به گزارش ایرنا؛ با گذشت چهار سال از اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و ایجاد بسترهای تقنینی و آموزشی و اطلاع رسانی برای موضوع شفافیت و دسترسی عمومی به اطلاعات موسسات و نهادهای عمومی و خصوصی، مهمترین گام برای تحقق حق آگاهی مردم برداشته شد.
یکی از وظایف کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات آن است که نحوه رعایت قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات از سوی دستگاه های مشمول را پایش کرده و نتیجه را به رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی گزارش دهد.
براساس آخرین جدول پاسخگویی آماری دستگاه های فعال در سامانه iranfoia.ir که از سوی دبیرخانه کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات منتشر شده میزان تعداد درخواست ها، پاسخگویی ، شکایت و پاسخ به شکایت ها و تعداد اسناد منتشر شده طی ۵ ماه فروردین تا مرداد ۱۴۰۰ را نشان می دهد.
بر اساس این جدول از ۲ هزار و ۸۱۰ دستگاه مشمول یکهزار و ۷۲۶ دستگاه اجرایی تا کنون در پاسخگویی فعال بوده اند.
مطابق با آمار ارائه شده در این جدول وزارت جهاد کشاورزی با یکهزار و ۹۵۲ سند بیشترین اسناد منتشر شده را به خود اختصاص داده است. همچنین سازمان برنامه و بودجه با ۷۸۶ سند و وزارت نیرو با ۶۵۷ سند در رتبه های بعدی انتشار اسناد قرار گرفته اند.
در این جدول عنوان شده است: در مواردی تعداد پاسخ ها از درخواست ها بیشتر است به این دلیل که بعضی از پاسخ ها مربوط به درخواست های قبلی بوده است ضمنا استانداری ها زیر مجموعه وزارت کشور و دانشگاه های دولتی زیرمجموعه وزارت علوم یا وزارت بهداشت به شمار آمده اند.
در حال حاضر، سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، مناسبترین و سریعترین بستر برای ارائه اطلاعات به عموم مردم است.
دسترسی مردم به اطلاعات مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات چه از طریق سامانه مذکور و چه با مراجعه مستقیم اشخاص به مؤسسات عمومی و درخواست اطلاعات از آنان، ممکن است با موانع و اشکالات عملی یا حقوقی مواجه شود. اما هم اکنون این قانون تنها قانونی است که حق دسترسی مردم به اطلاعات را شناسایی کرده و کمیسیون مستقلی بر اجرای قانون نظارت می کند .
اجرای این قانون مترقی از زمان اجرا با چالش ها و موانع اجرایی مواجه بوده و هست. چون شفافیت را بجای اسرارگرایی دنبال می کند و الزام به پاسخگو کردن دستگاه و سازمان های عمومی و مدیران و کارگزاران در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی دارد.
همچنین متن آخرین گزارش عملکرد سالانه مربوط به سال ۱۳۹۹ که دارای نکات مهم و آمارهای کلیدی اجرای قانون توسط دستگاه های مشمول است به نشانی https://www.iranfoia.ir/web/guest/yearly-report برای عموم مردم قابل دسترسی است.
همچنین با مراجعه به صفحه اصلی سامانه مذکور می توان گزارش لحظه ای پاسخگویی ، فهرست دستگاه های فعال و غیرفعال ، دسترسی به متن درخواست ها و پاسخ های مردم ، اسناد منتشر شده دستگاه ها ، متن قانون ، آیین نامه های اجرایی و شیوه نامه های مصوب و ابلاغی کمیسیون دسترسی یافت.
عموم مردم می توانند پس از ثبت نام رایگان در سامانه برای دستگاه های فعال درخواست اطلاعات ثبت نمایند.