به گزارش روز سه شنبه ایرنا به نقل از دویچه وله، با پایان گرفتن ماه اوت (نهم شهریور) دوران بیست ساله حضور نظامی آمریکا در افغانستان خاتمه مییابد؛ دورانی که طولانیترین زمان حضور نظامیان ایالات متحده در درگیریهای جنگی در یک کشور خارجی به شمار میرود.
حدود چهار ماه و نیم پیش (میانه ماه آوریل) جو بایدن، چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا برنامه خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان را مشخص و قطعی کرد.
وی در آن زمان گفت: به جای ادامه جنگ با طالبان باید بر چالشهایی متمرکز شویم که پیش روی ما قرار دارند.
اکنون به نظر میرسد که افغانستان دقیقا یکی از همین چالشهای پیشرو باشد و به خصوص به دلیل همان تصمیم در مورد بیرون کشیدن نظامیان.
کاترین برند، گزارشگر دفتر واشنگتن کانال یک تلویزیون آلمان به بررسی این چالش پرداخت و تصریح کرد: جو بایدن در سخنان ماه آوریل خود به این که خارج کردن نظامیان از افغانستان مشکلآفرین باشد هیچ اشارهای نکرد.
فقدان یک استراتژی کارآمد
به گفته بایدن، آمریکا به لحاظ دیپلماتیک و از نظر کمکهای انساندوستانه همچنان در افغانستان فعال خواهد ماند. او در عین حال تاکنون یک استراتژی کارآمد برای دوران پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ارائه نکرده است.
جو بایدن وعده داده بود، حمایت از دولت و نیروهای مسلح افغانستان پس از خروج نظامیان آمریکایی ادامه مییابد. وی همچنین به طور خاص به زنان و دختران افغان وعده داده که از حقوقشان حمایت شود اما هنوز از این وعدهها و امکان تحقق آن ها خبری نیست.
افزون بر آن، "دولت افغانستان" دیگر وجود ندارد و نیروهای مسلح نیز تقریبا در تمام مناطق بدون مقاومت در برابر شبهنظامیان طالبان مضمحل شدهاند. سفارت آمریکا در افغانستان نیز تعطیل شده و کمکهای مالی خارجی فعلا متوقف شدهاند.
ضربهای بر مبارزه با تروریسم
با خروج نظامیان و دیپلماتهای آمریکایی از افغانستان این پرسش نیز مطرح است که تکلیف برنامههای مقابله و مبارزه با تروریسم و گروههای تروریستی چه میشود؟
جو بایدن در ماه آوریل گفته بود، آمریکا با بازسازماندهی تواناییهای خود در زمینه مبارزه با تروریسم در منطقه با بازگشت تهدیدهای تروریستی مقابله خواهد کرد.
طالبان وعده داده بود افغانستان پس از خروج نیروهای آمریکایی به پناهگاه امنی برای گروههای تروریستی مانند شبکه القاعده و داعش تبدیل نشود.
نظامیان آمریکایی هنوز کابل را ترک نکردهاند که شاخه افغانستان داعش با یک انفجار انتحاری در نزدیکی فرودگاه کابل حمام خونی به راه انداخت که در آن دهها نفر از جمله ۱۳ آمریکایی کشته شدند.
اعتراف رئیس سیا
ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در همان ماه آوریل تاکید کرده بود، این یک واقعیت است که با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان توانایی دولت ایالات متحده برای جمعآوری اطلاعات و واکنش به موقع به تهدیدهای تروریستی کاهش مییابد.
بر همین پایه برای جو بایدن دشوار خواهد بود که وعده روز پنجشنبه خود مبنی بر مجازات مسئولان حمله تروریستی نزدیک فرودگاه کابل را عملی کند. امکانات آمریکا برای هدایت عملیات علیه تروریستها در خاک افغانستان، از جمله از طریق پهپاد محدود است.
آمریکا پس از حمله به فرودگاه کابل در دو عملیات چند عضو شاخه افغانستان داعش را هدف گرفته است. آدام کینزینگر، نماینده جمهوریخواه مجلس به کنایه میگوید با این عملیات شاید "کمی تلافیجویی" شده باشد.
ظاهرا یکی از انگیزههای جو بایدن برای خاتمه دادن به طولانیترین حضور نظامی آمریکا در یک منطقه جنگی این بوده که ایالات متحده بهتر بتواند با حملههای سایبری چین و روسیه مقابله کند.
اگر این برنامه هم تحقق یابد، به نظر نمیرسد که چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا بتواند به زودی از تبعات خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان خلاص شود.
در همین حال از شرق سوریه نیز خبر میرسد، تروریستهای داعش که رئیس جمهوری پیشین آمریکا، دونالد ترامپ دو سال و نیم پیش از شکست کامل آن ها سخن گفته بود، دوباره فعال شده و مشغول تقویت نیروهای خود هستند.