محمدمهدی جوادیان‌زاده روز پنجشنبه درگفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از سال های گذشته تاکنون با همکاری ۲۰ گروه گشت و بازرسی فعال، ۳۰۰ حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی با حکم قضایی در استان پلمب شده است.
وی از شهروندان یزدی خواست، در صورت اطلاع از وجود چاه های کشاورزی غیرمجاز مورد را به این شرکت و یا اداره های این شرکت در شهرستان اطلاع دهند و مشخصات گزارش دهندگان نزد این شرکت محفوظ است.
وی با اشاره به شرایط بحرانی کم آبی ، تداوم خشکسالی و کاهش بارندگی ها گفت: سال آبی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ یکی از خشک ترین سال های این استان در نیم قرن گذشته است.
این مسئول با اشاره به تداوم پدیده خشکسالی افزود: کشاورزان استان و بهره برداران و مالکان چاه ها در این مدت با نصب کنتورهای هوشمند و مدیریت خاموشی چاه های کشاورزی بر اساس برنامه اعلامی تاکنون همکاری خوبی در مدیریت برداشت آب داشته اند، این روند امسال برای تعادل بخشی برداشت آب با استفاده از تحویل آب به صورت حجمی ادامه دارد و مدیریت استفاده از آب در اختیار کشاورز است.
وی در ادامه سال ۱۳۹۳ را آغاز تجهیز چاه های کشاورزی استان به سامانه هوشمند ذکر کرد و ادامه داد: برای مدیریت برداشت آب و بهره وری از این ماده با ارزش اقتصادی بالا ، هم اکنون ۲هزار و ۲۷۷ حلقه چاه مجاز کشاورزی در استان فعال است که برای تعادل بخشی آب از این تعداد تاکنون هزار و ۹۸۵ حلقه چاه به کنتور هوشمند تجهیز شده است.
جوادیان زاده با بیان اینکه آب بخش های کشاورزی ، شرب و صنعت استان از سه هزار و ۹۳۲ حلقه چاه استحصال می شود ، تصریح کرد: وضعیت آب ۱۶ دشت استان ناپایدار است و دشت های یزد - اردکان و ابرکوه هم در وضعیت بحرانی قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای یزد با بیان وضعیت بحرانی منابع آبی استان و شهرستان ابرکوه، اظهار کرد: آبخوان ها در معرض خطر قرار دارد برای حفظ این منابع مشارکت و همکاری بیش از پیش تمامی بهره برداران ضروری است.
با حجم آب تحویلی به کشاورزان برداشت آب مدیریت می شود
این مسئول آب منطقه ای یزد بیان کرد: در اثر افت سطح آب های زیرزمینی ، طرح ملی احیا و تعادل بخشی با هدف حفظ منابع موجود از چند سال گذشته در استان در حال اجراست.
وی اظهارکرد: طرح خاموشی۳۰ روزه چاه‌های کشاورزی در سال ۱۳۹۵، ۴۵ روزه در سال ۱۳۹۶، ۶۰ روزه در سال ۱۳۹۷ و اجرای طرح تحویل حجمی آب در سال های ۱۳۹۸ ، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نیز انجام شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای یزد تصریح کرد: درخواست جابه جایی و کف شکنی عمده درخواست مالکان چاه های کشاورزی مربوط به شهرستان ابرکوه است که در برخی موارد محل چاه بیش از پنج مرتبه تغییر کرده و در کنار هزینه های بالای حفاری ، نتایج قابل توجهی هم در افزایش استحصال نداشته است.
این مسئول اضافه کرد: با توجه به اینکه در فصول بارندگی آب چندانی وارد سفره های زیرزمینی استان نمی‌شود، افت سطح آب سفره های زیرزمینی در ۳۰ سال گذشته به بیش از ۲۰ متر رسیده است.
جوادیان زاده خاطرنشان کرد: ایجاد ۴۰ فروچاله، به دلیل کسری یک میلیارد مترمکعب آب در آبخوان دشت ابرکوه از دیگر آثار پدیده خشکسالی و تخریب آبخوان است که حتی در صورت افزایش بارندگی نیز، اجازه جایگزینی حجم از دست رفته را نمی دهد.
اراضی قابل کشاورزی یزد در ۱۱ شهرستان ۱۷۵ هزار هکتار است که به دلیل تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی ، افزایش دما و کمبود آب تنها ۱۱۲ هزار هکتار آن قابل کشت است که ۳۲ هزار و ۳۵۴ هکتار (معادل ۲۹ درصد) زراعی و ۷۹ هزار و ۶۴۶ هکتار (معادل ۷۱ درصد) به کشت محصولات باغی و گلخانه ای اختصاص دارد و بخش عمده درآمد کشاورزان مربوط به باغبانی و کشت محصولاتی مانند پسته، انار، زردآلو ، زعفران و گیاهان دارویی است.
چندی قبل شرکت آب منطقه ای یزد مصرف آب شرب استان را که یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد، حدود ۱۱۰ میلیون مترمکعب ، صنعت را ۶۵ میلیون مترمکعب اعلام کرد که ۷۰۰ میلیون مترمعکب آب هم در بخش کشاورزی به مصرف می رسد.
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد
میزان بارش سالانه در استان یزد ۶۵ میلیمتر و میزان تبخیر حدود چهار هزار میلیمتر است.
استان یزد در منطقه گرم وخشک و کم باران قرار دارد و رودخانه سطحی قابل توجهی در آن جاری نیست و حدود سه هزار رودخانه خشک که یزدی ها از آن با عنوان « مَسیل » یاد می کنند، وجود دارد و در موقع بارندگی شدید برای چند ساعتی آب در آن جاری می شود و تعدادی از مردم در کنار رودخانه حضور می‌یابند و سیلاب جاری زمینه سرگرمی تعدادی از شهروندان را برای ساعتی فراهم می‌کند .
به گفته یک پژوهشگر حوزه آب ، سالانه حدود ۹۶ میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌شود در حالی که کل منابع آب تجدیدپذیر ایران حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب است، بنابراین از بحران آب عبور کرده‌ایم و به ورشکستگی آبی رسیده‌ایم.
رییس کمیته ملی سدهای بزرگ ایران در گفت‌وگویی با اشاره به تغییر اقلیمی و کاهش بارش ها هم گفته موقعیت جغرافیایی ایران به گونه‌ای است که ۸۵ درصد از وسعت کشور در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و مقدار بارش در ایران حدود یک‌سوم میانگین جهانی و میزان تبخیر آب حدود سه برابر متوسط جهانی است.
مصطفی فدایی‌فرد افزود: عمده بارندگی‌ها در ایران به سطح محدودی از کشور اختصاص دارد، به طوری که ۷۰ درصد از بارندگی‌های سالانه فقط در ۲۵ درصد و ۳۰ درصد باقیمانده بارندگی‌ها در ۷۵ درصد نازل می‌شود.
به گفته وی بحران آب در ایران به دلیل کم آبی و خشکسالی نیست بلکه به دلیل سوءمدیریت منابع آبی است. باید پذیرفت که مدیریت منابع آبی اشتباه بوده و در این میان استفاده از روش‌های غیراصولی برداشت نیز به بحران آب دامن زده است.