شیوع کرونا تاثیرات قابل توجهی در شکل و شیوه زندگی اجتماعی ایجاد کرد. از آن جمله می توان به نحوه آموزش دانش آموزان و دانشجویان در این شرایط اشاره کرد. موضوعی که از همان به دغدغه اصلی خانواده ها تبدیل شده و همچنان نسبت به آن نگرانی دارند. صرف نظر از نقاط قوت بهره گیری از شیوه های مجازی در ارائه آموزش ها، استمرار این روش و تبعاتی که از ناحیه آن متوجه سبک زندگی دانش آموزان، میزان یادگیری و کیفیت آموزش در این روشبه وجود آمده نیز در جای خود دغدغه های دیگری به وجود آورده است.
کارشناسان حوزه آموزش و تعلیم و تربیت همزمان با گسترش میزان واکسیناسیون علیه کرونا، ضرورت بازگشت به شیوه آموزش های حضوری را متذکر می شوند. به زعم این کارشناسان تجربه بسیاری از کشورها نشان می‌دهد که در سایه مراقبت های بهداشتی و رعایت پروتکل ها می‌توان آموزشهای حضوری را نیز از سر گرفت.
سبک زندگی دانش آموزان در شیوه آموزش غیر حضوری در معرض آسیب است
مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان به محاسن آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی اشاره کرد و گفت: این موضوع از چند حیث قابل تامل و بررسی است یک نکته اینکه آموزش های حضوری برای دانش آموزان به خصوص در رده های سنی پایین امکان برقراری رابطه عاطفی با معلم را فراهم می کند و در یک فضای تعاملی بهتر فرآیند یاددهی یادگیری اتفاق می افتد.
حسن مظفری افزود: نکته بعدی این است که در کلاس های درس یک روح جمعی حاکم است به این معنی که می تواند علاوه بر جهت دهی مثبت به تفکر و تعقل دانش آموز، آنان را با مفاهیمی چون خرد جمعی، مشورت، تعاملات اجتماعی، مشارکت آشنا کند.
وی با بیان اینکه بهترین شیوه ارتباط یک ارتباط متقابل و دوسویه است، گفت: در کلاس های حضوری معلم ارتباط دیداری و چشمی با شاگردان دارد و نسبت به زبان بدن آن ها و تغییرات رفتاری و ذهنی شان تا حد بسیار زیادی آگاهی دارد، از طرفی شناخت در این فضای تعاملی بسیار بهتر و روان تر اتفاق می افتد.
مظفری با بیان اینکه سبک زندگی دانش آموزان در شیوه آموزشی غیر حضوری به شدت در معرض آسیب است، خاطرنشان کرد: در این شیوه دانش آموزان تحرک کافی ندارند و این امر منجر به افزایش وزنشان می شود. همچنین دانش آموزان اغلب به خاطر میزان درگیری شان با گوشی و تبلت از نظر شکل اندامی دچار اختلالاتی شده اند و می شوند.
وی افزود: ضعف بینایی و کجی ستون فقرات و افتادگی شانده ها از این دست است. از طرفی اعتیاد به این ابزار ها نیز کودکان و نوجوانان را تهدید می کند. خواب کودکان و زمان آن به هم ریخته و موجب ناراحتی های جسمی و روحی شان می شود.
مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان با بیان اینکه مهمترین رویکرد مجموعه آموزش و پرورش فراهم آوردن امکان حضور دانش آموزان در فضای کلاس است، تصریح کرد: با بیان حال باید در نظر داشته باشیم این حضور با بالاترین ضریب اطمینان از سلامت دانش آموزان و خانواده های آنها صورت پذیرد.
وی افزود: با توجه به موارد مذکور باید امکان سنجی برای آموزش حضوری صورت بپذیرد تا همه ظرفیت ها شناسایی شوند و در خصوص زمان آموزش، مکان آموزش و شرایط آن تصمیم گیری شود. در این تصمیم گیری جمعیت‌شناسی، وضعیت شناسی، جو اجتماعی و عمل تدریجی باید مد نظر قرار گیرد.
