به گزارش ایرنا، آلودگی هوا قصه پرغصه و پرتکراری است که همواره پای کنترل آن می‌لنگد، آژیر وضعیت هشدار آلودگی هوا برای گروه‌های حساس یا همه گروه‌های سنی هر هفته به صدا درمی‌آید.
ذرات معلق، ریزگردها، ازن و دی‌اکسید کربن از جمله آلاینده‌های موجود در هوا هستند که با هر نفس وارد ریه می‌شوند و عوارض خود را روی سلامت پیر و جوان برجای می‌گذارند.
ناگفته نماند که بخش اعظم آلودگی هوا توسط انسانها ایجاد می‌شود از تردد خودروهای شخصی تا سوخت غیراستاندارد کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها و همچنین قطع درختان سربرافراشته.
پدیده وارونگی و عدم تغییرات جوی نیز مزید بر علت است، موضوعی که با سرد شدن هوا بیشتر و بیشتر شده و منجر به تشدید آلودگی می‌گردد.
حدود ۷۰ درصد آلودگی هوا در کلانشهر مشهد مربوط به ناوگان حمل و نقل است که خشکسالی، افزایش گرد و غبار و پایداری هوا این وضعیت را حادتر کرده بطوریکه در شهریور ماه امسال شهروندان نه تنها هیچ روزی هوای پاک تنفس نکردند بلکه هشدارها و تعداد روزهای دارای هوای ناسالم در این ماه چهار برابر مدت مشابه پارسال بوده است.
کاهش ۷۵ درصدی هوای پاک
مسوول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد در گفتگو با خبرنگار ایرنا از کاهش ۷۵ درصدی هوای پاک در این کلانشهر طی سال جاری نسبت به مدت مشابه پارسال خبر داد.
رضا اسماعیلی گفت: از ابتدای امسال تاکنون شهروندان مشهدی فقط ۶ روز هوای پاک تنفس کردند که این رقم در مدت مشابه پارسال ۳۳ روز بود.
وی افزود: در این مدت تعداد روزهای دارای هوای ناسالم برای گروه‌های حساس در مشهد ۲۳ روز بود که این رقم در مدت مشابه پارسال فقط هشت روز بوده است.
مسوول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد ادامه داد: امسال ۲ روز نیز شاخص کیفیت هوای این شهر در وضعیت هشدار و ناسالم برای همه گروه‌های سنی قرار داشت در حالی که در مدت مشابه پارسال هیچ روزی شاخص هوای شهر در این وضعیت قرار نگرفت.
وی با بیان اینکه در سال جاری ۱۵۱ روز شاخص کیفیت هوای مشهد در وضعیت قابل قبول قرار داشت گفت: در شهریور ماه امسال نیز ۱۸ روز کیفیت هوا با شاخص قابل قبول، هشت روز با شاخص ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز نیز ناسالم برای همه گروه‌های سنی ثبت شد اما در مدت مشابه پارسال تعداد روزهای دارای کیفیت هوای با شاخص قابل قبول ۲۵ روز و تعداد روزهای دارای هوای ناسالم برای گروه‌های حساس نیز ۲ روز بود.
تشدید آلودگی هوا در پاییز و راهکارها
اسماعیلی با بیان اینکه کیفیت هوای مشهد در سال جاری نسبت به سال گذشته بدتر شده است افزود: با توجه به وضعیت جوی و پیش‌بینی هواشناسی، امسال با پاییز کم بارش مواجه هستیم لذا آلودگی هوا بیشتر می‌شود.
وی ادامه داد: با کاهش بارندگی، پایداری هوا افزایش می‌یابد و آلاینده‌ها در سطح پایین اتمسفر تجمع می‌کنند و روزهای آلوده تری خواهیم داشت.
مسوول مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی شهرداری مشهد گفت: خودروها از اصلی ترین عوامل آلاینده هوا در این شهر هستند و میزان آلایندگی آنها در شرایط پایداری هوا بیشتر می‌شود، لذا باید با سیاستهای تشویقی شهروندان را به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی و کاهش استفاده از خودروهای شخصی ترغیب کرد تا از تردد روزانه یک میلیون دستگاه خودرو سواری در شهر کاسته شود.
وی افزود: نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها نیز در فصل سرد سال باید سوخت خود را به سوخت پاک تغییر دهند تا انباشت آلایندگی در اتمسفر کمتر شود.
