سازمان بین‌المللی مالکیت فکری گزارش شاخص جهانی نوآوری ۲۰۲۱ را منتشر کرد. این چهاردهمین گزارش شاخص جهانی نوآوری است و ۱۳۲ کشور در چارچوبی متوازن ارزیابی شده‌اند.
جمهوری اسلامی ایران با رتبه ۶۰ در سال ۲۰۲۱ جایگاه خود را نسبت به سال ۲۰۲۰ هفت رتبه بهبود داد و در بالاترین رتبه خود در این شاخص تا کنون قرار گرفته است. این رتبه، مرهون بهبود وضعیت کشور در شاخص‌های مرتبط با تحقیق و توسعه، تولید با فناوری پیشرفته و مالکیت فکری (ثبت اختراع و طرح‌های صنعتی) است.
ایران در بین ۱۰ کشور منطقه آسیای میانه و جنوبی رتبه دوم را کسب کرده است. در این منطقه، هند (رتبه ۴۶)، ایران (رتبه ۶۰) و قزاقستان (رتبه ۷۹) به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را کسب کرده‌اند.
به علاوه، ایران در میان ۳۷ کشور با درآمد متوسط به بالا در رده ۱۳ قرار دارد و در مقایسه با تعداد زیادی از کشورهای منطقه و نوظهور نظیر آفریقای جنوبی (رتبه ۶۱)، گرجستان (رتبه ۶۳)، عربستان سعودی (رتبه ۶۶)، قطر (رتبه ۶۸)، عمان (۷۶)، اندونزی (رتبه ۸۷) و بحرین (رتبه ۷۸) رتبه بالاتری کسب کرده است.
همچنین کشورهای ترکیه (رتبه ۴۱)، روسیه (رتبه ۴۵)، مکزیک (رتبه ۵۵) و امارات متحده عربی (رتبه ۳۳) در شاخص جهانی نوآوری، از وضعیت بهتری در مقایسه با ایران برخوردار هستند.
گزارش شاخص جهانی نوآوری در چارچوبی متوازن ۸۰ شاخص را در دو دسته ورودی‌های فناوری و نوآوری و خروجی‌های فناوری و نوآوری و هفت بعد؛ (پنج بعد ورودی و ۲ بعد خروجی) در کشورهای مختلف مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد.
ابعاد ورودی نوآوری شامل نهادها؛ سرمایه انسانی و پژوهش؛ زیرساخت؛ پیچیدگی بازار؛ پیچیدگی کسب و کار است. خروجی‌های دانش و فناوری و خروجی‌های خلاق نیز دو بعد خروجی نوآوری هستند.
توازن نداشتن وضعیت کشور در ابعاد ورودی و خروجی یکی از نکات مهم در وضعیت ایران در گزارش شاخص جهانی نوآوری است. کسب رتبه ۸۶ در ورودی‌ها و رتبه ۴۴ در خروجی‌ها نشان دهنده شکاف این دو دسته (۴۲ رتبه فاصله) است. در گزارش امسال نیز همانند سال‌های گذشته ایران خروجی‌های نوآوری بیشتری در مقایسه با ورودی‌های نوآوری (محیط نهادی و کسب و کار، و متغیرهای اقتصاد کلان) خلق کرده است.
شاخص تنوع صنایع تولیدی در کشور رتبه ۳۸ جهان را به خود اختصاص داده که رشد چشم‌گیری در بعد پیچیدگی (بلوغ) بازار به همراه داشته است.
نکته قابل توجه دیگر، استمرار و بهبود وضعیت برتر در شاخص‌های مرتبط با منتشرات علمی، آموزش عالی، ثبت مالکیت فکری و تولید صنعتی در سطح بین‌المللی است.
به گزارش روز سه شنبه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فهرست این شاخص‌ها و رتبه ایران در آن‌ها در جدول زیر قابل مشاهده است: