به گزارش ایرنا، طرحهای جامع و تفصیلی مهمترین طرحهای مدیریت شهری و لازم و ملزوم یکدیگرند، به طوری که طرح جامع خط مشی کلی سیاست های توسعه شهری را تعیین می کند و طرح تفصیلی نیز به نوعی تفسیر طرح جامع و اقدامات جزیی و دقیق در مناطق و محلات شهری است که نحوه استفاده از زمین های شهری در سطح محلات مختلف شهر، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور، میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری را مشخص می‌کند.
آشکار است که تا طرح جامع شهری تدوین و ابلاغ نشود، برای آن طرح تفصیلی نمی‌توان تهیه کرد، طرحهای جامع نیز معمولا برای تهیه و ابلاغ با عقب‌ماندگی هایی روبه‌رو هستند به طوری که طرح جامع جدید مشهد پس از طی یک روند پرفراز و نشیب نهایتا در انتهای سال ۹۲ به تصویب شورای برنامه ریزی استان رسید و در سال ۹۳ برای تصویب و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی و معماری ارسال شد.
اما به دلیل وجود برخی نواقص در این طرح، ابلاغ آن به تاخیر افتاد و سرانجام در آذرماه سال ۹۶ طرح جامع مشهد رونمایی شد.
طرح تفصیلی شهر مشهد نیز مشهور به "طرح خازنی" در سال ۱۳۵۸ مصوب شد و تاکنون تقریبا ۷۰ درصد شهر مشهد با این طرح منطبق و برنامه‌ریزی شده است، در سال ۸۷ نیز مطالعات طرحهای تفصیلی مشهد بر اساس هفت حوزه برنامه‌ریزی آغاز شد اما روند کندی داشت تا اینکه طرح تفصیلی حوزه جنوب‌غرب مشهد دیماه ۹۹ در کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب شد تا نقشه راهی برای توسعه بخشی از کلانشهر مشهد باشد.
ابلاغ نخستین بخش از مجموعه طرحهای تفصیلی هفتگانه شهر مشهد
مدیرکل دفتر مطالعات و طرحهای فنی شهری شهرداری مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن اشاره به ابلاغ نخستین بخش از مجموعه طرحهای تفصیلی هفتگانه شهر مشهد در روزهای اخیر توسط استاندار خراسان رضوی به عنوان رییس کمیسیون ماده ۵، گفت: این طرح در کمیسیون ماده ۵ استان بررسی و پس از اخذ نظرات دستگاه‌های قانونی، تصویب و ابلاغ شده است.
ساسان نورین مقدم اظهار کرد: موقعیت حوزه جنوب‌غربی محدود به بولوار امام‌علی (ع) از سمت شمال، جاده سنتو و بولوار شهید ناصری از شرق، ارتفاعات جنوبی مشهد از جنوب و مرز محدوده مشهد از سمت غرب می‌شود و جمعیت حوزه جنوب غربی در افق طرح به میزان ۶۰۵ هزار نفر دیده شده است.
وی خاطرنشان کرد: مساحت محدوده این طرح تفصیلی ۶ هزار هکتار است که مرز جغرایی مناطق ۹ و ۱۱ را در برمی‌گیرد.
نورین مقدم ادامه داد: با ابلاغ این طرح، برای اولین بار این منطقه به صورت یکپارچه مطالعه شده و موضوعات زیست محیطی در طرح جدید دیده شده است.
وی افزود: ارتفاعات جنوب مشهد در این طرح با نگاهی زیست محیطی نگریسته شده و قرار است این ارتفاعات فضایی تفرجگاهی زیست محیطی برای مردم باشد.
مدیرکل دفتر مطالعات و طرحهای فنی شهری شهرداری مشهد ادامه داد: موضوعات اقتصاد کلان نیز در این طرح مورد توجه قرار گرفته و تضمین شده که سرمایه گذاران و مالکان طبق ظرفیت قانونی حداکثر انتفاع را از آن داشته باشند.
نورین مقدم در خصوص پهنه‌های بلندمرتبه سازی در این طرح نیز گفت: پهنه‌های بلندمرتبه سازی نیز در پلاکهای کلان مقیاس و پهنه‌هایی که به فضاهای حمل و نقل ریلی متصل است دیده شده است.
وی ادامه داد: به زودی این طرح در سامانه‌های شهرسازی بارگذاری می‌شود تا شهروندان بتوانند از آن بهره برداری کنند.
وی تاکید کرد: توسعه شهر بدون نقشه و برنامه مشخص میسر نیست و با مباحث نظری و شعاری نمی‌توان مسیر توسعه شهر را هموار کرد، لذا در این طرح تمام مباحث نظری به نقشه تبدیل شده‌است.
تشریح ویژگیهای طرح
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد اهداف این طرح را پیش بینی قلمروهای رفتاری در حوزه جنوب غربی در حاشیه محورهای خدماتی و مراکز فعالیتی پیشنهادی در مقیاس های مختلف و نیز مسیل ها و کال های موجود و یا قابل بازیابی به عنوان مسیل های سبز و پیاده بیان کرد.
محمدرضا حسین نژاد افزود: حوزه جنوب غربی به دلیل دارا بودن بستری با ویژگی های طبیعی خاص شامل ارتفاعات و مسیل ها و همین طور دسترسی این حوزه به محورهای طرقبه و شاندیز از طریق محور وکیل آباد، به عنوان یک دروازه گردشگری عمل کرده و فعالیت های بسیاری چون هتل ها و مراکز اقامتی، رستوران ها، مراکز تفریحی، فرهنگسراها و پارک های موضوعی در محل کال چهل بازه و پهنه گردشگری طبیعی واقع در ارتفاعات جنوب را در خود جای داده و مورد استقبال گردشگران و زائران واقع می شود.