مظفری اظهار داشت: از طرفی باید توجه داشت فضای ذهنی و روانی بین اجتماعات برای حضور یا عدم حضور دانش آموزان در کلاس درس متفاوت است بنابراین تمایل یا عدم تمایل دانش آموزان و اولیا می تواند ما را به اقتضائات استان برای حضور دانش آموزان رهنمون سازد. البته استان به شرط موافقت ستاد کرونا قصد دارد در مکان هایی که امکان دسترسی به درسنامه ها و اینترنت محدود است و جمعیت دانش آموزی آن ها نیز کم است کلاس ها را به صورت حضوری برگزار کند.
محرومیت دانش آموزان از تعاملات اجتماعی مهمترین آسیب آموزش مجازی
کارشناس حوزه تعلیم و تربیت معتقد است: بخش اعظم یادگیری دانش آموزان از طریق تعاملات اجتماعی با همسالان صورت می گیرد. مدرسه یک محیط سالم اجتماعی است و اغلب کنش های دانش آموزان در مدرسه از نوع سازنده و مثبت است. این امر زمانی اتفاق می افتد که دانش آموزان به صورت حضوری در مدرسه باشند و تعاملات بین فردی بین آنان اتفاق بیفتد.
دکتر علی حیاتی افزود: تعطیلی مدارس به خاطر بیماری کرونا این فرصت یادگیری و تعاملات سازنده را از دانش آموزان گرفته است.
وی اظهار داشت: آنچه که در ایام کرونا برای همه نظام های آموزشی دنیا محرز گردید، نقش برجسته معلم و مدارس حضوری در تربیت است که همه در آن اتفاق نظر دارند.
کارشناس حوزه تعلیم و تربیت گفت: در کنار محرومیت دانش آموزان از تعاملات اجتماعی می توان به برهم خوردن تعادل روانی دانش آموزان، معلمان و خانواده ها نیز اشاره کرد که ناشی از تعطیلی مدارس است.
وی ادامه داد: افزایش وزن و کم تحرکی دانش آموزان و ده ها عامل دیگری که ممکن است نسل آینده ما را با تهدید مواجه نموده است. با این وجود امید واریم که شرایط بازگشایی حضوری مدارس محقق و دانش آموزان ما بتوانند مثل گذشته به کنشهای آموزشی در مدارس حضوری بپردازند.
گفتمان معلم محور در آموزش بر شیوه دیگری ارجحیت دارد
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش زنجان گفت: برابر دستورالعمل ها با آغاز سال تحصیلی جدید آموزش در مدارس کم جمعیت به صورت حضوری خواهد بود و در مدارس شهری و با تراکم دانش آموز بیشتر، با شیب ملایم و آهسته آهسته تا آبان آموزش ها به صورت ترکیبی است.
صیاد سلامی به موفقیت های استان زنجان در آموزش در بستر شاد و فضای مجازی طی دوران شیوع کرونا اشاره کرد و اظهار داشت: زنجان در این زمینه همواره در بین استان های برتر قرار داشته است و در مجموع بالغ بر ۹۵ درصد دانش آموزان آموزان تحت پوشش آموزش مجازی قرار داشتند.
سلامی خاطرنشان کرد: روی هم رفته بهترین شکل آموزش، شیوه چهره به چهره است چرا در آن میزان یادگیری و انتقال مفاهیم به صورت قابل توجهی افزایش پیدا می کند.
وی با بیان اینکه مدرسه امن ترین مکان برای تعلیم و تربیت است، گفت: گفتمان معلم محور بر هر شیوه دیگری در آموزش ارجحیت دارد و با ماهیت آموزش توسط اولیا و والدین در خانه متفاوت است. شکل و شیوه آموزش توسط معلم آن هم در شکل حضوری آن، موثرتر خواهد بود.