اسماعیلی ادامه داد: برخورد با عوامل آلاینده نظیر خودروهای دودزا و کارخانه‌هایی که سوخت نامناسب استفاده می‌کنند نیز در فصل پاییز و زمستان باید افزایش یابد تا قدری از حجم آلاینده‌ها کاسته شود.
مقابله با آلودگی هوا نیازمند سیاستهای پیشگیرانه
رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: برای مقابله با آلودگی هوا در این شهر براساس مطالعات سیاهه انشار آلودگی هوا نیازمند اتخاذ سیاست‌ها و اجرای اقدامات پیشگیرانه هستیم و در منشاء تولید آلودگی باید شرایط را کنترل و مدیریت کرد.
ایمان فرهمندی افزود: اتخاذ و اجرایی کردن برخی سیاست‌ها در مقابله با آلودگی هوا همچون توسعه فضای سبز و بکارگیری ابزارهای تصفیه هوا و آب و خاک شروط لازم هستند ولی کارایی زیاد ندارند و به جای سیاستهای درمانی باید به سوی اقدامات پیشگیرانه حرکت کرد.
وی ادامه داد: آلودگی را باید در مبادی تولید کنترل و مدیریت کرد و تصفیه هوا و صرف هزینه‌های فوق‌العاده زیاد در این زمینه پس از انتشار آلودگی موفقیت آنچنانی به همراه ندارد.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد گفت: از دیگر اقدامات پیشگیرانه در زمینه تولید آلودگی هوا، ارتقا و بهبود فناوریهای مورد استفاده در صنعت خودروسازی و برقی کردن وسایل حمل و نقل عمومی و شخصی است که این امر در برنامه مدیریت شهری مشهد قرار دارد.
وی افزود: براساس مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوای مشهد منشاء بیش از ۷۰ درصد آلودگی هوا، حوزه حمل و نقل است و ۲ منبع اصلی این آلودگی نیز خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها هستند.
فرهمندی ادامه داد: راندمان آلودگی هوا ناشی از تردد با ناوگان اتوبوسرانی حدود یک پنجم خودروهای شخصی است و از سوی دیگر سفر با قطارشهری به خاطر برقی بودن هیچ گونه آلودگی ندارد.
وی گفت: سیاست کلان و هدف اصلی حوزه حمل و نقل شهری برای مدیریت آلودگی هوا، سوق دادن سفرهای شهروندان به سوی حمل و نقل همگانی و عدم استفاده از وسایل نقلیه شخصی است لذا از یک سو باید ظرفیت‌سازی کافی در این حوزه صورت گیرد و از سوی دیگر پوشش شبکه و کیفیت ارائه خدمات به شهروندان افزایش یابد.
رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد افزود: در کنار این اقدامات، به عنوان مکمل می‌توان محدودیت‌هایی نیز برای خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها در نظر گرفت.
وی ادامه داد: اجرای طرح برخورد با خودروهای فاقد معاینه فنی و دودزا نیز باید با قوت بیشتری انجام شود.
فرابخشی بودن آلودگی هوای مشهد
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز با بیان اینکه بسیاری از عوامل آلودگی هوای مشهد فرابخشی است و باید با همکاری چندین دستگاه حل و رفع شود گفت: در حوزه آلودگی هوا باید آسیب شناسی لازم انجام و راه حل جایگزین و نسخه اجرایی تدوین شود.
سید کمال‌الدین میرجعفریان افزود: باید سهم دستگاه‌های اجرایی در آلودگی هوا مشخص شود تا مدل سازی و بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوا با تعیین وظایف و تکالیف مشخص هر دستگاه در دستور کار قرار گرفته و اجرایی شود.
وی با اشاره به نقش موثر صنایع و شهرک های صنعتی در آلودگی شهر مشهد ادامه داد: طرح جامع کاهش آلودگی هوا باید هرچه سریعتر تدوین شود و در این زمینه به برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نیازمندیم.
رییس کارگروه اجرایی و اضطراری کاهش آلودگی هوای خراسان رضوی گفت: دستگاه‌های اجرایی باید با تکیه بر انرژی های تجدیدپذیر و پاک و با هدف کاهش مصرف انرژی طبق برنامه مدون و جامع عمل کنند و سهم هر یک از دستگاه‌های اجرایی باید در این خصوص مشخص شود.
میرجعفریان افزود: با توجه به نقش مدیریت حمل و نقل همگانی در کاهش آلودگی هوا، خودروهای فرسوده باید هر چه سریعتر نوسازی یا از رده خارج شوند، توسعه خطوط قطارشهری، اتوبوسهای تندرو و حمل و نقل عمومی نیز ضروری است.