به گزارش روز پنجشنبه ایرنا از مسکو، روسیه کشوری پهناور و قدرتمند در زمینه نظامی و صنعتی است و با داشتن ذخایر عظیم منابع طبیعی و انرژی کشوری ثروتمند در جهان است.
توسعه روابط کشورهای سازمان همکاری شانگهای (SCO) برای همه کشورهای عضو مهم است، زیرا این کشورها با یک تاریخ مشترک مرتبط هستند. از طرفی همکاری با کشورهای هم مرز با ایران ضامن توسعه پایدار و استراتژی ژئوپلیتیک در منطقه آسیای مرکزی، قفقاز و حتی خاورمیانه است.
روسیه پهناورترین کشور جهان
فدراسیون روسیه پهناورترین کشور جهان در آسیای شمالی و اروپای خاوری است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد.
روسیه با ۱۷ میلیون و ۷۵ هزار و چهارصد کیلومتر مربع وسعت، عنوان پهناورترین کشور جهان را به خود اختصاص داده به گونه ای که اختلاف زمانی غربی‌ترین منطقه تا شرقی‌ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت است.
روسیه با بیش از ۱۴۵ میلیون نفر جمعیت نهمین کشور پرجمعیت دنیاست. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیده‌ای است که شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان می‌شود. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نویسندگان سرشناسی همچون تولستوی و داستایوفسکی را پرورانده‌است.
این کشور طی چند قرن اخیر از جمله کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان بوده‌است و بناهای باشکوه و آثار هنری بسیاری در آن به‌وجود آمده که در دنیا شناخته شده‌اند. موزه‌ها، گالری‌ها و کتابخانه‌های روسیه یکی از غنی‌ترین از نوع خود در جهان به حساب می‌آیند.
کشوری صنعتی
روسیه یک کشور صنعتی است و مانند سایر کشورهای صنعتی دارای صنعت، علم و فرهنگ خودساخته و کاملاً مستقل و جدید است. کشور روسیه و پایتخت آن یعنی مسکو مانند سایر کشورهای صنعتی و پایتخت‌های آن‌ها، از زیباترین کشورها و شهرها در دنیا است.
روسیه بیش از ۲۰درصد کل ذخایر منابع طبیعی جهان را در اختیار دارد که این کشور را در وضعیت منحصربه‌فردی قرار داده و ۹۵.۷درصد ثروت ملی روسیه را تشکیل می‌دهد که این مسئله در توسعه اقتصادی این کشور سهم بسزایی دارد.
توان بالقوه منابع طبیعی روسیه بیش از ۲۰ درصد ذخایر کل جهان است و این واقعیت روسیه را میان کشورهای صنعتی در وضعیت منحصر به فردی قرار می‌دهد. منابع طبیعی برای اقتصاد روسیه ارزش فراوانی داشته و ۹۵.۷ درصد ثروت ملی این کشور را تشکیل می‌دهد. در سراسر خاک روسیه میدان‌های بزرگ نفت، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، طلا، اورانیوم، الماس و غیره وجود دارد.
پنجمین اقتصاد بزرگ در اروپا
اقتصاد روسیه اقتصادی با درآمد متوسط رو به بالا، ترکیبی و در حال تحول است که پنجمین اقتصاد بزرگ ملی در اروپا، یازدهمین با داشتن بزرگترین تولید ناخالص داخلی اسمی در جهان و پنجمین از لحاظ برابری قدرت خرید است.
یک پژوهش تخمین می‌زند که «ثروتی که در خارج از ساحل توسط روس‌های ثروتمند نگهداری می‌شود، تقریباً سه‌برابر بیش از ذخایر رسمی خالص خارجی است و از نظر بزرگی با کل دارایی‌های مالی خانوار که در روسیه نگهداری می‌شود قابل مقایسه است.»
روسیه «ابرقدرت انرژی»
جغرافیای وسیع روسیه نقش مهمی در فعالیت اقتصادی آن دارد که برخی منابع تخمین می‌زنند روسیه بیش از ۳۰ درصد از منابع طبیعی جهان را در اختیار دارد. بانک جهانی ارزش کل منابع طبیعی روسیه را ۷۵ تریلیون دلار آمریکا تخمین زده‌است. روسیه برای دستیابی به بیشترین رشد خود به درآمدهای انرژی متکی است. این کشور دارای مقدار زیادی نفت، گاز طبیعی و فلزات گرانبها است که سهم عمدهٔ صادرات روسیه را تشکیل می‌دهد. از سال ۲۰۱۲، بخش نفت و گاز ۱۶٪ از تولید ناخالص داخلی، ۵۲٪ از درآمد بودجهٔ فدرال و بیش از ۷۰٪ از کل صادرات را به خود اختصاص داده‌است.
این کشور بزرگترین ذخایر اثبات‌شدهٔ گاز طبیعی جهان را دارد و بزرگترین صادرکنندهٔ گاز طبیعی است. همچنین دومین صادرکنندهٔ نفت است.
