسرائیل صحنه تحولات افغانستان را پیچیده‌تر می‌کند.
این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به سخنان رهبر انقلاب اسلامی در مورد افغانستان گفت: همانطور که رهبر انقلاب فرمودند ما حامی ملت افغانستان هستیم، برای ما بیشتر از هر چیز ملت افغانستان و یکپارچگی این کشور اهمیت دارد.
ظهره وند گفت: افغان‌ها باشندگان همیشگی منطقه هستند و مولفه‌ای اصلی ملت، مورد توجه ایران است. از این زاویه اگر مردم پذیرای طالبان شوند ایران به نظر آنها احترام می‌گذارد و اگر هم بخواهند در مقابل آن مقاومت کنند ایران به آن توجه می‌کند و این بستگی به تصمیمات مردم افغانستان دارد.
این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه افغانستان با طالبان فرجام ندارد، در تبیین دلیل این امر گفت: دولت افغانستان و طالبان در۱۸ ماه مذاکره در دوحه قطر نتوانستند نقطه مشترکی برای آغاز مذاکرات پیدا کنند. واقعیت این است که نقطه شروع طالبان برای دولت نقطه پایان بود و بالعکس. وقتی دو طرف نقطه مشترکی برای نشستن بر میز مذاکره ندارند چگونه باید بپذیریم که شیوه طالبان تغییر کرده است.
سفیر سابق ایران در افغانستان خاطرنشان کرد: مردم افغانستان بیگانه ستیز هستند. مسئله طالبان این است که مردم افغانستان می‌گویند طالبان نه افغانی، بلکه پنجابی هستند. از سوی دیگر حساسیت نسبت به پاکستان در جامعه افغانستان بسیار بالا است واتفاقا به همین دلیل است که پاکستان در تحولات افغانستان چراغ خاموش کار می‌کند.
ظهره وند با اشاره به سیل مهاجرت به سمت مرزهای ایران گفت: جامعه افغانستان دچار فروریختگی کامل شده است و نتیجه اش مهاجرت و آوارگی بسیار نگران کننده مردم این کشور است و باید برای مهاجرین افغان تمهیداتی را داشته باشیم تا آنها در مرز استقرار پیدا کنند و جامعه جهانی هم به وظایف خود عمل کند.
وی با بیان اینکه وضعیت در افغانستان خیلی سریع تغییر می‌کند، گفت: با توجه وضعیت مالی و بودجه طالبان در اداره کشور مشکلات جدی خواهد داشت و به نظر می رسد این کشور وارد دور جدیدی از بحران شده است و در این شرایط تنها راه حل بحران افغانستان تشکیل دولت مشارکتی و فراگیر و حل و فصل مسئله پنجشیر است.