اگرچه برخی عملکردهای طالبان در دو هفته گذشته، خوش بینی های اولیه را نسبت به ادعای تغییری که در تفکر و رفتار این گروه نسبت به 20 سال پیش مطرح بود، سست کرد، اما تازه ترین موضع این گروه مبنی بر برگزاری انتخابات با حضور همه جریان های سیاسی و اقوام افغانستان، یک بار دیگر فضای سیاسی این کشور را تلطیف کرد.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان و معاون وزیر اطلاع‌رسانی دولت طالبان روز پنجشنبه در گفت‌وگویی با شبکه الجزیره از برگزاری انتخاباتی با مشارکت همه افغان ها خبر داد.
مجاهد وعده داد که طالبان تلاش می‌کند شخصیت‌های باکفایت افغان را خارج از تشکیلات طالبان هم به دولت جدید ملحق کند.
محمدحسن آخوند، سرپرست کابینه طالبان هم در همین روز و در نخستین اظهارات رسانه ای خود وعده داد که طالبان به مردم جهان و افغانستان اطمینان می‌دهد امنیت و خوشبختی را به افغانستان برمی‌گرداند.
البته برای راستی آزمایی و ارزیابی مواضع اخیر مقام های طالبان نیاز به زمان بیشتری است و می بایست روشن شود که سازوکار طالبان برای انتخابات و نیز تدوین قانون اساسی جدید و مشارکت سایر جریان ها و اقوام به چه ترتیبی خواهد بود؛ و این حساسیت کار طالبان را در جلب نظر افکار عمومی داخل و جامعه جهانی دوچندان می کند.
واقعیت این است که جهان و افکار عمومی همچنان نسبت به پشت پرده های توافقات دوحه میان آمریکا و طالبان مشکوک و مردد است و باور اینکه این گروه با سابقه نامطلوب قبلی، دچار تغییرات اساسی در تفکرات و رویکردها و رفتارها شده است، کمی دشوار ، بویژه آنکه برخی حوادث روزهای گذشته از جمله حمله غیر قابل توجیه نظامی به دره پنجشیر ، درگیری با زنان معترض در خیابان های کابل و هرات و ضرب و شتم خبرنگاران، افکار عمومی جهان را تحریک کرد و تحت تاثیر قرار داد.
بی شک دامنه اعتراض های مدنی به همین چند روز خلاصه نخواهد شد و طالبان در صورت ادامه وضع موجود با چالش های اجتماعی توام با تنش بیشتری در آینده روبه رو خواهد بود و شاید با اعمال خشونت بیشتر و کاربرد ابزار زور در مناطق شمالی، بخش های مهم دیگری از این مناطق هم وارد کارزار ضد طالبانی شوند.
بنابر این طالبان اکنون در یک پیچ تاریخی بسیار خطرناکی قرار دارد که کیفیت برگزاری انتخاباتی آزاد و تشکیل دولتی فراگیر برای عبور از این گردنه بسیار حائز اهمیت است و مهمتر اینکه زمان برای گروه طالبان نیز یک عنصر حیاتی محسوب می شود.
در حقیقت تشکیل هرچه سریعتر دولت فراگیر با مشارکت حداکثری احزاب و اقوام افغانستانی، ازطریق انتخابات آزاد می تواند علاوه بر مشروعیت بخشی به حکومت جدید، جاده تعامل با منطقه و جهان را نیز برای کابل گسترش دهد و به تبع آن حمایت دولت های منطقه و جامعه جهانی را نیز برایش به ارمغان خواهد آورد. طالبان باید از تجربه رابطه دولت پیشین افغانستان با آمریکا به این جمع بندی رسیده باشد که اعتماد به قدرت ها و بازیگران خارجی جز هزینه و ویرانی و کشتار برای ملت افغانستان هیچ دستاورد دیگری ندارد و عاقبت همان می شود که بر اشرف غنی آمد.
طالبان در هر حوزه ای اگر تغییر نکرده و تجربه نیاندوخته باشد، این یک مورد را باید خوب درک کرده باشد که برای حفظ قدرت، تکیه بر همان یکی دو کشوری که 20 سال پیش به آنها تکیه داشت، تجربه ای شکست خورده است، بنابراین شرایط جدید آزمونی سخت برای این گروه تلقی می شود و انتظار این است که طالبان در مسیرهای عقلانی با هدف ورود به عرصه های بین المللی به عنوان یک بازیگر موثر و مثبت گام بردارد.