ویروس کرونا با حضور بیش از ۱۸ ماهه خود در ایران، جان بیش از ۱۰۷ هزار نفر را گرفته و همچنان به کار خود ادامه می‌دهد. فرآیند واکسیناسیون کرونا در کشور با تزریق روزانه نزدیک به ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار دز ادامه دارد و این آمار در برخی روزها به کمتر از ۲۰۰ هزار دز می‌رسد. کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی از طرف جامعه در هفته‌های اخیر منجر به افزایش بیماران سرپایی و پس از آن، بیماران بستری و در نتیجه فوتی‌های کرونا شد و همچنان مردم کشورمان در انتظار تصمیم‌های درست، به موقع و اجرایی هستند.
هرچند بیش از ۲۶ میلیون دز واکسن کرونا در دو نوبت در کشور تزریق شده، اما آمار افرادی که دو نوبت واکسن تزریق کرده‌اند، بیش از ۸ میلیون نفر است. این یعنی هنوز درصد قابل توجهی از افراد بالای ۱۸ سال در کشور نتوانسته‌اند واکسن بزنند.
کرونا به همکاری کامل نیاز دارد
مدیریت بیماری کووید ۱۹ نیازمند همکاری و همراهی همه بخش‌های دولتی، قضایی و قانون گذاری و البته توجه ویژه جامعه است. کرونا را نمی‌توان با خواهش و التماس یا اعمال محدودیت‌های مقطعی و فرصت سوزی مدیریت کرد.
همان طور که در همه تجربه‌های قبل از این مشاهده شد، محدودیت‌های نصف و نیمه که گاهی با فرصت برای خروج از شهرهایی مانند تهران، اعلام می‌شود، اثربخشی مناسبی در مسدود کردن چرخش ویروس کرونا ندارد.
موج ششم در راه است
هرچند در حال حاضر در بسیاری از استان‌ها وضعیت بستری و فوتی‌های کرونا به قله موج پنجم رسیده و به نظر می‌رسد در حال نزولی شدن است، اما نباید از رسیدن موج ششم کرونا غافل بود و ضرورت دارد وزیر جدید بهداشت معاونان خود و برنامه اجرایی مدیریت این بیماری در بخش‌های بهداشت و درمان را اعلام کند. با این وجود نگرانی‌ها برای رسیدن موج ششم در انتظار پیش بینی‌های مناسب از طرف مسئولان است.
مسعود یونسیان متخصص اپیدمیولوژی در زمینه موج ششم کرونا گفت: اگر نتوانیم جمعیت واکسینه شده را به سرعت به ۶۰ تا ۷۰ درصد برسانیم، باید نگران موج ششم باشیم. واکسیناسیون در کشور ما تاثیری در تعداد مبتلایان به کرونا در موج پنجم نداشته است.
وی ادامه داد: موج ششم قابل پیش بینی نیست و کاملا به رفتار ما بستگی دارد. کرونا مثل بازی شطرنج است و تا وقتی که طرف مقابل حرکت نکند، نمی‌توان حرکت خودمان را انجام بدهیم. همچنین موج ششم به این بستگی دارد که سویه جدید کرونا چه زمانی وارد کشور ما شود. سویه‌هایی که امکان بقای ویروس کرونا را افزایش می‌دهند، انتخاب طبیعی آنها را انتخاب می‌کنند. سویه دلتا برای کرونا مطلوب بود. بنابراین باید تصور کنیم که سویه لامبدا وارد می‌شود، اگرچه سازمان جهانی بهداشت آن را هنوز نگران کننده اعلام نکرده است.
یونسیان افزود: تنها کاری که می‌توانیم انجام بدهیم، این است که به فکر دز سوم واکسن (بوستر) نباشیم و سراغ افرادی برویم که باید دز دوم واکسن را دریافت کنند.
این متخصص اپیدمیولوژی بیان کرد: سازمان جهانی بهداشت می‌گوید اگر می‌خواهید از خودتان محافظت کنید، از همسایه‌تان محافظت کنید. اگر ۷۰ درصد جمعیت را واکسینه کرده بودیم، می‌توانستیم مثل آمریکا و اروپای غربی مدعی دز سوم واکسن باشیم. حتی برای محافظت کادر بهداشت و درمان باید جامعه را واکسینه کنیم.