برآوردهای مختلفی از ذخایر نفتی روسیه وجود دارد. برخی کارشناسان اعتقاد دارند که بخش عمده ذخائر نفتی کشور روسیه، میدان‌های بخش غربی سیبری می‌باشد که از دهه ۱۹۷۰ میلادی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و تابحال دو سوم نفت روسیه از این میادین استخراج شده‌است. ولی در سال ۲۰۰۵ وزارت منابع طبیعی روسیه، اعلام کرد که در بخش شرقی سیبری، مخزن عظیم نفتی کشف شده که میزان ذخیره درجای معادل ۴، ۷ میلیارد بشکه نفت را در خود جای داده‌است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، تولید نفت این کشور به شدت کاهش یافت و تنها در سال‌های اخیر توانسته تولید خود را با یک جهش، به سطحی فراتر از گذشته برساند. تولید نفت این کشور در سال ۱۹۸۸ برابر با دوازده و نیم میلیون بشکه در روز بوده، در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی به حدود ۶ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرد.
اما جهش در تولید نفت روسیه، با چرخش سیاست صنعت نفت روسیه در سال ۱۹۹۹ آغاز شد. بسیاری از تحلیلگران، مهمترین عامل این جهش را به خصوصی سازی صنعت نفت روسیه و چند عامل دیگر نسبت می‌دهند. عواملی مانند افزایش سرسام‌آور قیمت جهانی نفت در آن سال‌ها، همچنین استفاده از تکنولوژی ژاپن در صنعت نفت روسیه و ترمیم و بازسازی تاسیسات نفتی فرسوده و قدیمی موجود در میادین نفتی این کشور نیز، بر افزایش تولید نفت تأثیر بسزایی داشته‌اند. در سال ۲۰۰۷ تولید روسیه به ۹، ۸ میلیون بشکه در روز بهبود یافت.
کشور روسیه در سال ۲۰۱۰ با اختصاص ۱۲ درصد از تولید جهانی نفت به خود، بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان شناخته شد.
کشوری قدرتمند در تولید تسلیحات نظامی
روسیه دارای صنعتی بزرگ و پیشرفته در زمینه تسلیحات است. توانایی طراحی و ساخت تجهیزات نظامی پیشرفته از جمله هواپیمای جنگندهٔ نسل پنجم، زیردریایی‌های هسته‌ای، سلاح گرم و موشک‌های بالستیک با برد کوتاه و برد بلند را دارد. ارزش صادرات اسلحهٔ روسی در سال افزون بر ۲۰ میلیارد دلار است. روسیه هواپیماهای جنگی، سیستم های دفاع هوایی، کشتی و زیردریایی هم صادر می کند.
اجلاس سران همکاری شانگهای در دوشنبه با حضور ایران
اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای فردا جمعه در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار می شود. در این اجلاس علاوه بر سران تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان و بلاروس، سران جمهوری اسلامی ایران؛ پاکستان، ترکمنستان و ازبکستان نیز حضور خواهند داشت. روسای جمهوری روسیه، چین، هند و مغولستان به صورت آنلاین در این نشست شرکت خواهند کرد.
آیت الله سید ابراهیم رئیس جمهوری اسلامی ایران در اولین سفر خارجی خود برای شرکت در اجلاس شانگهای به تاجیکستان عزیمت کرده است.
سازمان همکاری شانگهای ۲۰ سال پیش تأسیس شد. رهبران این گروه در بحبوحه افزایش تنش‌ها بر سر افغانستان گفت و گو خواهند داشت. چین و ازبکستان به دولت تحت رهبری طالبان علاقه نشان داده و از آن استقبال کرده‌اند. اما تاجیکستان به شدت با دولت تحت رهبری طالبان مخالف است و می‌گوید باید یک دولت جامع در کابل با مشارکت همه اقوام از جمله تاجیکان در افغانستان تشکیل شود.
سران دو سازمان همکاری شانگهای (SCO) و پیمان امنیت جمعی (CSTO) در نشست مشترکی نیز برای اولین بار در دوشنبه پایتخت تاجیکستان دیدار خواهند کرد.
این نشست که با شرکت سران ۱۲ کشور منطقه به صورت حضوری و آنلاین روز ۱۷ سپتامبر ( ۲۶ شهریور) برگزار می‌شود، بر وضعیت افغانستان تمرکز خواهد کرد.
به گفته وزارت خارجه تاجیکستان، سران سازمان پیمان امنیت جمعی در ۱۶ سپتامبر (۲۵ شهریور) و سران شانگهای ۱۷ سپتامبر (۲۶شهریور) در شهر دوشنبه مذاکره می‌کنند. نشست مشترک این دو سازمان مهم امنیتی منطقه‌ای در همین روز برگزار خواهد شد.
سازمان پیمان امنیت جمعی شامل پنج کشور ارمنستان، بلاروس، روسیه، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان یک سازمان تحت مدیریت روسیه است. از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان، نگرانی فزاینده‌ای در مرزها برای اعضای پیمان امنیت جمعی به ویژه تاجیکستان، وجود داشته است.