مسوول امور تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این مراسم که با حضور محدود کارشناسان و به صورت وبیناری برگزار شد، با بیان اینکه بسیاری از طرحهای تاریخ شفاهی جنگ ایران و عراق توسط نهادهای نظامی انجام میشود، افزود: برای پرهیز از تکرار و موازیکاری، سه طرح تاریخ شفاهی "آزادگان، جانبازان و ایثارگران"، تاریخ شفاهی "بازسازی هویزه" و تاریخ شفاهی "لشکر ۷۷ خراسان" توسط این مرکز به صورت تخصصی انجام شد.
محمد نظرزاده در خصوص تاریخ شفاهی "آزادگان، جانبازان و ایثارگران" گفت: این پروژه در سالهای ۱۳۸۲ و ۸۳۱۳ در بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام شده که در آن با ۸۳ نفر آزاده و ۳۶ نفر جانباز به مدت ۲۵۸ ساعت مصاحبه شده است.
وی ادامه داد: در این پروژه، با اسرای اردوگاههای مختلف با طرح سوال در خصوص زندگینامه، عملیاتها، نحوه اسارت، وضعیت اردوگاه، اوقات فراغت، ارتباط نیروها با همدیگر، مسوولان اردوگاه، جاسوسان، روحیه نیروها، وضعیت غذایی و شکنجه آنان مصاحبه شده است.
مسوول امور تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی "بازسازی هویزه" را از مهمترین اقدامات آستان قدس دانست که در زمان جنگ کشورمان با عراق انجام شد و افزود: این طرح نگاهی به فعالیتهای آستان قدس رضوی در بازسازی منطقه هویزه است و مشتمل بر مصاحبه با مسوولانی است که به بازسازی هویزه اقدام کرده بودند.
نظرزاده با بیان اینکه در سالهای۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ این طرح انجام و تدوین آن در سال ۱۳۹۹ تکمیل شده است، افزود: تاکنون با ۵۶ نفر از افراد ردههای مختلف که در بازسازی هویزه مشارکت داشته اند به مدت ۹۰ ساعت در ۶۶ جلسه مصاحبه شده است.
وی ادامه داد: تاریخ شفاهی "لشکر ۷۷ خراسان" نیز از سال ۱۳۹۲ با هدف بررسی عملکرد این لشکر، تشکیلات آن در مشهد، انقلاب سال ۵۷، فرماندهان و مقامات عالیرتبه و چگونگی تغییر نگرش آنها بعد از پیروزی انقلاب و به ویژه نحوه حضور آنان در جبهههای جنگ، پیروزیهای آغازین جنگ و نقش پدافندی آن در دستور کار قرار گرفت.
مسوول امور تاریخ شفاهی اداره اسناد آستان قدس رضوی اظهار داشت: در این طرح طی ۴۵۲ جلسه با ۸۰ نفر به مدت ۷۰۰ ساعت مصاحبه شد که طرح تکمیلی این پروژه در سال جاری ادامه دارد.
خراسان رضوی ۱۷ هزار و ۲۸۳ شهید، ۴۹ هزار و ۶۹۹ جانباز و سه هزار و ۳۹۵ آزاده در راه استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران و حفظ استقلال، آزادی و تمامیت ارضی کشور تقدیم کرده است.