قله موج پنجم در برخی استان‌ها از دور دیده می‌شود
در هفته جاری تعداد شهرهای قرمز کرونایی با اندکی کاهش به ۳۰۶ شهر رسید. همچنین ۱۱۰ شهر با وضعیت نارنجی و ۳۲ شهر با وضعیت زرد کرونایی داریم. با این حال، سید ابراهیم رییسی، رییس جمهوری در جلسه اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: گزارش‌های دریافت شده و مشاهدات بنده و وزیر بهداشت حاکی از آن است که وضعیت شیوع بیماری کرونا به هیچ وجه خوب نیست.
یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد کاهشی شدن روند بیماری در برخی استان‌ها بیان کرد: نمی‌توانیم برای کل کشور نسخه واحد بپیچیم. در جایی ممکن است از نظر بیماری کرونا در شاخه صعودی و در جایی نزولی باشیم. خوشبختانه بر اساس گزارش‌ها در نواحی جنوبی کشور از جمله استان‌های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کرمان و نوار شمالی از جمله اردبیل، مازندران، گیلان و گلستان و استان‌های قم، تهران، سمنان و تا حدودی یزد، از نظر تعداد بستری‌های جدید، قله را پشت سر گذاشتیم و در مرحله گذر از موج پنجم هستیم، اما در استان‌های غرب و شمال غرب کشور، متأسفانه هنوز آماری از کاهش نمی‌بینیم.
بنابراین، با وجود این‌که روند بستری بیماران کرونا مثبت تا حدی در حال نزولی شدن است، اما همچنان این روند در استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، زنجان، قزوین، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، مرکزی و همدان صعودی است.
لامبدا می‌آید
بدون شک نمی‌توان از رسیدن سویه جدید کرونا که با عنوان لامبدا اسم گذاری شده، چشم پوشی کرد. ویروس‌های تنفسی به راحتی در کشورها گردش می‌کنند و تنها سد محکمی که می‌تواند جامعه را از آنها مصون کند، واکسیناسیون گسترده و پیشگیری است.
یونسیان در این زمینه اظهار کرد: تخمین این‌که سویه لامبدا چه زمانی وارد کشور می‌شود، دشوار است و این موضوع به رفتارهای بقیه مردم جهان و رفتارهای ما و میزان واکسیناسیون کشورهای همسایه بستگی دارد که متاسفانه کشورهای همسایه شرق و غرب و شمال کشور ما، واکسیناسیون مناسبی ندارند و بنابراین ورود این نوع از ویروس کرونا نیز اجتناب ناپذیر است.
رعایت پروتکل‌ها در کنار افزایش سرعت واکسیناسیون
در شرایط فعلی مهم‌ترین موضوع رعایت پروتکل‌های بهداشتی به طور حداکثری و سرعت گرفتن واکسیناسیون کرونا است. اگر رعایت پروتکل‌های بهداشتی از طرف جامعه به بالای ۸۰ درصد نرسد، وضعیت بیماران سرپایی و بستری در هفته پیش رو ممکن است از شاخه نزولی خارج و روند افزایشی بگیرد. این یعنی موج پنجم با وجود لمس کردن قله، ممکن است از نزولی شدن کوتاه آمده و در همان اوج به نوسان ادامه بدهد.
از طرفی، واردات بیشتر واکسن کرونا و توزیع و تزریق بیشتر و به موقع می‌تواند در هفته‌ها و ماه‌های آتی از بستری و فوت به علت کووید ۱۹ پیشگیری قابل توجهی داشته باشد. هرچند در روزهایی به رکوردهای تزریق روزانه بیش از ۷۰۰ هزار دز واکسن می‌رسیم، اما این موضوع کاملا به سرعت گرفتن واردات و همچنین توزیع مناسب و سریع بستگی دارد.
کرونا با سویه‌های جدید همچنان می‌تازد و در گوشه‌ای از زمین مسابقه در انتظار تصمیم‌های جدید است. تصمیم‌هایی که قدری با گذشته متفاوت باشد و حداقل تاثیر مدیران جدید را بارز کند. نکته این‌جاست که موج‌های کرونا حتی اگر واکنش خاصی نشان ندهیم، مدتی می‌آید و عبور می‌کند، اما آن‌چه اهمیت دارد، اقدام و عمل به موقع برای کوتاه‌تر شدن موج و کاهش بیماران سرپایی و بستری و در نتیجه کاهش فوتی‌های این بیماری در کشور است.