وی خاطرنشان کرد: مسیل ها و ارتفاعات در بستر شهر مشهد در قالب ساختار شبکه سبز و پیاده خود را به پسکرانه های طبیعی شهر پیوند داده اند و از سوی دیگر تا مرکز شهر مشهد ادامه می یابند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد افزود: گونه‌های مسکن از مسکونی تک خانواری تا مسکونی با تراکم زیاد برای اقشار و سلایق مختلف اقتصادی و اجتماعی در حوزه جنوب غربی ایجاد شده است و شکل گیری سکونت پایدار و همراه با خدمات گردشگری در مقیاس شهر و فراشهر در شمال و جنوب آن مطابق با ویژگی های محیطی و ایجاد محورهای مختلط عملکردی در مقیاس های مختلف شهر، منطقه، ناحیه و محله از ویژگیهای این طرح است.
حسین‌نژاد اضافه کرد: در طول کل حوزه مسیرهای ویژه پیاده و سبز و اتصال مسیرهای سبز پیاده با ارتفاعات جنوبی به عنوان دروازه‌های پیاده ورودی به ارتفاعات پیش بینی شده است.
وی ادامه داد: مساحت این طرح ۵ هزار و ۷۳۶ هکتار است و میزان تراکم خالص مسکونی موجود ۳۳۰ نفر در هکتار است، همچنین جمعیت پیشنهادی افق طرح نیز ۶۰۵ هزار نفر است.
لزوم تسریع در تدوین طرحهای تفصیلی شهر
دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز با اشاره به ابلاغ نخستین بخش از مجموعه طرحهای تفصیلی هفتگانه شهر مشهد با پیگیری شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی خراسان رضوی، اظهار کرد: با توجه به گذشت زمان طولانی از شروع فرایند تهیه طرح های تفصیلی هفتگانه مشهد، این موضوع از اواخر سال ١٣٩٩ در دستور کار شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی خراسان رضوی قرار گرفت.
محمدحسین درودی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: نبود طرحهای تفصیلی به‌روز، علاوه بر اینکه راه را برای توسعه منطقی و ضروری شهر مسدود می کند موجب بلاتکلیفی سرمایه گذاران حوزه صنعت ساختمان شده و اختیارات بیش از اندازه و بدون هرگونه پاسخگویی، به متولیان تصمیم سازی و تصمیم گیری و اجرا می دهد.
وی خاطرنشان کرد: به تعبیری یک فرد یا نهاد در شهر، تصمیم گیر تمام امور می شود و این از نقاط فسادزاست که از بین بردن این نقاط از مطالبات جدی دادستانی است و باید در تصویب سایر طرحهای تفصیلی این شهر نیز تسریع شود.
دبیر شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی خراسان رضوی گفت: در نشست مردادماه امسال شورای حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی خراسان رضوی ضمن تاکید بر برخورد با افرادی که در این روند سهل انگاری می کنند، مقرر شد تصویب سایر طرحهای تفصیلی نیز با فوریت پیگیری شود به نحوی که تا پایان سال شاهد ابلاغ سایر طرحهای تفصیلی باشیم.
درودی افزود: در تصویب طرحهای تفصیلی باید از نظرات تمامی کارشناسان و افراد حقیقی و حقوقی ذی مدخل و سالم استفاده شود تا طرح های مصوب از نگرش منطقی، اجرایی و واقع بینانه برخوردار باشند.
۸۱ شهر برخوردار از طرح جامع و ۲۳ شهر دارای طرح تفصیلی
طبق اعلام معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی ۳۰ شهر از مجموع ۸۱ شهر استان از طرح جامع برخوردارند و ۲۳ شهر نیز دارای طرح جامع تفصیلی مصوب هستند.
بهاره بزرگمهر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شهرهای بردسکن، چناران، درگز، تایباد، فیض آباد، نقاب، سبزوار، خلیل آباد، خواف، بجستان، رشتخوار، جغتای، کلات، فریمان، فیروزه، باخرز، مشهد، سرخس، گناباد، بیدخت، تربت جام، قوچان، دولت آباد، طرقبه، شاندیز، نیشابور، گلبهار، تربت حیدریه، کاشمر و بینالود دارای طرح جامع مصوب هستند.
وی بیان کرد: طرح جامع شهر قوچان در دست تهیه، طرح جامع شهرهای سرخس و تربت جام در دست تصویب و طرح جامع کاشمر نیز در دست ابلاغ است.
وی افزود: شهرهای کاریز، مشهدریزه، بایگ، صالح آباد، قاسم آباد، سلامی، جنگل، ریوش، زاوین، گلمکان، نیلشهر، کدکن، داورزن، قلندرآباد، مُلک آباد، بار، کاخک، چکنه، قدمگاه و سنگان دارای طرح جامع تفصیلی مصوب هستند و طرح جامع تفصیلی شهرهای نشتیفان و رضویه در دست تصویب و ابلاغ است.
بزرگمهر اظهار داشت: طرحهای تفصیلی مصوب خراسان رضوی برای ۲۴ شهر است که شامل بردسکن، درگز، تایباد، فیض آباد، نقاب، سبزوار، خلیل آباد، خواف، رشتخوار، جغتای، کلات، باخرز، مشهد، سرخس، گناباد، بیدخت، تربت جام، قوچان، نیشابور، گلبهار، تربت حیدریه، کاشمر، بینالود و فریمان می شود.